Σκληρό πόκερ στις Βρυξέλλες για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας

Σε «θερμό» κλίμα διεξάγεται η διήμερη Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών με την γαλλογερμανική πρόταση για την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας να προκαλεί δυσφορία στους κόλπους της Ένωσης και να διχάζει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Η Ανγκελα Μέρκελ πιέζει έντονα για την αναθεώρηση της Συνθήκης προς ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας της ΕΕ -προθώντας τη διαδικασία ελεγχόμενης πτώχευσης και τη δυνατότητα αφαίρεσης του δικαιώματος ψήφου για τις χώρες που συστηματικά παραβιάζουν το Σύμφωνο Σταθερότητας.

Στη Σύνοδο Κορυφής που αρχίζει το απόγευμα της Πέμπτης στις Βρυξέλλες κυριαρχεί το νέο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να καταλήξουν σε συμφωνίαγια κυρώσεις στις δημοσιονομικά «απείθαρχες» χώρες και χαμηλό προϋπολογισμό για την ΕΕ το 2011, ωστόσο η γαλλογερμανική πρόταση δημιουργεί κλίμα δυσφορίας και ανεβάζει το θερμόμετρο στο «κόκκινο».

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες προσέρχονται στo Συμβούλιο εξαιρετικά ενοχλημένοι για τη συμφωνία στην οποία κατέληξε προ ημερών κατ’ ιδίαν η Ανγκελα Μέρκελ με τον Νικολά Σαρκοζί για να προωθήσουν την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας.

Στις Βρυξέλλες κυκλοφορεί την ίδια στιγμή μια κυνική θεωρία που θέλει τον Σαρκοζί να συμφώνησε στο γερμανικό αίτημα για τη Λισαβόνα διότι γνώριζε πως τα άλλα κράτη-μέλη δεν θα το επέτρεπαν. Γάλλοι αξιωματούχοι επιμένουν πως οι υποψίες είναι αβάσιμες και δηλώνουν πεπεισμένοι πως θα καταφέρουν να κερδίσουν εν καιρώ τη συνάινεση των υπολοίπων εταίρων, μεταδίδει το Reuters.

Επιμένει η Ανγκελα Μέρκελ

Για την τροποποίηση της Συνθήκης -η οποία τέθηκε σε ισχύ τον περασμένο Δεκέμβριο έπειτα από οκτώ χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων- θα απαιτηθεί ομοφωνία, καθώς και επικύρωση από τα εθνικά Κοινοβούλια των «27» και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διαδικασία η οποία είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει πολιτικές διαιρέσεις και πιθανότατα θα αποβεί μακρά.

Ωστόσο, η Γερμανία είναι αποφασισμένη σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής να πείσει τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ να δώσουν εντολή στον πρόεδρο της ΕΕ, Χέρμαν Βαν Ρομπάι, να παρουσιάσει εντός των προσεχών μηνών προτάσεις για αλλαγές στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προσερχόμενη στη Σύνοδο Κορυφής η Ανγκελα Μέρκελ επέμεινε στην απαίτησή της να αλλάξει η Συνθήκη της Λισαβόνας ώστε να δοθεί στη ζώνη του ευρώ ένα οικονομικό δίχτυ ασφαλείας, και στη βούλησή της -η οποία επικρίνεται έντονα- να στερούνται οι χώρες που δεν συμμορφώνονται, τα δικαιώματα ψήφου τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Εμείς, στη Γερμανία, είμαστε της γνώμης πως χρειαζόμαστε μια τροποποίηση των Συνθηκών, με τρόπο ώστε να αντιδράσουμε στο μέλλον σε κρίσεις που θέτουν σε κίνδυνο το ευρώ στο σύνολό του» δήλωσε η Μέρκελ σχετικά με τη δημιουργία ενός μόνιμου ταμείου στήριξης.

Απαίτησε, εξάλλου, οι τράπεζες που δανείζουν χρήματα στα κράτη αγοράζοντας τα ομόλογά τους, να βάζουν επίσης το χέρι στην τσέπη σε περίπτωση αδυναμίας.

«Έχουμε ανάγκη έναν μηχανισμό, ο οποίος να περιλαμβάνει επίσης εκείνους, τις τράπεζες και τα επενδυτικά ταμεία, που κερδίζουν χρήματα από τα αυξημένα επιτόκια των δανείων ορισμένων χωρών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, έτσι ώστε οι φορολογούμενοι να μην είναι οι μόνοι που αναλαμβάνουν την ευθύνη» είπε μιλώντας στους δημοσιογράφους.

Η Γερμανίδα καγκελάριος επέμεινε, τέλος, ότι οι χώρες οι οποίες αφήνουν να χαλαρώσουν υπερβολικά τα ελλείμματα και το χρέος τους θα πρέπει να στερούνται τα δικαιώματα ψήφου τους στην ΕΕ.

Αντιδράσεις για την αναστολή ψήφου

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο δήλωσε έτοιμος, την Πέμπτη, να εξετάσει το ενδεχόμενο μιας περιορισμένης αλλαγής της Συνθήκης της ΕΕ, ώστε να αποκτήσει η ευρωζώνη ένα «δίχτυ» χρηματοπιστωτικής ασφάλειας, αλλά απέκλεισε τη γερμανική ιδέα για την επιβολή πολιτικών κυρώσεων στα κράτη με υψηλά ελλείμματα.

• «Όχι» στον περιορισμό των δικαιωμάτων ψήφου λέει ο Μπαρόζο

Ο πρόεδρος του Εurogroup και πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, έχει χαρακτηρίσει «απαράδεκτη» την πρόταση για μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας, απορρίπτοντας εξίσου κάθε σκέψη για αναστολή του δικαιώματος ψήφου στα όργανα της ΕΕ για κράτη-μέλη που παραβιάζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες της ευρωζώνης.

• Απορρίπτει την αναστολή ψήφου ο πρόεδρος του Eurogroup

Κατά της επιβολής πολιτικών κυρώσεων στις χώρες που εμφανίζουν μεγάλα ελλείμματα τάχθηκε προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής και ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ. «Οι πολιτικές αυτές προτάσεις μου φαίνονται ασυνήθιστες και ελάχιστα ρεαλστικές» δήλωσε ο Τουσκ.

Ο Πολωνός πρωθυπουργός επισήμανε πως οι αλλαγές στη Συνθήκη της Λισαβόνας προς ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθεαρχίας στην ΕΕ «βολεύουν» τη Βαρσοβία, ωστόσο απέρριψε κατηγορηματικά την επιβολή κυρώσεων.

Η Φιλανδή πρωθυπουργός Μάρι Κιβινιέμι δήλωσε από την πλευρά της προσερχόμενη στη Σύνοδο ότι τάσσεται υπέρ μιας αλλαγής της Συνθήκης της Λισαβόνας εάν αυτό είναι απαραίτητο για να τεθεί σε εφαρμογή ένας μόνιμος μηχανισμός βοήθειας προς τις χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Σχετικά με το θέμα των κυρώσεων δεν τοποθετήθηκε.

«Όλα ή τίποτα;»

Αναλυτές στη Γερμανία υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα και γνωρίζοντας τον συσχετισμό δυνάμεων στην ΕΕ, η Ανγκελα Μέρκελ δεν αναμένεται παρά τις σκληρές δηλώσεις να πάει στο «όλα ή τίποτα». Εκτιμάται ότι τελικά θα απεμπλακεί η υπόθεση του μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων από την αφαίρεση ψήφου.

Όπως παρατηρεί η Süddeutsche Zeitung, για την υιοθέτηση του μηχανισμού κρίσης δεν απαιτούνται δημοψηφίσματα, π.χ. στην Ιρλανδία, καθώς το ζήτημα δεν αφορά τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από τα εθνικά κοινοβούλια στις Βρυξέλλες. Αντίθετα πιο δύσκολα είναι τα πράγματα στην υπόθεση της επέκτασης του μέτρου της αφαίρεσης ψήφου στο πεδίο της δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής.

Ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς εκτιμά από την πλευρά του ότι η Ανγκελα Μέρκελ δεν θα καταφέρει να περάσει την πρότασή της για αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου από τις χώρες που συστηματικά παραβιάζουν το Σύμφωνο Σταθερότητας.

Αισιόδοξος εμφανίζεται παρά ταύτα ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βέστερβελε, εκτιμώντας με δηλώσεις προς την εφημερίδα Bild ότι η Σύνοδος Κορυφής θα καταλήξει σε συμφωνία για τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και τη θέσπιση αυστηρότερων κανόνων.

Παράλληλα, ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Πιερ Λελούς σημείωσε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν αρχίσει να βλέπουν με μεγαλύτερη θέρμη τη γαλλογερμανική πρόταση για την αλλαγή της Συνθήκης της Λισαβόνας ώστε να δημιουργηθεί ένα μόνιμο σύστημα για τη διαχείριση κρίσεων στην ευρωζώνη. Επίσης υπογράμμισε ότι η πρόταση αυτή είναι ένα δώρο στην Ευρώπη.

«Υπάρχει μια αίσθηση ρεαλισμού, η οποία θα θριαμβεύσει στο τέλος της ημέρας» δήλωσε σε δημοσιογράφους, μολονότι, όπως σημείωσε, είναι πιθανόν να υπάρξει κάποια «δραματοποίηση» κατά τη διάρκεια της διήμερης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.

«Χαμηλό» προϋπολογισμό ζητά ο Κάμερον

Την παραμονή της Συνόδου Κορυφής ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον κάλεσε τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εγκρίνουν τον «χαμηλότερο δυνατό» προϋπολογισμό για την ΕΕ το 2011, ώστε να στείλουν ένα σαφές μήνυμα ότι η Ένωση διαχειρίζεται με υπευθυνότητα τα οικονομικά της.

Ο Κάμερον είχε τηλεφωνικές επαφές με τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι και τους ηγέτες Γαλλίας, Γερμανίας, Σουηδίας και Βελγίου, συνεχίζοντας την εκστρατεία του που έρχεται σε αντίθεση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έχει ζητήσει να αυξηθούν κατά 6% οι δαπάνες της ΕΕ για τον επόμενο χρόνο.

Ο Κάμερον θεωρεί απαράδεκτη μία τέτοια αύξηση των δαπανών της ΕΕ την ώρα που η Βρετανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να μειώσουν τις δημόσιες δαπάνες και να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με τα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς τους.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ