Τα απογοητευτικά στοιχεία του προγράμματος μετεγκατάστασης προσφύγων

Aπογοητευτικός εμφανίζεται ο απολογισμός ως προς την υποδοχή προσφύγων στην Αυστρία από την Ελλάδα και την Ιταλία, στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο είχε διάρκεια δύο ετών και λήγει αύριο, Τρίτη, καθώς έγιναν δεκτοί μόνον 15 πρόσφυγες αντί των προβλεπόμενων 1.953, ποσοστό που έφθασε μόλις το 0,8 %.

Στη βάση του προγράμματος που είχε υιοθετηθεί από τους ηγέτες της ΕΕ τον Σεπτέμβριο του 2015, η Αυστρία υποχρεούται να δεχθεί μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου 2017 την μετεγκατάσταση 1.491 προσφύγων από την Ελλάδα και 462 προσφύγων από την Ιταλία.

Αρχές Απριλίου και ενόψει των αντιπαραθέσεων μεταξύ των δύο κομμάτων της αυστριακής κυβέρνησης συνασπισμού -Σοσιαλδημοκρατικό και συντηρητικό Λαϊκό- ως προς την μετεγκατάσταση προσφύγων στην Αυστρία, ο Ευρωπαίος επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, είχε καλέσει την Βιέννη να τηρήσει τις υποχρεώσεις της, στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανακατανομή προσφύγων από Ελλάδα και Ιταλία.

Λίγο αργότερα, ο Αυστριακός υπουργός Εσωτερικών, Βόλφγκανγκ Σομπότκα, του συγκυβερνώντος με τους Σοσιαλδημοκράτες συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος, είχε ανακοινώσει την άμεση έναρξη της εφαρμογής του προγράμματος μετεγκατάστασης στην Αυστρία, προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία, κατόπιν εξέτασης επί τόπου, της προοπτικής τους ως προς τη χορήγηση ασύλου.

Ο ίδιος είχε τονίσει, πως παρά το γεγονός ότι θεωρεί «λάθος» το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανακατανομή προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Βιέννη, τηρώντας τις υποχρεώσεις της, θα προχωρήσει στην εφαρμογή του.

Ταυτόχρονα, είχε επισημάνει πως το 2016 η Αυστρία υπήρξε η πλέον επιβαρυμένη από όλες τις χώρες-μέλη της ΕΕ από το προσφυγικό ζήτημα, περισσότερο ακόμη και από την Γερμανία.

Η Βιέννη έπρεπε τελικά να προχωρήσει σε αυτές τις μετεγκαταστάσεις, καθώς το αίτημα που είχε υποβάλει τον Απρίλιο προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο Αυστριακός ομοσπονδιακός καγκελάριος και αρχηγός των Σοσιαλδημοκρατών, Κρίστιαν Κερν, για μία εκ νέου εξαίρεση της χώρας του, είχε απορριφθεί από τον πρόεδρο της Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Στο αίτημά του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο καγκελάριος ζητούσε την κατανόησή της, στο ότι η χώρα του έχει κάνει ήδη αρκετά για τους πρόσφυγες και ως εκ τούτου θα πρέπει να εξαιρεθεί εκ νέου -να παραταθεί δηλαδή η εξαίρεση που ίσχυε για την Αυστρία έως τις 11 Μαρτίου- από το πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία.

Σύμφωνα με την πάγια επιχειρηματολογία της Βιέννης, ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου που είχε υποβληθεί το 2015 στην Αυστρία και ανερχόταν στις 85.505, ήταν υψηλότερος από εκείνον στην Ιταλία (83.245), της οποίας ο πληθυσμός είναι επταπλάσιος του αυστριακού, ενώ με τις υποβληθείσες στην Αυστρία 36.000 αιτήσεις μέσα στο 2016, και σε σύγκριση με τον πληθυσμό τους, η χώρα δέχθηκε τη διπλή επιβάρυνση απ΄ ό,τι η Ιταλία.

Διεθνής Αμνηστία: Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν εκπληρώσει τις υποσχέσεις τους

«Οι χώρες της ΕΕ έχουν εκπληρώσει μόλις το 28,7% του στόχου μετεγκατάστασης» διαμηνύει η Διεθνής Αμνηστία η οποία σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι «δύο χώρες έχουν αποτύχει να μετεγκαταστήσουν έστω και έναν αιτούντα άσυλο» και ότι μόνο μια χώρα, «η Μάλτα, έχει εκπληρώσει την ποσόστωσή της».

Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν αποτύχει εντελώς να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για να μετεγκαταστήσουν τους αιτούντες άσυλο από την Ελλάδα και την Ιταλία, αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία, καθώς η διετής περίοδος κατά την οποία οι αιτούντες άσυλο είναι επιλέξιμοι και επιλέξιμες για το πρόγραμμα μετεγκατάστασης φτάνει στο τέλος της, στις 26 Σεπτεμβρίου 2017.
Ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας Ελλάδας, δηλώνει τα εξής:

«Η κατάσταση στα νησιά χειροτερεύει διαρκώς για τους χιλιάδες αιτούντες άσυλο που βρίσκονται παγιδευμένοι εκεί εξαιτίας της συμφωνίας Ε.Ε. -Τουρκίας. Εικόνες ανθρώπων να κοιμούνται είτε σε σκηνές είτε υπαίθρια ανακαλούν μνήμες και καταστάσεις που θεωρούσαμε οριστικά παρελθόν. Οι ελληνικές αρχές οφείλουν -έστω και τώρα- να διασφαλίσουν ότι οι βασικές ιατρικές και άλλες ανάγκες των αιτούντων άσυλο καλύπτονται απόλυτα όπως επίσης και να αίρουν το γεωγραφικό περιορισμό που αφορά την κίνησή τους ως πρώτο και ουσιαστικό βήμα αποσυμφόρησης της κατάστασης στα ελληνικά νησιά. Οποιαδήποτε καθυστέρηση επιδεινώνει την κατάσταση και έχει άμεσο αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων».

Την ίδια στιγμή η Iverna McGowan, Διευθύντρια του γραφείου Ευρωπαϊκών Θεσμών της Διεθνούς Αμνηστίας, αναφέρει:

«Δύο χρόνια αφού αυτό το σχέδιο συμφωνήθηκε, τα περισσότερα κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουν ουσιαστικά αποτύχει να προστατεύσουν τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο, συρρικνώνοντας τις ευθύνες τους και αφήνοντας χιλιάδες εγκαταλελειμμένους σε Ιταλία και Ελλάδα. Αυτό δεν έχει να κάνει με προσχηματικές υποσχέσεις για το καλό των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο, είναι μια νομική υποχρέωση. Οι χώρες της Ε.Ε. πρέπει τώρα να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους ή να κινδυνεύσουν να οδηγηθούν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και πιθανόν να αντιμετωπίσουν αυστηρές ποινές».

Μεταξύ των χειρότερων παραβατών είναι η Πολωνία και η Ουγγαρία, που και οι δύο έχουν αρνηθεί να δεχθούν έστω και έναν αιτούντα άσυλο από την Ιταλία και την Ελλάδα. Η Σλοβακία, η οποία ανεπιτυχώς αμφισβήτησε το σχέδιο μετεγκατάστασης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, έχει δεχθεί μόνο 16 από τους 902 αιτούντες άσυλο που της ανατέθηκαν και η Τσεχία μόνο 12 από τους 2.691.

Η Ισπανία έχει εκπληρώσει μόνο το 13,7% της ποσόστωσής της, ενώ το Βέλγιο το 25,6%. Η Ολλανδία έχει εκπληρώσει το 39,6% του στόχου που δεσμεύτηκε και η Πορτογαλία το 49,1%.
Η Μάλτα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. που έχει ικανοποιήσει την ποσόστωσή της. Η Νορβηγία και το Λιχτενστάιν προσχώρησαν στο σχέδιο εθελοντικά και έχουν και οι δύο εκπληρώσει τις δεσμεύσεις τους να μετεγκαταστήσουν 1.500 και 10 άτομα αντίστοιχα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η Φιλανδία έχει καλωσορίσει 1.951 αιτούντες άσυλο (94% της νομικής της δέσμευσης). Η Ιρλανδία έχει δεχτεί 459 αιτούντες άσυλο δηλαδή 76,5% της νομικής της δέσμευσης.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να εντείνουν τις προσπάθειές τους για ικανοποίηση των ποσοστώσεων τους υπό το πρόγραμμα μετεγκατάστασης, όπως και να δεχθούν άτομα με ανάγκες προστασίας από την Ιταλία και την Ελλάδα με άλλους τρόπους, μεταξύ των οποίων οι θεωρήσεις εργασίας και οι ταχείες διαδικασίες οικογενειακής επανένωσης.

Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης, το οποίο συμφωνήθηκε το Σεπτέμβριο του 2015, προσέφερε στους αιτούντες άσυλο την ευκαιρία να ξαναχτίσουν τις ζωές τους με ασφάλεια, αφού είχαν επιβιώσει από τον πόλεμο και τις διώξεις και έπειτα από το επικίνδυνο ταξίδι για να φτάσουν στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, όπου χιλιάδες αιτούντες άσυλο, χωρίς αιτήματα οικογενειακής επανένωσης, έχουν παγιδευτεί από τότε που έκλεισαν τα σύνορα της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ, το Μάρτιο του 2016, η μετεγκατάσταση έχει υπάρξει μία από τις λίγες επίσημες επιλογές διαθέσιμες στους περισσότερους ανθρώπους για να μετακινηθούν με ασφάλεια αλλού μέσα στην Ευρώπη.

Οι αιτούντες άσυλο που έφτασαν στην Ελλάδα μετά την συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, στις 20 Μαρτίου 2016, έχουν παράνομα εξαιρεθεί από το σχέδιο μετεγκατάστασης και πολλοί παραμένουν παγιδευμένοι στα νησιά.

«Όλοι όσοι φτάνουν στην Ελλάδα και την Ιταλία πριν την επικείμενη καταληκτική ημερομηνία θα πρέπει να είναι επιλέξιμοι για μετεγκατάσταση. Εκτός από το να τους επιτρέπεται να συνεχίσουν τις ζωές τους με ασφάλεια και αξιοπρέπεια, το να γίνουν αυτοί οι άνθρωποι επιλέξιμοι θα μείωνε την πίεση και θα βελτίωνε τις συνθήκες στα ελληνικά νησιά, που έχουν επιδεινωθεί καθώς οι αφίξεις έχουν αυξηθεί τους θερινούς μήνες», πρόσθεσε η Iverna McGowan.

Μετά την καταληκτική ημερομηνία για τους αιτούντες άσυλο να γίνουν επιλέξιμοι για το πρόγραμμα μετεγκατάστασης, οι κυβερνήσεις μπορούν και πρέπει να συνεχίσουν να μετεγκαθιστούν όσους είναι ήδη επιλέξιμοι, σε εναρμόνιση με τις υποχρεώσεις τους.

ΑΠΕ-ΜΠΕ