Ιταλικό δημοψήφισμα: Υπό απειλή ρήγματος, ο Ρέντσι κάνει «παραχωρήσεις»

Οδεύοντας στην αβέβαιη κάλπη του δημοψηφίσματος της 4ης Δεκεμβρίου, ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι προσπαθεί να αποφύγει ανοικτό ρήγμα μέσα στο κόμμα του και προσφέρει παραχωρήσεις στους «μειοψηφούντες» του ώστε, τουλάχιστον, να εμφανιστεί ενωμένο το Δημοκρατικό Κόμμα (PD).

Το έργο δεν είναι εύκολο, καθώς το κλίμα μέσα στο κόμμα του δυσκολεύει τον Ρέντσι ακόμη περισσότερο στο να «πουλήσει» στους Ιταλούς τη συνταγματική μεταρρύθμιση.

Το δημοψήφισμα στήνεται για το «ναι» ή το «όχι» στην συνταγματική τροποποίηση που περιορίζει το ρόλο της Γερουσίας ώστε, ουσιαστικά, να γίνει μόνο η Βουλή απαραίτητη για τη λειτουργία της κυβέρνησης. Οι αντιτιθέμενοι μέσα στο PD του πρωθυπουργού ζητούσαν ξανά να αλλάξει, ξεχωριστά, γρήγορα ο ιταλικός εκλογικός νόμος (που είχε ήδη τροποποιηθεί πρόσφατα) ώστε να υπάρχουν «δικλείδες θεσμικής ασφάλειας» για τον περιορισμό της κυριαρχίας της κυβέρνησης.

Σε συνάντηση της ηγεσίας του PD, η οποία μεταδόθηκε ζωντανά στο Διαδίκτυο, ο Ρέντσι προσέφερε στους «διαφωνούντες» μέσα στο κόμμα την αλλαγή του εκλογικού νόμου αφού γίνει το δημοψήφισμα. Η λεγόμενη μειοψηφία στο PD ζητούσε αυτό να γίνει πριν.

«Είμαστε έτοιμοι για σοβαρή και βαθιά συζήτηση, όμως δεν μπορούμε να μπλοκάρουμε τη χώρα για χάρη της ενότητας του κόμματος» είπε ο Ρέντσι. Η αλλαγή του εκλογικού νόμου πρέπει να γίνει σε «καιρούς βεβαιότητας», δηλαδή μετά το δημοψήφισμα, συνέχισε ο πρωθυπουργός.

Σημείωσε δε με νόημα ότι η προσφορά για αλλαγή του εκλογικού νόμου λειτουργεί επίσης ως «ακύρωση του άλλοθι» όσων μέσα στο PD ζητούν «όχι» στο δημοψήφισμα για το περιεχόμενο της συνταγματικής μεταρρύθμισης.

Ενδεικτικό του κλίματος είναι ότι, μετά και την ολομέτωπη επίθεση του Μάσιμο ντ’ Αλέμα (πρώην πρωθυπουργού με το PD) υπέρ του «όχι» στο δημοψήφισμα -την οποία ο Ρέντσι είχε απορρίψει ως εσωκομματικά υστερόβουλη- ήρθε την Κυριακή ξεκάθαρο το «όχι» του Πιερλουίτζι Μπερσάνι (αρχηγού του PD στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές).

Ο Μπερσάνι είχε υποστηρίξει πως με το συνδυασμό της συνταγματικής μεταρρύθμισης και του εκλογικού νόμου «οδεύουμε σε κυβερνήσεις ενός αρχηγού που θα μπορεί να διορίζει σημαντικό τμήμα μίας Βουλής που θα μπορεί να αποφασίσει τα πάντα, ακόμη και με το 25% των ψήφων».

Η φαινομενικά «τεχνική», όμως παρ’ όλα αυτά ουσιαστική, επιχειρηματολογία που χρησιμοποίησε ο Μπερσάνι (και σε καμία περίπτωση δεν είναι ο μοναδικός) έχει κρίσιμο βάρος: Οι Ιταλοί ψηφοφόροι που έχουν ήδη επιφυλάξεις για το νέο θεσμικό πλαίσιο ακούν να εκφράζουν τις ίδιες επιφυλάξεις και μεγάλα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος που την προωθεί.

Αυτό έρχεται να προστεθεί στο γενικότερο κλίμα γύρω από το δημοψήφισμα, με τμήμα άλλων ψηφοφόρων να αγνοεί το θεσμικό περιεχόμενο του δημοψηφίσματος και να επικεντρώνεται στο μήνυμα που θα στείλει η κάλπη στον Ρέντσι προσωπικά. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός αρχικά είχε συνδέσει την παραμονή του με την έκβαση του δημοψηφίσματος, κάτι που τελευταία αποφεύγει θέλοντας, όπως λέει, να αποφύγει «προσωποποίηση του ζητήματος».

Οι δημοσκοπήσεις δεν λένε πολλά και για την 4η Δεκεμβρίου: Οι Ιταλοί εμφανίζονται χωρισμένοι σε τρεις πρακτικά ισοδύναμες ομάδες, εκείνους που κλίνουν στο «ναι», εκείνους που κλίνουν στο «όχι» και άλλους τόσους που δεν γνωρίζουν.

Επιμέλεια: Β. Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ