Σε ιδιωτική εταιρεία ανέθετε η CIA τα βασανιστήρια

Ενα δεύτερο σκάνδαλο στην ούτως ή άλλως σκανδαλώδη έκθεση της αμερικανικής Γερουσίας φωτίζει η Guardian: μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η CIA όχι μόνο αποσπούσε πληροφορίες με βασανιστήρια, αλλά ανέθετε σε ιδιωτική εταιρεία να κάνει το κτηνώδες έργο της.

Καταχωνιασμένη κάπου μέσα στη χαώδη έκθεση υπάρχει μία αναφορά στο πόσο συχνά οι ανακρίσεις με ό,τι συνεπάγονταν (εικονικοί πνιγμοί, πολυήμερη στέρηση ύπνου και άλλες ταπεινωτικοί μέθοδοι) αναθέτονταν σε ιδιωτική εταιρεία, η οποία πληρωνόταν αδρά από το αμερικανικό Δημόσιο.

Σύμφωνα με την έκθεσης της Γερουσίας, η CIA μετέφερε το ποσόν των 81 εκατ. δολαρίων στη συγκεκριμένη εταιρεία, την οποία είχαν ιδρύσει δύο ψυχολόγοι που συχνά συμμετείχαν στο πρόγραμμα ανακρίσεων. Οι ψυχολόγοι αυτοί, βασιζόμενοι στην εμπειρία τους από την εκπαίδευση αμερικανών πιλότων ώστε να αντέχουν τις σκληρές ανακρίσεις, επινόησαν 12 τεχνικές για τον εξαναγκασμό των υπόπτων να ομολογήσουν. Εκτός από τη μέθοδο του πνιγμού, πρότειναν ακόμη τη «χρήση εντόμων» και τον «εικονικό ενταφιασμό». Οι δύο μέθοδοι αυτές φαίνεται πως απορρίφθηκαν.

Στην έκθεση αναφέρονται επίσης λεπτομέρειες, όπως η συνολική αξία του συμβολαίου (180 εκατ. δολάρια), χρήματα τα οποία η εταιρεία ουδέποτε έλαβε έως το 2009 οπότε έληξε η σύμβαση. Η εταιρεία από την πλευρά της παρείχε ανακριτές, ψυχολόγους και προσωπικό ασφαλείας στα κρατητήρια της CIA.

Πρόκειται για μία άλλη περίμετρο του ζητήματος, η οποία αποκαλύπτει πώς τα ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα ενεπλάκησαν σε μία υπόθεση – την εθνική ασφάλεια – η οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες είναι αυστηρά κρατική.
Η απόφαση που έδωσε το πράσινο στο ανακριτικό πρόγραμμα της CIA ήταν ασφαλώς κρατική και ελήφθη σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντικ Τσένι επιβεβαίωσε άλλωστε ότι ο πρώην πρόεδρος Τζορτζ Μπους ήταν «πλήρως ενημερωμένος». Στην υλοποίηση του προγράμματος ωστόσο υπήρχε και η εμπορική πτυχή, την οποία η Γερουσία ήθελε προφανώς να εκθέσει.

Υπάρχουν λόγοι – αν και ελάχιστοι καλοί – για τους οποίους η CIA αναζήτησε εξωτερική βοήθεια. Ανάμεσα στους πιο σημαντικούς είναι ότι η CIA ήταν απροετοίμαστη: λίγες μόλις μέρες μετά την 11η Σεπτεμβρίου κλήθηκε να αναλάβει μία αποστολή στην οποία είχε ελάχιστη εμπειρία.

Οι αποκαλύψεις περνούν τα αμερικανικά σύνορα. Αν και στην έκθεση δεν κατονομάζονται οι χώρες στις οποίες η CIA διατηρούσε ανακριτικά κέντρα – τα λεγόμενα «μαύρα σημεία», εντούτοις περιέχει πληροφορίες οι οποίες διασταυρώθηκαν με διάφορα δημόσια έγγραφα, όπως στοιχεία πτήσεων.

Σύμφωνα με τη «Liberation», τέτοιου είδους κέντρα λειτουργούσαν σε τουλάχιστον πέντε χώρες: Ταϊλάνδη, Αφγανιστάν, Ρουμανία, Πολωνία, Λιθουανία. Οι ύποπτοι οι οποίοι κρίνονταν σημαντικοί από τη CIA ανακρίνονταν και υποβάλλονταν σε βασανιστήρια, προτού μεταφερθούν στο Γκουαντάναμο.

Στην έκθεση της Γερουσίας εξηγείται ότι η CIA αντιμετώπιζε μεγάλη δυσκολία στο να βρει τις χώρες οι οποίες θα «φιλοξενούσαν» τα κέντρα ανάκρισης, ειδικά αφότου πληροφορίες σχετικά με τα «μαύρα σημεία» άρχισαν να διαρρέουν στα μέσα ενημέρωσης. Το δέλεαρ ήταν για μία ακόμη φορά οικονομικό. Η CIA πλήρωσε εκατομμύρια δολάρια μετρητά στις κυβερνήσεις των χωρών αυτών.

Μάρω Βακαλοπούλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ