Βασανιστήρια, αυθαιρεσία, ψέμα: Τα σημεία που καίνε την CIA

Σίτιση με κλύσμα, εικονικοί πνιγμοί, εγκλεισμός σε κουτιά-φέρετρα, στέρηση ύπνου, βία και εκφοβισμός: Δεν είναι μόνο οι σοκαριστικές πρακτικές σκληρής ανάκρισης που χρησιμοποιούσε η CIA στα πιο σκοτεινά της χρόνια. Τουλάχιστον 26 κρατούμενοι δεν θα έπρεπε καν να βρεθούν στα χέρια της υπηρεσίας: Ούτε όμως στην αυθαιρεσία εξαντλείται η αγανάκτηση στην Ουάσινγκτον από τα όσα βγήκαν στο φως.

Το «κερασάκι στην τούρτα» ήταν η σκόπιμη παραπλάνηση από την υπηρεσία, μεταξύ άλλων και με τον ισχυρισμό πως οι πρακτικές της οδήγησαν στον εντοπισμό του Μπιν Λάντεν -πράγμα που η έκθεση της Γερουσίας διαψεύδει.

Το πρόγραμμα «σκληρών ανακρίσεων» της CIA, που είχε ξεκινήσει μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους και εγκαταλείφθηκε οκτώ χρόνια μετά, περιγράφεται με αδρό μόνο τρόπο στην περίληψη της σχετικής έκθεσης της Γερουσίας.

Η δημοσιοποίηση της περίληψης, έκτασης 480 σελίδων, ενώ το σύνολο της έκθεσης (6.000 σελίδων) μένει απόρρητο, είναι καρπός ιδιαίτερα της επιμονής της Νταϊάν Φάινσταϊν, μέλους της Γερουσίας με τους Δημοκρατικούς.

Ορισμένα από τα σκοτεινά της σημεία μιλούν από μόνα τους:

-Από τους 119 που τέθηκαν υπό κράτηση και υποβλήθηκαν στις «ενισχυμένες μεθόδους ανάκρισης», οι 26 δεν θα έπρεπε καν να είχαν τεθεί υπό κράτηση βάσει των ισχύοντων κανονισμών. Μεταξύ τους βρισκόταν και κρατούμενος με νοητική καθυστέρηση, όπως αφήνεται να εννοηθεί, που είχε χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης για να αποσπαστούν πληροφορίες από συγγενή του, δύο πρώην πληροφοριοδότες της CIA και άλλοι δύο τους οποίους είχαν προηγουμένως υποδείξει άλλοι συλληφθέντες επειδή είχαν βασανιστεί. Τουλάχιστον ο πρώτος κατέληξε.

-Τα μέλη της υπηρεσίας δεν δίσταζαν να κλείνουν σε κουτιά τους κρατουμένους. Ένας από αυτούς για παράδειγμα, είχε περάσει έντεκα ημέρες (266 ώρες) του συνολικά 20ήμερου τμήματος της «επιθετικής φάσης» της ανάκρισης σε κουτί που είχε διαστάσεις φέρετρου. Άλλες 29 ώρες τις πέρασε μέσα σε ακόμη στενότερο κουτί, και οι αξιωματούχοι του είχαν πει πως θα έβγαινε από το χώρο κράτησης «μόνο μέσα στο κουτί».

-Οι εικονικοί πνιγμοί ήταν ακόμη πιο βίαιοι και χρησιμοποιούνταν ακόμη πιο συστηματικά από ό,τι μέχρι στιγμής πιστευόταν, σε σημείο «παρ’ολίγον πνιγμού». Ένας από αυτούς -ο Χαλίντ Σεΐχ Μοχάμεντ, που θεωρείται ένας από τους εγκεφάλους της επίθεσης στους Δίδυμους Πύργους- είχες υποβληθεί 183 φορές σε αυτή τη διαδικασία, και κάποιες φορές με επιπλέον «ζήλο» όταν προσπαθούσε να πάρει ανάσα.

-Σίτιση από με κλύσμα, όπως και έγχυση νερού από τον πρωκτό είχαν χρησιμοποιηθεί σε τουλάχιστον πέντε κρατουμένους. Στέρηση ύπνου, που μπορεί να έφτανε τα 24ωρα, ήταν συνηθισμένη, όπως και οι απειλές σεξουαλικής βίας στους ίδιους τους κρατουμένους και σε μέλη των οικογενειών τους. Άλλες φορές, τον ξυλοδαρμό και τον επί ώρες εξαναγκασμό σε επίπονη σωματική στάση συμπλήρωνε λούσιμο με πάγο.

Ακόμη χειρότερα όμως, τα στελέχη της υπηρεσίας είτε παραπλανούσαν αξιωματούχους για την έκταση και τη φύση των μεθόδων που χρησιμοποιούσε το πρόγραμμα είτε σκόπιμα διαστρέβλωναν τις επιτυχίες τους ώστε να δικαιολογήσουν τη χρησιμότητά του.

Το πιο κραυγαλέο παράδειγμα, που έχει τύχει εκτενέστατης κάλυψης στον αμερικανικό Τύπο, είναι ότι η CIA είχε μάλιστα προετοιμάσει και «εκστρατεία ενημέρωσης» λίγους μήνες πριν την εξόντωση του Μπιν Λάντεν το 2011 πως δήθεν οι πληροφορίες που είχαν αποκτηθεί μέσω των σκληρών μεθόδων της είχαν σταθεί καθοριστικές για τον εντοπισμό του.

Το ίδιο είχαν υποστηρίξει στελέχη της CIA ενώπιον του Κογκρέσου την επόμενη κιόλας ημέρα της εξόντωσης του Μπιν Λάντεν.

Το καθοριστικότερο για τον εντοπισμό του Μπιν Λάντεν ήταν οι πληροφορίες γύρω από τον συνεργάτη της Αλ Κάιντα που εκτελούσε χρέη αγγελιοφόρου και εξαιτίας του οποίου βρέθηκε το κρησφύγετό του.

Όμως «το κυρίως σώμα των πληροφοριών» βάσει του οποίου βρέθηκε ο συνεργάτης «προερχόταν από πηγές που δεν είχαν καμία σχέση με το πρόγραμμα ανακρίσεων της CIA», ανεφέρει η έκθεση.

«Οι πιο ακριβείς πληροφορίες είχαν αποσπαστεί από κρατούμενο πριν υποβληθεί στο πρόγραμμα» υπογραμμίζει η έκθεση, καταρρίπτοντας τον ισχυρισμό της υπηρεσίας πως χάρη σε αυτό το «αναγκαίο κακό» εξοντώθηκε ο αρχηγός της Αλ Κάιντα.

Επιμέλεια: Β.Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ