Από δεξί χέρι του Πούτιν, μόνιμος κάτοικος Αφρικής

Έχει ζήσει μια ζωή βγαλμένη θαρρείς από ντοκιμαντέρ, σαν κι αυτά που σκηνοθετεί ο ίδιος: ο Ρώσος Σεργκέι Γιαστρζέμπσκι παράτησε πριν μια πενταετία την δουλειά του ως δεξί χέρι του Βλαντίμιρ Πούτιν κι εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου για να γυρίσει όλο τον κόσμο –κυρίως δε, την Αφρική- και να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη φωτογραφία και τις εθνογραφικές ταινίες.

Η… περίεργη πορεία του Ρώσου διπλωμάτη ξεκίνησε το 1996, όταν προσελήφθη από τον τότε Ρώσο πρόεδρο Μπόρις Γέλτσιν ως εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου. Ωστόσο, δυο χρόνια μετά, ο Γιαστρζέμπσκι εκδιώχθηκε από τη θέση του ως spin doctor του Γέλτσιν, καθώς ο Ρώσος ηγέτης τον κατηγόρησε ανοικτά πως συμμετείχε, μαζί με άλλους πολιτικούς, σε μια συνωμοσία προκειμένου να τοποθετήσουν τον τότε δήμαρχο Μόσχας Γιούρι Λούζκοφ στη θέση του πρωθυπουργού. Τον Γέλτσιν διαδέχθηκε ο Πούτιν, ο οποίος το 2000 ξανακάλεσε τον Γιαστρζέμπσκι να πάρει τον παλιό του θώκο. Όπερ κι εγενετο. Η δεύτερη θητεία του, 61χρονου σήμερα, Σεργκέι ως εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου ολοκληρώθηκε το 2004, οπότε και ορίστηκε ως ειδικός απεσταλμένος του Πούτιν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πήρε τη γυναίκα του και τα δυο του παιδία και έζησε στις Βρυξέλλες, εξασκώντας καθημερινά τις γνώσεις του στις τέσσερις γλώσσες που μιλάει άπταιστα. Όμως, σαν κεραυνός εν αίθρια, το 2008 υπέβαλλε την παραίτηση του και λίγους μήνες μετά ανακοίνωσε πως φεύγει για την Αφρική προκειμένου να μελετήσει τα ήθη και τα έθιμα των αυτοχθόνων φυλών της Μαύρης Ηπείρου.

«Έφυγα από το Κρεμλίνο, ένα μέρος που έχει τη δική του τελετουργία και μυσταγωγία, για να πάω να δω τον τρόπο ζωής των αυτοχθόνων φυλών στην Αφρική. Και είδα πως η καθημερινότητα τους είναι κι αυτή γεμάτη με εξίσου ενδιαφέροντα τελετουργικά» δηλώνει σε συνέντευξη του στο ιταλικό περιοδικό L’ Espresso ο Ρώσος, ο οποίος ασχολείται με τη φωτογραφία εδώ και είκοσι χρόνια. Τα αγαπημένα θέματά του είναι η εθνο-φωτογραφία και ο αερο-ιμπρεσιονισμός, δηλαδή η από αέρος φωτογράφηση τοπίων.

«Η Αφρική είναι η αγαπημένη μου ήπειρος επειδή διαθέτει μια γνησιότητα και δεν έχει αποκόψει τους δεσμούς της με το παρελθόν της. Στην Αφρική μπορεί κανείς να παρατηρήσει με ποιο τρόπο ζούσαν οι προγονοί μας στην αρχαιότητα –αρκεί να δει το πώς ζούνε οι Βουσμάνοι της Μποτσουάνα ή οι Πυγμαίοι» επισημαίνει ο Γιαστρζέμπσκι που μάλιστα σκηνοθέτησε κι ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο Africa: blood and beauty («Αφρική: αίμα και ομορφιά») το οποίο κυκλοφόρησε το 2012. Η ταινία συγκεντρώνει θρησκευτικά/κοινωνικά τελετουργικά και ήθη χωρίζοντας τα σε τέσσερις ξεχωριστές ενότητες, ανάλογα με το που αναφέρονται: παιδιά, γυναίκες, άντρες και «πνεύματα». Έτσι, σε κάποιο σημείο του ντοκιμαντέρ μαθαίνουμε πως η πρακτική των αφρικανών γυναικών να τραβάνε τα χείλη τους, κάνοντας τα να φαίνονται μεγαλύτερα, ανάγεται σε απόπειρες κάποιων φυλών να κάνουν τις γυναίκες τους να μοιάζουν απωθητικές κι άσχημες προκειμένου να μην πέσουν θύματα βιασμού από τους λευκούς αποικιοκράτες, ενώ η κάμερα γίνεται μάρτυρας ενός πολύχρωμου γάμου Βερβέρων.

«Εμείς οι δήθεν πολιτισμένοι λαοί του Πρώτου Κόσμου έχουμε πολλά να διδαχθούμε από τους κατοίκους του Τρίτου Κόσμου: κατά πρώτον τη σχέση που έχουν αναπτύξει με τη Φύση και επίσης την παροιμιώδη τους ικανότητα να εξασφαλίζουν τον «άρτο τον επιούσιο» συχνά μέσα από ακραίες κλιματολογικές συνθήκες και διαθέτοντας πενιχρά εργαλεία που ανήκουν σε άλλες, προϊστορικές εποχές», καταλήγει με νόημα ο σκηνοθέτης.

Στις 20 Οκτωβρίου ο Γιαστρζέμπσκι θα βρεθεί στο Λονδίνο, στα γραφεία της National Geographic Society προκειμένου να παρουσιάσει το νέο του βιβλίο με τίτλο «Patriarchal Africa» (Πατριαρχική Αφρική).

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ