Κάλπες στη Σουηδία προς δυσκολότερη σοσιαλδημοκρατική ομαλότητα

Μειωμένο μεν, αλλά -σχετικά- ασφαλές προβάδισμα διατηρούν οι κεντροαριστερές δυνάμεις στη Σουηδία ενώπιον της κάλπης που άνοιξε για την ανάδειξη της επόμενης κυβέρνησης. Οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τους Σοσιαλδημοκράτες μπροστά, αλλά ο σχηματισμός κυβέρνησης με τα υπόλοιπα κόμματα της κεντροαριστεράς δεν προοιωνίζεται εύκολος.

Το βλέμμα στρέφεται επίσης στην ακροδεξιά, που μπορεί να αναδειχθεί τρίτο κόμμα, αν και δύσκολα θα συντασσόταν με την κεντροδεξιά ώστε να παραμείνει στην ηγεσία ο Ράινφελντ.

Οι Σοσιαλδημοκρατές ήταν κυρίαρχοι στην Στοκχόλμη τις τελευταίες δεκαετίες μέχρι που στις εκλογές του 2006 κέρδισαν οι συντηρητικοί του Φρέντρικ Ράινφελντ. Η ανάληψη της εξουσίας από ένα στρατόπεδο της κεντροδεξιάς που οι Σουηδοί είχαν συνηθίσει εκτός ηγεσίας επικυρώθηκε και με τις εκλογές του 2010.

Οι δημοσκοπήσεις για την τωρινή εκλογική μάχη δείχνουν πως οι Σοσιαλδημοκράτες θα επιστρέψουν ξανά στην ηγεσία της Στοκχόλμης. Οι Σοσιαλδημοκράτες, υπό τον Στέφαν Λοβέν, εμφανίζονται πρώτοι με ποσοστά κοντά στο 30%. Μαζί με τους Πράσινους και την Αριστερά, φαίνεται ότι θα μπορούν να σχηματίσουν κυβέρνηση -αλλά η συνεργασία θα είναι δύσκολη.

Από την άλλη πλευρά, βρίσκεται η τετραπλή κεντροδεξιά «Συμμαχία» την οποία έχουν σχηματίσει τα τέσσερα κόμματα της απερχόμενης κυβέρνησης μειοψηφίας. Πρόκειται για τους Μετριοπαθείς του Ράινφελντ, τους Φιλελεύθερους, το Κόμμα του Κέντρου και τους Χριστιανοδημοκράτες.

Καθώς οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν χάσει, στην αφετηρία τουλάχιστον, το Κόμμα του Κέντρου ως πιθανό εταίρο, εξαρτώνται περισσότερο από τους Πράσινους και την Αριστερά για να σχηματίσουν κυβέρνηση. Οι θέσεις των τριών κομμάτων, πέραν του κεντροαριστερού κοινού παρονομαστή, δεν μπορούν να συνδυαστούν αυτόματα και οι διαπραγματεύσεις δεν αποκλείεται να αποδειχθούν δύσκολες και μακρόσυρτες.

Επιπλέον, η δύναμη του μπλοκ της κεντροαριστεράς μπορεί να μην επαρκεί -έστω και εάν είναι το ισχυρότερο- για κυβέρνηση πλειοψηφίας και μία ενδεχόμενη κυβέρνηση Λοβέν να ξεκινήσει ως κυβέρνηση μειοψηφίας.

Το αδρανές μπλοκ της ακροδεξιάς

Το 30% στο οποίο εμφανίζονται οι Σοσιαλδημοκράτες δεν είναι νίκη για το στρατόπεδο: Στις προηγούμενες εκλογές είχαν καταλήξει στην αντιπολίτευση με 30,7%. Στις δημοσκοπήσεις τουλάχιστον, οι Σουηδοί δεν φαίνεται να ψηφίζουν υπέρ του Λοβέν αλλά ουσιαστικά εναντίον του Ράινφελντ.

Η αδυναμία της κεντροδεξιάς αποδίδεται στις επιφυλάξεις των Σουηδών απέναντι στις πολιτικές που έχει περάσει η «Συμμαχία» και οι οποίες θεωρείται ότι έχουν αποδυναμώσει το κοινωνικό κράτος (για τα σουηδικά δεδομένα, τουλάχιστον) και έχει επιδείξει υπερβολική ροπή στις ιδιωτικοποιήσεις.

Η παράδοξη συνολική δυναμική, με τους πιο αδύναμους Σοσιαλδημοκράτες να εποφθαλμιούν την ηγεσία, εξηγείται με τον αφανή κερδισμένο του σημερινού πολιτικού σκηνικού: Την ακροδεξιά των Σουηδών Δημοκρατών.

Το κόμμα, που είχε προσπαθήσει όσο πλησίαζαν οι εκλογές να μετριάσει την εχθρική αντιμεταναστευτική ρητορική του, κυμαίνεται κοντά στο 10% και βρίσκεται στήθος με στήθος με τους Πράσινους για να γίνει το τρίτο κόμμα.

Όμως όλοι, και κυρίως ο Ράινφελντ, έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο να συνεργαστούν μαζί τους για σχηματισμό κυβέρνησης -εξ ου και οι Σοσιαλδημοκράτες, παρά το ότι δεν φαίνεται να ενισχύονται, κινούνται προς την κυβέρνηση.

Το λεπτομερές σκηνικό της μετεκλογικής δυναμικής -στην οποία δεν αποκλείεται να είναι παρούσες, για πρώτη φορά, και οι Φεμινίστριες- θα καθορίσει εάν η Στοκχόλμη θα έχει κυβέρνηση συνασπισμού μειοψηφίας ή ακόμη κι αν, στο χειρότερο ενδεχόμενο, χρειαστεί να στήσει ξανά κάλπες. Σε κάθε περίπτωση όμως, η εποχή των ισχυρών κυβερνήσεων των Σοσιαλδημοκρατών έχει παρέλθει.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ