Ενώπιον του ΕΔΑΔ τα βασανιστήρια της CIA στην Πολωνία

Οι καταγγελίες για τη λειτουργία μυστικών φυλακών της CIA σε ευρωπαϊκά κράτη επί διακυβέρνησης Μπους ακούστηκαν για πρώτη φορά σε ανοιχτή ακρόαση δικαστηρίου, κατά την εκδίκαση της υπόθεσης δύο νυν κρατουμένων στη βάση του Γκουαντάναμο οι οποίοι ζητούν να καταστεί υπόλογη η Πολωνία για τα βασανιστήρια που υπέστησαν σε φυλακή της CIA στο έδαφός της.

Ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), οι συνήγοροι των εναγόντων ανέφεραν ότι οι κρατούμενοι υποβλήθηκαν σε βασανιστήρια, περιλαμβανομένου εικονικού πνιγμού (waterboarding), σε μυστική φυλακή της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ στην Πολωνία την περίοδο 2002-2003.

Και δήλωσαν στους δικαστές ότι η Πολωνία πρέπει να θεωρηθεί συνυπαίτια για τα βασανιστήρια που υπέστησαν στο έδαφός της, όπου οδηγήθηκαν το Δεκέμβριο του 2002 με την ίδια πτήση στο πλαίσιο των έκνομων «έκτακτων μεταγωγών» υπόπτων για τρομοκρατία που εφάρμοζε η κυβέρνηση Μπους στο πλαίσιο του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας».

Οι κρατούμενοι αναφέρουν πως η μεταφορά και η κράτησή τους ήταν εν γνώση της πολωνικής κυβέρνησης.

Ο Μοχαμάντ αλ-Νασίρι, υπήκοος Σαουδικής Αραβίας με καταγωγή από την Υεμένη, και ο Αμπού Ζουμπαϊντάχ, άπατρις Παλαιστίνιος, καταγγέλλουν ότι υποβλήθηκαν σε εικονικό πνιγμό, καθώς και εικονικές εκτελέσεις κατά τη διάρκεια της ανάκρισής τους στην Πολωνία. Οι συνήγοροί τους ανέφεραν πως οι ίδιοι έχουν δηλώσεις επίσης στις οικογένειές τους ότι κακοποιήθηκαν σεξουαλικά.

Αμφότεροι κρατούνται σήμερα στην αμερικανική βάση του Γκουαντάναμο στην Κούβα.

Ο 42χρονος Παλαιστίνιος φέρεται να είχε αναλάβει να βγάλει τα ταξιδιωτικά έγγραφα για τζιχαντιστές πιστούς στον Οσάμα μπιν Λάντεν, περιλαμβανομένων εκείνων που εκτέλεσαν της τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο δεύτερος κρατούμενος, ο 48χρονος Σαουδάραβας Μοχαμάντ αλ-Νασίρι, θεωρείται ο βασικός ύποπτος για το σχεδιασμό της επίθεσης του 2000 στο πολεμικό σκάφος USS Cole στο λιμάνι του Άντεν στην Υεμένη, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 17 άτομα. Υπάρχουν επίσης, υποψίες ότι εμπλέκεται στην υπόθεση κατά του γαλλικού τάνκερ MV Limburg επίσης στον κόλπο του Άντεν τον Οκτώβριο του 2002.

Ο Νασίρι αναφέρει ότι τέθηκε υπό κράτηση στο Ντουμπάι τον Οκτώβριο του 2012 και μετακινούνταν ανάμεσα σε μυστικές εγκαταστάσεις της CIA στο Αφγανιστάν και την Ταϊλάνδη πριν καταλήξει στην Πολωνία. Κρατήθηκε εκεί έως τις αρχές του Ιουνίου 2003 όταν μεταφέρθηκε, με τη συνδρομή των πολωνικών αρχών, στο Μαρόκο και στη συνέχεια, το Σεπτέμβριο του 2003, στη βάση του Γκουαντάναμο.

Πέραν του εικονικού πνιγμού -όπου ο κρατούμενος τοποθετείται ανάσκελα με τα πόδια σηκωμένα πιο ψηλά από το κεφάλι, το στόμα και η μύτη του καλύπτονται με ύφασμα, και το νερό που ρίχνουν οι βασανιστές στο ύφασμα δημιουργεί την αίσθηση της ασφυξίας και του πνιγμού- ο Νασίρι λέι ότι τον απειλούσαν ότι τα μέλη της οικογένειάς του θα κακοποιηθούν εάν δεν δώσει πληροφορίες.

Ο Αμπού Ζουμπαϊντάχ δηλώνει ότι απήχθη στο Πακιστάν το Μάρτιο του 2002· μεταφέρθηκε σε μυστικό κέντρο κράτησης της CIA στην Ταϊλάνδη και εν συνεχεία οδηγήθηκε στην Πολωνία στις αρχές Δεκεμβρίου του 2002, όπου κρατήθηκε έως το Σεπτέμβριο του 2003.

Κατά την αναφορά του που κατέθεσαν οι συνήγοροι υπεράσπισης στο δικαστήριο, υποβλήθηκε και αυτός σε εικονικό πνιγμό, ενώ τον έκλεισαν επίσης μέσα σε μία κούτα ενώ ακουγόταν εξαρετικά δυνατά μουσική.

Μετά τη μεταφορά του στο Γκουαντάναμο δεν έχει απαγγελθεί σε βάρος του καμία κατηγορία.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο του, η επικοινωνία μαζί του είναι εξαιρετικά περιορισμένη, γεγονός που καθιστά αδύνατη την προσκόμιση πληροφοριών ή αποδείξεων από τον ίδιο απευθείας στο ΕΔΑΔ. Η παρουσίαση της υπόθεσης βασίζεται κυρίως σε πηγές που είναι δημοσίως προσβάσιμες, αναφέρει ο Guardian.

Ο Πάντρεγκ Χιουγκς του Interights (Διεθνούς κέντρου για τη νομική προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων), υπογράμμισε πριν την ακροαματική διαδικασία: «Παρά τις προσπάθειες της Πολωνίας να κρύψει την ανάμειξή της στο πρόγραμμα έκτακτων μεταγωγών υπό τις ΗΠΑ, υπάρχουν σαφείς αποδείξεις για τη συνενοχή της».

Στο Στρασβούργο αναγνώσθηκε και αναφορά του Μπεν Έμερσον, ειδικού αξιωματούχου του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, ο οποίος επισήμανε ότι οπουδήποτε «φέρεται να έχουν λάβει χώρα κατάφωρες ή συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το δικαίωμα στην αλήθεια δεν είναι αποκλειστικά ατομικό δικαίωμα που ανήκει στο θύμα της παραβίασης, αλλά εξίσου συλλογικό δικαίωμα που ανήκει σε ολόκληρη την κοινωνία».

Ταυτόχρονα, ο Κρόφτον Μπλακ, ερευνητής της οργάνωσης προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Reprieve, δήλωσε: «Η ευρωπαϊκή υποστήριξη στο πρόγραμμα βασανισμών της CIA είναι ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της πρόσφατης ιστορίας μας -είναι ενθαρρυντικό ότι το δικαστήριο τώρα φαίνεται ότι θα ρίξει φως σε όσα η πολωνική κυβέρνηση επιχείρησε να κρύψει κάτω από το χαλί».

«Έχουμε ακούσει μη αντικρουόμενα στοιχεία ότι η CIA λειτουργούσε μυστική φυλακή βασανιστηρίων στο πολωνικό έδαφος, εν γνώση της πολωνικής κυβέρνησης» υπογράμμισε.

Συνήγορος που εκπροσωπεί την Πολωνία στην ακροαματική διαδικασία δήλωσε ότι θα πρέπει να επιτραπεί πρώτα στις πολωνικές Αρχές να ολοκληρώσουν τη δική τους έρευνα επί των καταγγελιών.

Μόνο τμήμα της δίκης διεξάγεται σε ανοιχτή ακρόαση, η υπόλοιπη διαδικασία είναι κεκλεισμένων των θυρών.

* Σχεδόν ένα χρόνο πριν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δικαίωσε τον Γερμανό υπήκοο Χαλέντ αλ-Μάσρι, αθώο θύμα «έκτακτης μεταγωγής» της CIA. Η ΠΓΔΜ κλήθηκε να καταβάλλει το ποσό των 60.000 ευρώ για τη σύλληψή του και την παράδοσή τους στους Αμερικανούς το Δεκέμβριο του 2003, καθώς κρίθηκε ένοχη για τους βασανισμούς και την εξευτελιστική μεταχείριση του Αλ-Μάσρι κατά την πεντάμηνη κράτησή του σε μυστικές φυλακές της CIA στο έδαφός της, καθώς και το Αφγανιστάν.

Ευαγγελία Μπίφη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ