Τι λένε οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα για τη Συρία και τις καταγγελίες για χημικά

Στην πρώτη συνέντευξη των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα, ο Βίλεμ Ντε Γιονγκ, γενικός διευθυντής του ελληνικού παραρτήματος της οργάνωσης μιλά στο in.gr για τις καταγγελίες για επίθεση με χημικά όπλα στη Συρία και αναφέρεται στις εικόνες που μετέφερε στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα ιατρικό προσωπικό από νοσοκομεία προαστίων της Δαμασκού.

Υπάρχουν «ισχυρές ενδείξεις για μαζική έκθεση σε νευροτοξικό παράγοντα στη Συρία» λέει ο Βίλεμ Ντε Γιονγκ, υπογραμμίζοντας όμως ότι οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν κατήγγειλαν επίθεση με χημικά όπλα στη Συρία και ότι απαιτείται επιστημονική επιβεβαίωση του νευροτοξικού παράγοντα.

Παράλληλα, μεταφέρει τη δραματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Συρία και κάνει λόγο για τεράστιες ιατρικές και ανθρωπιστικές ανάγκες στη χώρα, η οποία συγκλονίζεται από «ακραία βία και εκτοπισμό».

Προσοχή φωτορεπορτάζ με σκληρό περιεχόμενο

• Μπορείτε να μας μιλήσετε για τα στοιχεία που περιλαμβάνει η έκθεση που δώσατε στη δημοσιότητα για την καταγγελλόμενη επίθεση με χημικά όπλα στη Συρία;

Oι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν καταγγείλαμε επίθεση με «χημικά όπλα» ή «χημικό πόλεμο». Η ανακοίνωσή μας έκανε λόγο για αναφορές από τρία νοσοκομεία τα οποία υποστηρίζουμε με φάρμακα και εξοπλισμό στην περιοχή του κυβερνείου της Δαμασκού, και οι οποίες έκαναν λόγο για 3.600 ασθενείς που κατέφθασαν με συμπτώματα που οφείλονταν σε νευροτοξικό παράγοντα, το πρωί της Τετάρτης, 21 Αυγούστου 2013. Από τους ασθενείς αυτούς 355 έχασαν τη μάχη με το θάνατο. Ωστόσο, λάβετε υπ’ όψιν ότι οι αριθμοί αυτοί προέρχονται μόνο από τρία από τα νοσοκομεία που υποστηρίζουμε, δεν αντιπροσωπεύουν το συνολικό αριθμό ασθενών στη Δαμασκό. Επίσης, οι αναφορές αυτές δεν προέρχονται άμεσα από τις ομάδες μας, καθώς οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν εργαζόμαστε σ’ αυτά τα ιατρικά κέντρα, απλώς τα υποστηρίζουμε.

• Ποιες είναι οι πηγές πληροφόρησής σας; Πόσο αξιόπιστες και ανεξάρτητες τις θεωρείτε;

Από τον περασμένο Ιανουάριο, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουμε εδραιώσει ένα ισχυρό και αξιόπιστο δίκτυο συνεργασίας με ιατρικό προσωπικό, νοσοκομεία και κέντρα υγείας στο κυβερνείο της Δαμασκού, προμηθεύοντας φάρμακα, ιατρικό και τεχνικό εξοπλισμό. Τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν, και το επιδημιολογικό πρότυπο των γεγονότων -που χαρακτηρίζεται από τη μαζική εισροή ασθενών σε σύντομο χρονικό διάστημα, την προέλευση των ασθενών, και τη μόλυνση του ιατρικού και του προσωπικού πρώτων βοηθειών- αποτελούν ισχυρές ενδείξεις για μαζική έκθεση σε νευροτοξικό παράγοντα.

• Ποια είναι η εικόνα που σας μετέφεραν από την κατάσταση που επικράτησε στα νοσοκομεία;

Το ιατρικό προσωπικό που εργάζεται σ’ αυτά τα 3 νοσοκομεία μας ανέφερε ότι κατέφθασε μεγάλος αριθμός ασθενών με συμπτώματα που συμπεριλάμβαναν υπερβολική σιελόρροια, συνεσταλμένες κόρες οφθαλμών, θολή όραση, αναπνευστική δυσχέρεια, δακρύρροια, σύγχυση, πονοκέφαλο, και στις πιο σοβαρές περιπτώσεις σπασμούς, απώλεια συνείδησης, παράλυση και αναπνευστική ανεπάρκεια. Τα συμπτώματα αυτά δείχνουν έκθεση σε νευροτοξικό παράγοντα.

• Είστε σε θέση να γνωρίζετε τον ακριβή αριθμό των θυμάτων;

Όχι.

• Πώς αντιμετώπισαν οι γιατροί την κατάσταση;

Οι ασθενείς έλαβαν ατροπίνη την οποία προμήθευσαν οι ομάδες μας στα νοσοκομεία. Το φάρμακο αυτό χρησιμοποιείται για την θεραπεία νευροτοξικών συμπτωμάτων. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα επιχειρούμε τώρα να αναπληρώσουμε τις ελλείψεις, να προμηθεύσουμε επιπλέον ιατρικό υλικό και φάρμακα και να προσφέρουμε καθοδήγηση. Οι ασθενείς με τα συμπτώματα αυτά πρέπει να απολυμανθούν (με αφαίρεση και απολύμανση του ρουχισμού τους) στην είσοδο κιόλας της ιατρικής μονάδας. Οι θάλαμοι πρέπει κι αυτοί να αερίζονται ώστε να αποφευχθεί τυχόν μόλυνση του ιατρικού προσωπικού. Η χορήγηση της ατροπίνης αποκαθιστά τις εκκρίσεις, τους βρογχικούς σπασμούς και τη βραδυκαρδία. Χορηγείται ενδοφλεβίως ή ενδομυικώς. Οι ασθενείς μπορούν να λάβουν το μέγιστο 15 δόσεις ανάλογα με την ιατρική τους κατάσταση. Οι ιατρικές μονάδες που υποστηρίζονται από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα δεν είχαν αρκετά αποθέματα (επαρκούσαν μόνο για μικρής κλίμακας έκθεση σε νευροτοξικό παράγοντα) και γι’ αυτό το λόγο οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προμηθεύσαμε επιπλέον ποσότητες.

• Έχετε τη δυνατότητα να επιβεβαιώσετε επιστημονικά ότι έγινε επίθεση με χημικά όπλα; Θα μπορούσαν τα συμπτώματα να οφείλονται σε άλλες αιτίες;

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν έχουμε διενεργήσει έλεγχο δειγμάτων από την περιοχή, γι’ αυτό δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε επιστημονικά τις αιτίες των συμπτωμάτων. Ωστόσο, τα συμπτώματα που μας αναφέρθηκαν και το επιδημιολογικό πρότυπο των συμβάντων αποτελούν ισχυρή ένδειξη για μαζική έκθεση σε νευροτοξικό παράγοντα. Το γεγονός αυτό αποτελεί παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, το οποίο απαγορεύει απολύτως τη χρήση χημικών και βιολογικών όπλων.

• Εάν όντως πραγματοποιήθηκε επίθεση με νευροτοξικά αέρια, έχετε ενδείξεις για το ποια πλευρά μπορεί να ευθύνεται για την επίθεση;

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν μπορούν να αποδώσουν ευθύνες για την επίθεση.

• ΗΠΑ και Βρετανία εκτιμούν ότι η ομάδα των επιθεωρητών έφτασε πολύ αργά στην τοποθεσία των επιθέσεων, καθώς έχουν προηγηθεί σφοδροί βομβαρδισμοί που ενδέχεται να έχουν καταστρέψει τυχόν στοιχεία για μία επίθεση με νευροτοξικά αέρια. Θεωρείτε ότι η αποστολή του ΟΗΕ θα μπορέσει να βρει στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ή να απορρίπτουν τις καταγγελίες;

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν εμπλέκονται με κανέναν τρόπο στις έρευνες των Ηνωμένων Εθνών για τη χρήση χημικών όπλων στη Συρία. Δεν μπορούμε να σχολιάσουμε.

• Ποια είναι η εικόνα που έχουν οι Γιατροί χωρίς Σύνορα για την κατάσταση των αμάχων στη Συρία από την έναρξη της κρίσης;

Οι πληροφορίες που έχουμε συλλέξει από τις ομάδες μας εντός της Συρίας αλλά και στις γειτονικές χώρες όπου περιθάλπουμε Σύριους πρόσφυγες, δείχνουν ότι οι ιατρικές, ανθρωπιστικές και ανθρώπινες συνέπειες αυτής της σύγκρουσης είναι καταστροφικές. Προσπαθούμε να ανταποκριθούμε στις ιατρικές ανάγκες του πληθυσμού όσο καλύτερα μπορούμε. Λεπτομερή στοιχεία για την κατάσταση θα βρει κανείς στο σύνδεσμο αυτό: http://www.msf.gr/magazine/syria-se-adiexodo-i-anthropistiki-boitheia-meta-apo-dyo-hronia-sfodron-sygkroyseon

• Ποια η παρουσία σας στη Συρία;

Δεν έχουμε φύγει από τη Συρία. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουμε ιατρική βοήθεια μέσα από δύο προσεγγίσεις: Προσωπικό διεθνές μας αλλά και ντόπιο εργάζεται σε έξι νοσοκομεία στη χώρα υπό τον πλήρη έλεγχό μας, στα βόρεια της Συρίας. Σε περιοχές όπου δεν έχουμε πρόσβαση ή όπου υπάρχει υψηλός κίνδυνος για την ασφάλειά μας, έχουμε αναπτύξει εδώ και δύο χρόνια ένα πρόγραμμα υποστήριξης ιατρικών δικτύων, νοσοκομείων και ιατρικών μονάδων της Συρίας προσφέροντας φάρμακα και ιατροφαρμακευτικό εξοπλισμό και καθοδήγηση. Μέσα από αυτό το πρόγραμμα υποστηρίζουμε 27 νοσοκομεία και 56 μονάδες υγείας στη Συρία. Από τον Ιούνιο του ’12 μέχρι τον Ιούνιο του ’13 οι ομάδες μας πραγματοποίησαν περισσότερες από 55.000 εξετάσεις ασθενών, 2.800 χειρουργεία και 1000 τοκετούς. Επίσης, περιθάλψαμε περισσότερους από 140.000 πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες.

• Πού πιστεύετε ότι οδηγείται πλέον η κατάσταση στη Συρία;

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν μπορούμε να σχολιάσουμε για το μέλλον στη Συρία, μπορούμε μόνο να πούμε ότι υπάρχουν τεράστιες ιατρικές και ανθρωπιστικές ανάγκες στη χώρα, αυτή τη στιγμή που χαρακτηρίζονται από ακραία βία, εκτοπισμό και στοχευμένη καταστροφή των ιατρικών δομών.

* Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αναφέρουν ότι θέλοντας να παραμείνουν ανεξάρτητοι και ουδέτεροι στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν τραυματίες, αμάχους και παιδιά, δέχονται χρηματική βοήθεια μόνο από ιδιώτες. Τρόπους για να βοηθήσει μπορεί κανείς να βρει στον σύνδεσμο www.msf.gr ή στο τηλέφωνο 210 5200500.

Αγγελική Στελλάκη – Ευαγγελία Μπίφη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ