Δυναμιτίζουν την στενή σχέση ΕΕ-ΗΠΑ οι παρακολουθήσεις της NSA

Εξηγήσεις ζητούν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τις αποκαλύψεις των παρακολουθήσεων από τη NSA σε διπλωματικές αποστολές χωρών τους αλλά και στην αποστολή της ΕΕ στην Ουάσινγκτον. Οι παρακολουθήσεις απειλούν να παγώσουν πριν καν αρχίσει την μακρά διαδικασία για τη συμφωνία εμπορίου αλλά, πολύ περισσότερο από αυτό, μπορεί να υπονομεύσουν την στενή σχέση και τη συμμαχία των δύο πλευρών.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο ζήτησε την διεξαγωγή ελέγχων σχετικά με την ασφάλεια στην Επιτροπή μετά τις αποκαλύψεις. Την ίδια στιγμή, την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης ζητεί από τις ΗΠΣ -μάλλον συγκρατημένα- και η Επιτροπή που περιμένει «από τους εταίρους και συμμάχους μας σαφήνεια και διαφάνεια».

«Οι ειδήσεις είναι ανησυχητικές και, αν αποδειχθούν αληθείς, απαιτούν την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης», επισημαίνει η Επιτροπή και σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης έθιξε αμέσως το ζήτημα στις αρχές των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον και στις Βρυξέλλες. Για το ζήτημα συνομίλησε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάθριν Άστον, με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι.

Ένα «τεράστιο σκάνδαλο» που απειλεί να σκιάσει τις σχέσεις ΕΕ και ΗΠΑ βλέπει στην υπόθεση ο Μάρτιν Σουλτς, πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου,.

Σε δηλώσεις του τη Δευτέρα σε γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό ο Σουλτς είπε ότι «ήμουν πάντα σίγουρός ότι οι δικτατορίες και κάποια αυταρχικά καθεστώτα προσπαθούσαν να [μας] κρυφακούσουν, αλλά σοκάρει το ότι πρακτικές αυτού του τύπου εφαρμόζονται από σύμμαχο, από φίλο».

«Αυτό συνέβαινε στο ανατολικό μπλοκ, αλλά το γνωρίζαμε. Γνωρίζαμε ότι υπήρχαν παντού κοριοί κι έτσι δεν μιλάγαμε μεταξύ μας. Απλά πηγαίναμε για μία βόλτα στο δάσος», εξήγησε.

* Εκπρόσωπος της Άστον δήλωσε ότι «τα γραφεία της ΕΕ στην Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον έχουν και τα δύο μετακομίσει μετά την ημερομηνία στην οποία παραπέμπουν οι ισχυρισμοί» και ότι έχει εγκατασταθεί νέο σύστημα ασφάλειας.

«Ψυχροπολεμική τακτική»

Σε πολύ υψηλούς τόνους κρατά το θέμα και η Γερμανία, ένας από τους μείζονες στόχους παρακολουθήσεων της NSA με περίπου 500 εκατομμύρια επικοινωνίες και συνδιαλέξεις πάσης φύσεως τον μήνα.

Τη Δευτέρα η Γερμανία κάλεσε τον αμερικανό πρέσβη για εξηγήσεις, ένα βήμα πέρα από την οργή και την απαίτηση εξηγήσεων από τις άλλες κυβερνήσεις στην Ένωση.

Αν επιβεβαιωθούν όσα γράφονται για τις παρακολουθήσεις, τόνισε ο γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφαν Ζάιμπερτ, «θα πούμε ανοιχτά ότι οι παρακολουθήσεις φίλων είναι απαράδεκτες» για να προσθέσει με έμφαση: «Δεν είμαστε πια στον Ψυχρό Πόλεμο».

Το Βερολίνο έβαλε έμμεσα και το ζήτημα των συνομιλιών ΕΕ και ΗΠΑ για την υπογραφή εμπορικής συμφωνίας. Η Γερμανία την επιθυμεί, αλλά «είναι απαραίτητη η αμοιβαία εμπιστοσύνη για να καταλήξουμε σε συμφωνία» είπε σχετικά.

Οι συνομιλίες θα αρχίσουν μέσα στο καλοκαίρι με σχεδιαζόμενη ημερομηνία λήξης περί τα τέλη του 2014, αλλά μετά τις αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι πρέπει να αναβληθούν.

Το θέμα έχει προκαλέσει αναστάτωση στο εσωτερικό της Γερμανίας -με τον Πέερ Στάινμπρουκ, τον υποψήφιο καγκελάριο των Σοσιαλδημοκρατών να σπεύδει να ζητήσει από την καγκελάριο εξηγήσεις.

• H NSA «παρακολουθούσε και την αποστολή της ΕΕ» στις ΗΠΑ
• Στόχος της NSA ευρωπαϊκές πρεσβείες, «ίσως και η Μέρκελ»
• Και οι ελληνικές αποστολές στις ΗΠΑ στόχος αμερικανικών παρακολουθήσεων
• Τα στοιχεία για τις παρακολουθήσεις ελληνικών αποστολών ερευνά το ΥΠΕΞ

Άμεση διακοπή των παρακολουθήσεων ζητά από τις ΗΠΑ ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και υπογράμμισε ότι η Γαλλία δεν μπορεί «να αποδεχτεί αυτού του είδους την συμπεριφορά». Ο Ολάντ ανέφερε ότι υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να ζητηθούν εξηγήσεις.

Ο Ολάντ ήταν σαφής για το ότι δεν μπορούν να γίνουν διαπραγματεύσεις ή συναλλαγές με τις ΗΠΑ (εννοεί προφανώς αυτές για το εμπόριο) έως ότου «εξασφαλιστούν εγγυήσεις» ότι έχει τερματιστεί η κατασκοπεία της ΕΕ και της Γαλλίας.

Πολύ πιο έντονη ήταν η αντίδραση από την υπουργό Δικαιοσύνης Κριστιάν Τομπιρά, η οποία είπε στο τηλεοπτικό ειδησεογραφικό δίκτυο BFM TV ότι εφόσον οι πληροφορίες επιβεβαιωθούν, πρόκειται για «μια εχθρική πράξη».

Η Ιταλία ζήτησε και αυτή από τις ΗΠΑ διευκρινίσεις μετά τις αποκαλύψεις για το αμερικανικό πρόγραμμα παρακολούθησης, αλλά εξέφρασε την εμπιστοσύνη της στις εξηγήσεις που θα δώσει η Ουάσινγκτον.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Reuters/Γαλλικό