Οι βραζιλιάνοι «αγανακτισμένοι», το ποδόσφαιρο και τα 20 σεντάβος

Αφορμή στάθηκε μια σχεδόν ασήμαντη αύξηση στην τιμή των εισιτήριων στα λεωφορεία: από το 1,05 ευρώ στο 1,12 μια διαφορά μόλις 20 σεντάβος στο νόμισμα της χώρας. Ήταν όμως η αφορμή: μέσα από τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, όπως και στην Τουρκία, χιλιάδες νέοι βγήκαν στους δρόμους, ζητώντας να αλλάξουν τη Βραζιλία.

• #BrazilChange #protestoBr #protestoSp #mudabrasil #changebrasil #itsNot20Cents

Τις τελευταίες έξι μέρες πραγματοποιούνται ίσως οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στα σχεδόν 30 χρόνια που έχουν περάσει από την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Σε μια Βραζιλία που αναπτύσσεται ταχύτατα, που έχει μεγαλύτερη μεσαία τάξη, που είδε έναν φτωχό συνδικαλιστή να γίνεται πρόεδρος, που είδε μια γυναίκα -αντάρτισσα στα νιάτα της- να γίνεται επίσης πρόεδρος.

«Όμως, οι νέοι αισθάνονται ότι πολιτικοί δεν τους εκπροσωπούν» λέει ο ιστορικός Φρανσίσκο Κάρλος Τεϊσέιρα, ενώ η δημοσιογράφος Ελιάνε Καστανιέντε μιλά για διάχυτη οργή και δυσαρέσκεια.

«Η τρομερή είδηση ότι το Κράτος -πόσο πρωτότυπο- προσπάθησε να συντρίψει τις διαδηλώσεις κάτω από τις οπλές των αλόγων της αστυνομίας του Σάο Πάολο δείχνει ότι τουλάχιστον είμαστε ζωντανοί» έγραψε στην εφημερίδα «Epoca» η συγγραφέας Ελιάνε Μπρουμ.

«Κατέβηκα στο δρόμο για να δείξω ότι η Βραζιλία δεν είναι μόνο το ποδόσφαιρο. Δεν είμαστε μόνο για φιέστες.Υπάρχουν και άλλες ανησυχίες, όπως η έλλειψη επενδύσεων σε ζητήματα που έχουν πράγματι σημασία: η παιδεία και η υγεία, για παράδειγμα» λέει στο AFP η 24χρονη Νταϊάνα Βενάνσιο, η οποία βγήκε στους δρόμους του Ρίο, φορώντας -για να κάνει ακόμα πιο σαφές το μήνυμά της- μια μύτη κλόουν.

Ο ακαδημαϊκός Φάμπιο Μαλίνι, ειδικός στην ανάλυση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, δήλωσε εντυπωσιασμένος από την έκταση που πήρε αυτό το φαινόμενο στα Social Media, αλλά και από την άρνηση των νέων να ταυτιστούν με ένα και μόνο ζήτημα.

Κυρίαρχα θέματα στις διαδηλώσεις και τις συζητήσεις είναι τα τεράστια ποσά που δαπανήθηκαν για τα νέα στάδια που θα φιλοξενήσουν το Mundial του 2014, οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των έργων, άρα επιπλέον ποσά, υποψίες διαφθοράς, αδιαφορία για ζητήματα πολύ πιο σημαντικά όπως οι υποδομές Υγείας και Παιδείας, αστυνομική βία.

«Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις γίνονται σε πόλεις που θα φιλοξενήσουν τους Αγώνες. Οι βραζιλιάνοι έχουν κάνει έναν συνδυασμό ποδοσφαίρου και πολιτικής με έναν τελείως νέο τρόπο. Μειοψηφίες στην κοινωνία βρίσκουν επίσης βήμα για να ακουστούν» λέει ο ίδιος στους New York Times.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων μειοψηφιών είναι οι άνθρωποι που έχασαν τα σπίτια τους επειδή ολόκληρες περιοχές έπρεπε να αλλάξουν μορφή και χρήση εν όψει των Αγώνων του 2014, αλλά και εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων που ακολουθούν το 2016.

Kαι ποια είναι η θέση της κυβέρνησης σε όλο αυτό; Η εξαιρετικά δημοφιλής πρόεδρος της χώρας Ντίλμα Ρουσέφ, η οποία αποδοκιμάστηκε στο Στάδιο στην πρεμιέρα του Confederations Cup, δήλωσε ότι οι νέοι έχουν κάθε δικαίωμα να διαμαρτύρονται.

Ακόμα και οι νέοι της μεσαίας τάξης, για την οποία συχνά η ίδια κάνει λόγο. Ο προκάτοχός της στην προεδρία, ο εξαιρετικά αγαπητός Ινάσιο «Λούλα» ντα Σίλβα είπε ότι μόνο ένας τρελός θα μπορούσε να είναι κατά των διαδηλώσεων.

Ο ίδιος ζήτησε διάλογο, προκειμένου να υπάρξουν απαντήσεις, κάτι που δεν είναι τόσο απλό. Η «βεντάλια» των αιτημάτων, όπως παρατηρεί ο ανταποκριτής της ισπανικής εφημερίδας El Pais, αλλά και το γεγονός ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηγεσία σε όλη αυτή την κινητοποίηση, περιπλέκει τα πράγματα.

Ακόμα και ο ηγέτης της Αντιπολίτευσης, Aέσιου Νέβες, πιθανός υποψήφιος για την προεδρία το 2014, αναγνωρίζει ότι υπάρχει δυσαρέσκεια στο δρόμο. «Δυσαρέσκεια των νέων απέναντι σε μια κάστα πολιτικών που δεν τους εκπροσωπεί, και που δαπανά δισεκατομμύρια σε φαραωνικά έργα για μια φωτογραφία στο τέλος» γράφουν πολλοί σε fora, αλλά και στο Twitter.

«Ντίλμα, είχες υπάρξει και εσύ εδώ!» φωνάζουν πολλοί διαδηλωτές, υπενθυμίζοντας στην πρόεδρο ότι στα νιάτα της διαδήλωνε και εκείνη -με κίνδυνο της ζωής της- κατά της δικτατορίας.
Τώρα αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη πρόκληση της προεδρίας της, έναν μόλις χρόνο πριν την προεδρική κάλπη, στην οποία θα διεκδικήσει την επανεκλογή της.

Η βραζιλιάνα συγγραφέας Ελιάνε Μπρουμ στο άρθρο της «Πόσο αξίζουν 20 σεντάβος» (αναφορά στην αύξηση της τιμής των εισιτηρίων, που έγινε η αφορμή για τις διαδηλώσεις) γράφει -αντί επιλόγου: «ίσως αυτός που συνόψισε καλύτερα αυτό που σήμερα γίνεται στη χώρα να είναι ο ουρουγουανός συγγραφέας Εδουάρδο Γκαλεάνο, ο οποίος από την άλλη άκρη του κόσμου, την Ισπανία, το 2009 με αφορμή τους Αγανακτισμένους είχε πει: αυτός ο παλιόκοσμος εγκυμονεί έναν άλλον.»

Α.Ρ.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ