Κηδεύτηκε στη Ρώμη ο «divo» Τζούλιο Αντρεότι

Ο Τζούλιο Αντρεότι, ηγέτης-σύμβολο της Πρώτης Ιταλικής Δημοκρατίας, σύμβολο-εξουσίας της Χριστιανοδημοκρατίας και μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της σύγχρονης ιταλικής πολιτικής ιστορίας, κηδεύτηκε την Τρίτη στη Ρώμη.

Παρά την επιθυμία της οικογένειάς του για μία τελετή αυστηρά ιδιωτική χωρίς επίσημες τιμές, πλήθος κόσμου και πολιτικοί παρέστησαν στο τελευταίο αντίο στον «αιώνιο Τζούλιο» στην εκκλησία San Giovanni dei Fiorentini, λίγα βήματα από την κατοικία του ισόβιου γερουσιαστή στην οδό Vittorio Emanuele, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 94 ετών τη Δευτέρα.

Παρόντες στην κηδεία ήταν, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της Γερουσίας Πιέτρο Γκράσο, ο δήμαρχος της Ρώμης Τζάνι Αλεμάνο, ο ηγέτης της Ένωσης Κέντρου (Udc) Πιερ Φερντινάντο Καζίνι, αλλά και ο τέως πρωθυπουργός και επικεφαλής της Επιλογής Πολιτών Μάριο Μόντι.

Νωρίτερα φόρο τιμής είχε αποτίσει στον Τζούλιο Αντρεότι στην κατοικία του στη Ρώμη ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο και σειρά πολιτικών, ανάμεσά τους ο Τζάνι Λέτα, στενός συνεργάτη του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και θείος του νυν πρωθυπουργού Ενρίκο Λέτα, ο Φραντσέσκο Ρουτέλι και ο Τζανφράνκο Φίνι.

Ο «divo Giulio», ο αποκαλούμενος «μεγάλος επιζών» της ιταλικής πολιτικής σκηνής, διχάζει όπως είναι αναμενόμενο και μετά θάνατον την Ιταλία, όπως είναι σαφές από τις δηλώσεις και τις συζητήσεις με αφορμή το θάνατό του που έρχεται να κλείσει ένα μεγάλο κεφάλαιο.

Ο θάνατος του Αντρεότι έκανε την Ιταλία να θυμηθεί «φώτα και σκιές» της ιστορίας της. Την δραματική απαγωγή και εκτέλεση του Άλντο Μόρο, τα μολυβένια χρόνια, τη δολοφονία του δημοσιογράφου Μίνο Πεκορέλι, τα σκάνδαλα, τη διαφθορά, τις σχέσεις του πολιτικού κατεστημένου με τη μαφία, τις δίκες.

Είναι αναμφίβολο ότι λίγα πρόσωπα, όσο ο Αντρεότι, καταφέρνουν να συνοψίσουν με τη δράση και τη στάση τους την νεότερη ιταλική ιστορία: φιλοαμερικανική πολιτική, αλλά με ανοικτό διάλογο τόσο με την Ανατολική Ευρώπη, όσο και με άκρως φιλική προσέγγιση με τις αραβικές χώρες.

«Εκτός από τους καρχηδονιακούς πολέμους, μου χρεώνουν τα πάντα» έλεγε ο «Βελζεβούλ», ένα από τα ονόματα που είχαν προσδώσει οι αντίπαλοί του στον μετρ του κυνισμού και των αφορισμών. «Ήταν θύματα καταδίωξης της αριστεράς» ήλθε να προσυπογράψει ανήμερα του θανάτου του ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος είχε επιδιώξει το 2006 να εκλέξει τον Τζούλιο Αντρεότι πρόεδρο της Γερουσίας.

Δεκαοκτώ φορές υπουργός, επτά φορές πρωθυπουργός και ισόβιος γερουσιαστής, ο Αντρεότι κρατούσε τα ηνία τη χρονιά-ορόσημο του 1992, όταν κατέρρευσε η Πρώτη Ιταλική Δημοκρατία μετά την Επιχείρηση Καθαρά Χέρια που αποδεκάτισε τα μέχρι τότε κυρίαρχα κόμματα ξεσκεπάζοντας υποθέσεις σκανδάλων.

Το όνομα του Αντρεότι είχε ακουστεί πολλά χρόνια νωρίτερα, το 1979, όταν η Δικαιοσύνη ερευνούσε τη δολοφονία του Μίνο Πεκορέλι. Ο δημοσιογράφος είχε ισχυριστεί ότι ο Αντρεότι διατηρούσε δεσμούς με τη μαφία, αλλά ότι είχε και ανάμειξη στην υπόθεση απαγωγής (και εκτέλεσης) του πρωθυπουργού Άλντο Μόρο από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες.

Για την υπόθεση Πεκορέλι ο Αντρεότι παραπέμφθηκε και καταδικάστηκε, ωστόσο αθωώθηκε αργότερα από το Εφετείο. Για τις κατηγορίες που αντιμετώπισε για τα προηγούμενα χρόνια ίσχυσε η παραγραφή.

Η δολοφονία του Άλντο Μόρο τον ακολουθούσε πάντα, μαζί με τις επικρίσεις για το γεγονός ότι δεν εξάντλησε όλα τα περιθώρια διαπραγμάτευσης με στόχο την απελευθέρωσή του. «Για τη ζωή και το θάνατο του Άντο Μόρο θα κρίνει η ιστορία» έγραφε η οικογένεια του Μόρο στην επιστολή με την οποία ανακοίνωσε στην πολιτική τάξη και ειδικά στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα ότι αρνείται κηδεία δημοσία δαπάνη και απαγορεύει τη συμμετοχή τους στην ιδιωτική τελετή.

Για τους Ιταλούς, και όχι μόνο, ο Τζούλιο Αντρεότι συμβόλιζε τον κατεξοχήν «ανοξείδωτο» πολιτικό για την μακρά παραμονή του στην πολιτική σκηνή. Μια από τις γνωστότερες ρήσεις του ήταν ότι «η εξουσία φθείρει, τελικά, όποιον δεν την διαθέτει».

«Όταν κανείς σκέφτεται με πονηρία αμαρτάνει, αλλά συχνά πετυχαίνει διάνα» συνήθιζε επίσης να λέει.

Στενός φίλος, μεταξύ άλλων, του Χέλμουτ Κολ και του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο Αντρεότι είχε ταχθεί κατά της επανένωσης των δυο Γερμανιών, «δεδομένων των ιστορικών προηγούμενων», προκαλώντας σειρά επικρίσεων.

Ο ιταλός «αειθαλής» πολιτικός κατάφερε να επιβιώσει πολλών άλλων πρωταγωνιστών της πολιτικής σκηνής, όπως του σοσιαλιστή Μπετίνο Κράξι, του ευρωκομμουνιστή Ενρίκο Μπερλιγκουέρ και των γνωστότερων στελεχών της Χριστιανοδημοκρατίας.

Πρόκειται, αναμφισβήτητα, για μια από τις λίγες περιπτώσεις στις οποίες η προσωπική ιστορία ενός ατόμου συνδέεται και «συγχέεται» τόσο έντονα με τον μύθο και τις αμέτρητες σχεδόν «ιστορίες» που έχουν γραφτεί και διαδοθεί γύρω από το πρόσωπό του.

Ε.Μ.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ