Σχέδιο φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ενέκρινε η Ευρωβουλή

Φιλόδοξο σχέδιο για την επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές ενέκρινε την Τετάρτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υπερψηφίζοντας σχετική έκθεση της ευρωβουλευτού του ΠΑΣΟΚ και αντιπροέδρου της Ευρωβουλής Άννυς Ποδηματά. Ο προτεινόμενος φόρος πρέπει να σχεδιαστεί κατά τρόπο που θα εξασφαλίζει την ευρύτερη δυνατή κάλυψη όλων των φορέων και όλων των συναλλαγών, ενώ η αποφυγή του χρειάζεται να καταστεί ασύμφορη, επισημαίνει το Ευρωκοινοβούλιο.

Το νομοθετικό ψήφισμα υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια στο Στρασβούργο με 487 ψήφους υπέρ, 152 κατά και 46 αποχές.

Οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι η επιβολή του φόρου θα πρέπει να προχωρήσει ακόμα και αν μόνο ορισμένα κράτη-μέλη συμφωνήσουν να τον εφαρμόσουν.

Οι φορολογικοί συντελεστές που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (0,1% για μετοχές και ομόλογα και 0,01% για τα παράγωγα) κρίνονται κατάλληλοι, ενώ οι συναλλαγές που πραγματοποιούν τα συνταξιοδοτικά ταμεία θα πρέπει να εξαιρεθούν από την επιβολή του φόρου αυτού.

Παρότι το ΕΚ ζητά εδώ και περίπου δύο χρόνια την θέσπιση φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε νομοθετική πρόταση μόλις στα τέλη του 2011. Η τελευταία έρευνα του Ευρωβαρόμετρου δείχνει ότι το 66% των Ευρωπαίων τάσσονται υπέρ ενός τέτοιου φόρου.

Δηλώσεις Ποδηματά

Η εισηγήτρια Άννυ Ποδηματά δήλωσε ότι ο φόρος «αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εξόδου από την κρίση. Θα οδηγήσει σε μια δικαιότερη κατανομή των βαρών που προκαλεί η κρίση. Ο φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών δεν θα οδηγήσει σε μετεγκατάσταση χρηματοπιστωτικών οργανισμών εκτός της ΕΕ, διότι το κόστος αυτής είναι υψηλότερο από την καταβολή του φόρου».

Στην ομιλία της, η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ υπογράμμισε ότι «ο ΦΧΣ πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την έξοδο από την κρίση καθώς από τη μια πλευρά συμβάλλει στην καταπολέμηση της κερδοσκοπίας και τη σταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών, ενώ παράλληλα αποφέρει σημαντικότατους πόρους -57 δισ. ευρώ το χρόνο κατά τις εκτιμήσεις της Επιτροπής- για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης και γενικότερα της πραγματικής οικονομίας».

Ευρεία κάλυψη όλων των συναλλαγών

Το Ευρωκοινοβούλιο προτείνει την εφαρμογή της «αρχής έκδοσης», βάσει της οποίας τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που βρίσκονται εκτός της ζώνης του φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα υποχρεούνται να καταβάλουν το φόρο αυτό εφόσον πραγματοποιούν συναλλαγές σε τίτλους που εκδόθηκαν αρχικά εντός της ζώνης του φόρου, κάτι που δεν προβλεπόταν στην αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Για παράδειγμα, οι μετοχές της Siemens, που εκδόθηκαν αρχικά στη Γερμανία και αποτελούν αντικείμενο συναλλαγής μεταξύ ενός ιδρύματος στο Χονγκ Κονγκ και ενός στις ΗΠΑ θα πρέπει να υπόκεινται στο φόρο αυτό. Βάσει των προτάσεων της Επιτροπής, οι πράξεις αυτές θα διέφευγαν της φορολόγησης, διότι μόνο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που βρίσκονται εντός της ζώνης του φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα υπόκειντο σε αυτή.

Το Ευρωκοινοβούλιο ζητά να τηρηθεί και η «αρχή της κατοικίας» που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία προβλέπει την συμπερίληψη των μετοχών που εκδίδονται εκτός της ζώνης του φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στις περιπτώσεις όπου τουλάχιστον ένα ίδρυμα, με έδρα εντός της ζώνης, πραγματοποιεί συναλλαγές αυτών των μετοχών.

Αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής

Το σχέδιο ψηφίσματος του Ευρωκοινοβουλίου αποσκοπεί στο να καταστήσει ασύμφορη την όποια προσπάθεια φοροδιαφυγής. Ακολουθώντας την προσέγγιση του τέλους χαρτοσήμου του Ηνωμένου Βασιλείου, το σχέδιο συνδέει τον φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών με την απόκτηση νομίμων δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.

Αυτό σημαίνει ότι όταν για μία χρηματοπιστωτική συναλλαγή δεν έχει εισπραχθεί ο φόρος, αυτή δεν θα θεωρείται «νομικά εκτελεστή» και έτσι δεν θα συνεπάγεται μεταβίβαση του νόμιμου τίτλου. Καθώς λοιπόν ο φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα είναι χαμηλός, το ρίσκο αυτό αναμένεται να ξεπερνά κατά πολύ κάθε δυνητικό οικονομικό όφελος που θα προκύψει από ενδεχόμενη προσπάθεια φοροδιαφυγής.

Ενδεχόμενο εφαρμογής του φόρου σε ορισμένα μόνο κράτη-μέλη

Στην περίπτωση όπου δεν καταστεί δυνατή η επιβολή του φόρου σε όλη την ΕΕ, το ψήφισμα προτείνει την εφαρμογή ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών που συμφωνούν με την εισαγωγή του.

Ωστόσο, αναγνωρίζει ότι «η επιβολή φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών σε έναν ιδιαίτερα περιορισμένο αριθμό κρατών-μελών θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική στρέβλωση του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά οπότε και θα πρέπει να ληφθούν εκτεταμένα μέτρα για να αποφευχθεί αυτό».

Η κ. Ποδηματά σημείωσε ότι «καθώς η ΕΕ έχει τη μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική αγορά, εναπόκειται σε μας να κάνουμε το πρώτο βήμα. Δεν μπορούμε να παραμένουμε όμηροι ενός μικρού αριθμού κρατών-μελών».

Συνταξιοδοτικά ταμεία

Ορισμένοι ευρωβουλευτές ζήτησαν να υπάρξουν εξαιρέσεις για κάποιους τομείς. Η βασικότερη αφορά την απαλλαγή των συνταξιοδοτικών ταμείων και των συναλλαγών που αυτά πραγματοποιούν από την επιβολή του φόρου.

Άλλα σημαντικά σημεία

• Η γνωμοδότηση δεν ζητά να μεταφερθούν τα έσοδα από τον φόρο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Σημειώνει όμως πως «η χρήση μέρους των εσόδων από τον φόρο ως ιδίων πόρων της Ένωσης θα μείωνε τις εθνικές συνεισφορές στον προϋπολογισμό της Ένωσης και, επομένως, θα αποδέσμευε κονδύλια από τους εθνικούς προϋπολογισμούς για άλλες χρήσεις»» Όπως ανέφερε η κ. Ποδηματά, οι συνεισφορές αυτές θα μπορούσαν να μειωθούν έως και κατά 50%.

• Η γνωμοδότηση υποστηρίζει το χρονοδιάγραμμα της Επιτροπής, η οποία προτείνει την 31η Δεκεμβρίου 2013 ως προθεσμία υιοθέτησης των εφαρμοστικών νόμων για τα κράτη-μέλη και την 31η Δεκεμβρίου 2014 ως προθεσμία για την έναρξη ισχύος των νόμων αυτών.

• Η γνωμοδότηση συμφωνεί με την αρχική πρόταση να εξαιρεθούν οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται στην πρωτογενή αγορά (δηλαδή την αγορά των τίτλων από τον εκδότη, όταν αυτές οι κινητές αξίες διατέθηκαν για πρώτη φορά στην αγορά). Η εξαίρεση της πρωτογενούς αγοράς εξασφαλίζει ότι δεν θα επιβληθεί ο φόρος σε ωφέλιμες για την πραγματική οικονομία επενδύσεις.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ