Το ΝΑΤΟ φεύγει, δίκη για το τέλος του Καντάφι ετοιμάζει η λιβυκή ηγεσία

Προς τερματισμό βαίνει την 31η Οκτωβρίου η επτάμηνη αποστολή του ΝΑΤΟ στη Λιβύη μετά και την απόσυρση της σχετικής εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, που επέτρεψε την εγκαθίδρυση ζώνης απαγόρευσης πτήσεων και στρατιωτική δράση για την προστασία των Λίβυων αμάχων. Την ίδια στιγμή, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο της Λιβύης δηλώνει ότι θα προσαγάγει σε δίκη τους υπαίτιους για το θάνατο του Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος είχε συλληφθεί ζωντανός μετά την πτώση της Σύρτης.

Το 15μελές Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε ομόφωνα την Παρασκευή ψήφισμα για την ανάκληση της εντολής, που επέτρεψε την εγκαθίδρυση ζώνης απαγόρευσης πτήσεων και τη λήψη «κάθε απαιτούμενου μέτρου» από ξένες στρατιωτικές δυνάμεις, περιλαμβανομένου του ΝΑΤΟ, για την προστασία των Λίβυων αμάχων.

Η εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας εκπνέει το μεσημέρι της 31ης Οκτωβρίου.

Το ΝΑΤΟ αναμένεται να επικυρώσει την απόφαση για τη λήξη της αποστολής του στις 31 Οκτωβρίου κατά τη συνεδρίαση των πρεσβευτών των 28 κρατών-μελών που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή στην έδρα της Συμμαχίας, στις Βρυξέλλες.

Τα κράτη-μέλη θα μπορούν σε κάθε περίπτωση να αποφασίσουν εάν θα συνεχίσουν να προσφέρουν περαιτέρω βοήθεια στην Τρίτη σε μεμονωμένη βάση, όπως δήλωσε αξιωματούχος του ΝΑΤΟ.

Η απόφαση για επίσημη λήξη της αποστολής στις 31 Οκτωβρίου υιοθετήθηκε παρά το γεγονός ότι η μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης επιθυμούσε την παράτασή της έως τα τέλη του 2011, εκτιμώντας ότι μετά το θάνατο του Καντάφι οι εναπομείναντες υποστηρικτές του αποτελούν απειλή για τη χώρα.

«Δίκη» για το τέλος του συνταγματάρχη

Το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο δεσμεύτηκε την Πέμπτη να προσαγάγει ενώπιον της Δικαιοσύνης αυτούς που δολοφόνησαν υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες τον πρώην ισχυρό άνδρα της Λιβύης Μουάμαρ Καντάφι, ο οποίος είχε συλληφθεί ζωντανός.

«Όποιος είναι υπεύθυνος γι’ αυτό [το φόνο του Καντάφι], όποιος κι αν είναι, θα δικαστεί και θα έχει μια δίκαιη δίκη» δήλωσε ο αντιπρόεδρος του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου της Λιβύης Άμπντελ Χάφεζ Γόγκα.

«Έχουμε ήδη ξεκινήσει έρευνα. Έχουμε εκδώσει κώδικα ηθικής στη μεταχείριση κρατουμένων. Είμαι βέβαιος ότι ήταν μεμονωμένη πράξη και όχι μία πράξη επαναστατών ή του εθνικού στρατού» δήλωσε, σύμφωνα με το δίκτυο Al Arabiya.

Οι συγκεχυμένες συνθήκες γύρω από το θάνατο του Καντάφι, οι διαφωνίες για τον τόπο ταφής, οι έριδες που υπήρξαν για το εάν η επικείμενη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας έπρεπε να γίνει από τη Λιβύη ή τη Βεγγάζη, και οι καταγγελίες για μαζικές εκτελέσεις κανταφικών στη Σύρτη έχουν έλθει να υπονομεύσουν την «καθαρή» αρχή που επεδίωκε να κάνει το Εθνικό Συμβούλιο.

Η μεταβατική ηγεσία δήλωνε τις πρώτες ώρες ότι ο Καντάφι δεν σκοτώθηκε σκόπιμα, δίνοντας την εκδοχή των διασταυρούμενων πυρών. Όμως, το τραύμα από σφαίρα στο κεφάλι του ανατραπέντος ηγέτη μαρτυρά ένα βίαιο τέλος σε μία βίαιη ζωή και 40ετή διακυβέρνηση, και παραπέμπει περισσότερο σε συνοπτική εκτέλεση.

Τα αιματοβαμμένα βίντεο που προβλήθηκαν διεθνώς δείχνουν τον Καντάφι τραυματισμένο, αλλά ζωντανό, να ξυλοκοπείται μετά τον εντοπισμό του σε σήραγγα αποχέτευσης -ειρωνία αφού ήταν εκείνος που αποκαλούσε τους Λίβυους αντικαθεστωτικούς «ποντικούς».

Η νεκροψία που διενεργήθηκε το Σάββατο έδειξε ότι ο Καντάφι πυροβολήθηκε στο κεφάλι και την κοιλιά.

Τα Ηνωμένα Έθνη, οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένης της Διεθνούς Αμνηστίας, αλλά και η χήρα του Μουαμάρ Καντάφι, ζήτησαν τη διεξαγωγή έρευνας εκφράζοντας ανησυχία πως ο Λίβυος συνταγματάρχης εκτελέστηκε -έγκλημα πολέμου βάσει της διεθνούς νομοθεσίας.

Για τις τελευταίες στιγμές μιλά ο πιστός σοφέρ του Καντάφι

Η τελευταία φορά που ο Χουνέις Νασρ είδε το αφεντικό του ήταν στα ερείπια της Σύρτης: έμοιαζε να βρισκόταν σε σύγχυση ενώ κόλαση είχε ξεσπάσει γύρω του. Το «αφεντικό» ήταν ο Μουαμάρ Καντάφι, του οποίου ο Νασρ υπήρξε οδηγός επί 30 χρόνια. «Τα πάντα τινάζονταν στον αέρα», λέει κάνοντας μια αναδρομή στις στιγμές πριν συλληφθεί ο Λίβυος δικτάτορας την περασμένη εβδομάδα. «Οι επαναστάτες έρχονταν κατά πάνω μας. Δεν φοβόταν, αλλά φαινόταν σαν να μην ήξερε τι να κάνει. Ήταν η μοναδική φορά που τον είδα έτσι».

Λίγα λεπτά αργότερα οι επαναστάτες μπήκαν στο τελευταίο καταφύγιο του Καντάφι, στην γενέτειρά του. Ο Νασρ λέει ότι ο δικτάτορας ύψωσε τα χέρια για να δείξει ότι παραδίδεται και οι αντάρτες τον έριξαν στο έδαφος χτυπώντας τον με τη λαβή ενός τουφεκιού και μαυρίζοντάς του το μάτι. Ο Νασρ πρόλαβε να ρίξει μια τελευταία ματιά στο αφεντικό του προτού κατακλυστεί ο τόπος από αντάρτες που τους έσπασαν και τους δυο στο ξύλο.

Σήμερα, ο Νασρ και ο Μανσούρ Ντάο, επικεφαλής ασφαλείας του Καντάφι, είναι οι μόνοι που επιζούν από το στενό περιβάλλον του δικτάτορα. Ο Νασρ, που η μάχη για τον έλεγχο της Σύρτης τον έχει αφήσει κουφό από το δεξί αφτί, κρατείται στις στρατιωτικές φυλακές της Μιζουράτα.

Πέρασε τις πέντε τελευταίες μέρες της πολιορκίας της πόλης μαζί με τον Καντάφι πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι για να κρυφτούν και, στον δημοσιογράφο του βρετανικού Guardian που τον συνάντησε στη Μιζουράτα, περιγράφει έναν δικτάτορα είτε περιφρονητικό είτε σε βαθιά άρνηση ως τον φριχτό θάνατό του στη Σύρτη.

«Ήταν παράξενος», λέει ο Νασρ. «Στεκόταν συνέχεια ακίνητος και κοίταζε προς τα δυτικά. Δεν είδα φόβο μέσα του. Ήμουν μαζί του επί 30 χρόνια και, ορκίζομαι στον θεό, δεν τον είδα ποτέ να συμπεριφέρεται άσχημα. Ήταν απλώς το αφεντικό. Μου φερόταν καλά». Ο Καντάφι του έδινε μισθό λίγο παραπάνω από 350 ευρώ τον μήνα και του παρείχε σπίτι στη Σύρτη.

Όπως πολλοί από το στενό περιβάλλον του δικτάτορα, ο Νασρ ανήκει στην φυλή του Καντάφι. Παρέμεινε μέχρι τέλους στο πλευρό του πρώην Λίβυου ηγέτη επειδή «τον πίστευα όταν έλεγε ότι πολεμούσε τους κακούς». Παρέμεινε πιστός ακόμη και όταν του είπαν να αποσυρθεί από την υπηρεσία του τον Μάρτιο. «Μου είπαν ότι η δουλειά θα τελείωνε στις 17 Μαρτίου και επέστρεψα στη Σύρτη», συμπληρώνει.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ