Ακόμα και η βαθύτερη άβυσσος δεν γλιτώνει τη ρύπανση με χημικά

Δέκα χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια του Ειρηνικού, βαθιά μέσα στη βαθύτερη τάφρο του κόσμου, τοξικές ουσίες που δεν έχουν καμία θέση στον ωκεανό μαρτυρούν ότι η επίδραση του ανθρώπου έχει φτάσει μέχρι τον πάτο.

Καρκινογόνα συστατικά των πλαστικών και ουσίες που χρησιμοποιούνται σε επιβραδυντικά καύσης ανιχνεύονται πλέον σε οργανισμούς που ανασύρθηκαν από τα βαθύτερα σημεία των ωκεανών, και μάλιστα σε συγκεντρώσεις που υπερβαίνουν τις μετρήσεις σε παράκτια νερά, αποκαλύπτει νέα μελέτη.

«Φανταζόμαστε συνήθως ότι οι τάφροι των ωκεανών είναι παρθένοι τόποι, ανέγγιχτοι από τον άνθρωπο» σχολιάζει στο δικτυακό τόπο του Nature ο Άλαν Τζέιμισον, ερευνητής του Πανεπιστημίου του Ομπερντίν στη Βρετανία. Στην πραγματικότητα, όμως, οι τάφροι δείχνουν να λειτουργούν ως «χαβούζες», μέσα στις οποίες καταλήγει αργά ή γρήγορα μια ποικιλία ρύπων.

Ο Τζέιμισον και οι συνεργάτες του εξέτασαν αμφίποδα -μικρά καρκινοειδή που θυμίζουν γαρίδες- που συλλέχθηκαν σε βάθος από 7 έως 10 χιλιόμετρα στην Τάφρο των Μαριανών έξω τις Φιλιππίνες, όπου βρίσκεται το βαθύτερο σημείο της Γης, καθώς και από την Τάφρο Κάρμαντεκ έξω από τη Νέα Ζηλανδία.

Και στις δύο περιπτώσεις τα αμφίποδα βρέθηκαν να περιέχουν πολυχλωριωμένα διφαινύλια, πρώτες ύλες για την παραγωγή πλαστικών που θεωρούνται καρκινογόνες και έχουν απαγορευτεί σε πολλές χώρες.

Περιείχαν επίσης σε πολυβρωμιωμένους διφαινυλικούς εστέρες, οι οποίοι χρησιμοποιούνται ως επιβραδυντικά καύσης και έχουν ενοχοποιηθεί για διαταραχές του ενδοκρινικού και νευρολογικού συστήματος.

Το εντυπωσιακότερο εύρημα της μελέτης, η οποία παρουσιάστηκε σε συνέδριο Ωκεανογραφίας στη Σαγκάη αλλά δεν έχει ακόμα δημοσιευτεί στον επιστημονικό Τύπο, είναι ότι οι συγκεντρώσεις που μετρήθηκαν στα αμφίποδα της αβύσσου ήταν σε ορισμένες περιπτώσεις υψηλότερες από τις συγκεντρώσεις των ίδιων χημικών σε παράκτια νερά ή ακόμα και σε άκρως μολυσμένα ποτάμια της Κίνας.

Η ερευνητική ομάδα υποψιάζεται τώρα ότι οι εξαιρετικά υψηλές συγκεντρώσεις σχετίζονται με τα ασιατικά εργοστάσια πλαστικών που βρίσκονται σχετικά κοντά στην Τάφρο Μαριάνα, πιθανώς και με την αμερικανική στρατιωτική βάση στο νησί του Γκουάμ.

Εκτός του ότι καταδεικνύει το μέγεθος -αλλά και το βάθος- του προβλήματος της χημικής ρύπανσης, η νέα μελέτη φέρνει δυσοίωνα στοιχεία για τα μελλοντικά σχέδια αξιοποίησης των βιολογικών πόρων της αβύσσου.

Η χημική ρύπανση δεν αποκλείεται εξάλλου να επηρεάζει άμεσα και το κλίμα, δεδομένου ότι οι μικροοργανισμοί που ζουν στον πυθμένα των ωκεανών παίζουν σημαντικό ρόλο στον κύκλο του άνθρακα.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ