Φιλόδοξο πείραμα σύντηξης αναβάλλεται για πέντε χρόνια

Λόγω σημαντικών τεχνικών και γραφειοκρατικών εμποδίων, ο Διεθνής Πειραματικός Θερμοπυρηνικός Αντιδραστήρας ITER, του οποίου η κατασκευή βρίσκεται σε εξέλιξη στη Γαλλία, δεν θα ενεργοποιηθεί πριν από τον Δεκέμβριο του 2025, πέντε χρόνια αργότερα από το προγραμματισμένο, επιβεβαίωσαν οι εταίροι του φιλόδοξου προγράμματος.

Το διοικητικό συμβούλιο του ITER ενέκρινε το νέο χρονοδιάγραμμα που είχε προτείνει το Νοέμβριο ο νέος γενικός διευθυντής του προγράμματος Μπερνάρ Μπιγκό, αναφέρει ο δικτυακός τόπος του Science.

Το συμβούλιο ζήτησε επίσης επιπλέον χρηματοδότηση 4 δισ. ευρώ από τους εταίρους του σχεδίου -ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση, Κίνα, Ιαπωνία, Ινδία και Νότιος Κορέα.

Το συνολικό κόστος αναμένεται να υπερβεί τα 18 δισεκατομμύρια ευρώ, καθιστώντας τον ITER ένα από τα ακριβότερα επιστημονικά προγράμματα που έχουν υλοποιηθεί ποτέ.

Λόγω των αντιδράσεων του αμερικανικού Κογκρέσου στη χρηματοδότηση του φιλόδοξου σχεδίου, το διοικητικό συμβούλιο έκανε δεκτό αίτημα των ΗΠΑ για ανεξάρτητες αξιολογήσεις επιμέρους τομέων.

Περίπου ένα εκατομμύριο εξαρτήματα θα πρέπει να συναρμολογηθούν τα επόμενα χρόνια στο Κανταράς της Προβηγκίας, όπου έχει ήδη ξεκινήσει η κατασκευή του κτηρίου που θα στεγάσει τον αντιδραστήρα.

Ανεξάντλητη, καθαρή ενέργεια

Εδώ και δεκαετίες, η πυρηνική σύντηξη -η αντίδραση που τροφοδοτεί τα άστρα- υπόσχεται την παραγωγή ανεξάντλητης καθαρής ενέργειας από ισότοπα υδρογόνου που υπάρχουν σε σχετική αφθονία στο θαλασσινό νερό.

Όμως οι ακραίες συνθήκες που απαιτούν οι αντιδράσεις σύντηξης θέτουν σχεδόν ανυπέρβλητα τεχνικά εμπόδια -στα πειράματα που έχουν πραγματοποιηθεί ως σήμερα, η ενέργεια που απαιτείται για λίγα μόνο δευτερόλεπτα πυρηνικής σύντηξης είναι περισσότερη από αυτή που τελικά παράγεται από την αντίδραση.

Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει με τον ITER, ο οποίος είναι σχεδιασμένος να προσφέρει ισχύ 500 Megawatt, δέκα φορές υψηλότερη από την ισχύ που θα καταναλώνει.

Το κτήριο στο Κανταράς, μεγαλύτερο από γήπεδο ποδοσφαίρου, θα στεγάσει έναν αντιδραστήρα σύντηξης βασισμένο στο σχεδιασμό tokamak.

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα θωρακισμένο κάνιστρο σε σχήμα ντόνατ, χωρητικότητας 840 κυβικών μέτρων, το οποίο θα χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για να συγκρατεί μετέωρο ένα σύννεφο από ιόντα υδρογόνου σε θερμοκρασία 100 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου.

Οι τεχνικές προδιαγραφές για μια τέτοια διάταξη είναι εξαιρετικά υψηλές: το μαγνητικό πεδίο πρέπει να συγκρατεί το υπέρθερμο πλάσμα μακριά από τα τοιχώματα του αντιδραστήρα, και κάθε ατέλεια θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική για το πείραμα.

Οι απαιτήσεις αυτές, σε συνδυασμό με διάφορα γραφειοκρατικά εμπόδια, τα οποία αφορούν για παράδειγμα την εισαγωγή εξαρτημάτων και τους δασμούς, είναι η βασική αιτία για τις μεγάλες καθυστερήσεις.

Ακόμα και αν τα πειράματα ξεκινήσουν το 2025 και δώσουν ικανοποιητικά αποτελέσματα, η αξιοποίηση της σύντηξης σε εμπορική κλίμακα πιστεύεται ότι θα απαιτούσε μερικές ακόμα δεκαετίες.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ