Μπορούν οι τυφλοί να είναι ρατσιστές;

Οι περισσότεροι άνθρωποι κατηγοριοποιούν τους ανθρώπους με βάση τη φυλή αμέσως μόλις τους δουν. Οι τυφλοί, όμως, δεν έχουν αυτή την ικανότητα. Και αυτό ίσως μειώνει την πιθανότητα να βάλουν στερεότυπες ταμπέλες στις γνωριμίες τους, υποδεικνύει μια μικρή μελέτη στις ΗΠΑ.

«Η οπτική διαδικασία του προσδιορισμού της φυλής είναι ακαριαία και αποτελεί παράδειγμα αυτόματης σκέψης» λέει η Άζια Φρίντμαν, επίκουρη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ.

«Στους τυφλούς ανθρώπους, η διαδικασία είναι πολύ πιο αργή, καθώς πρέπει να συνδυάσουν πληροφορίες για τους άλλους ανθρώπους στην πορεία του χρόνου. Σκέφτονται με πρόθεση αντί αυτόματα -ακόμα και αφού κατηγοριοποιήσουν κάποιον με βάση τη φυλή, συχνά δεν είναι βέβαιοι ότι έχουν δίκιο» αναφέρει.

Η μελέτη της Φρίντμαν, η οποία παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κοινωνιολογίας, βασίστηκε σε συνεντεύξεις 25 εθελοντών, από τους οποίους οι περισσότεροι ήταν τυφλοί εκ γενετής και οι υπόλοιποι είχαν χάσει την όρασή τους αργότερα στη ζωή τους.

Το βασικό εύρημα είναι ότι οι τυφλοί κατηγοριοποιούν πολύ λιγότερους ανθρώπους με βάση τη φυλή, και αυτό γίνεται μόνο έπειτα από παρατεταμένες αλληλεπιδράσεις. «Πολλοί εθελοντές είπαν πως πιστεύουν ότι το γεγονός πως είναι τυφλοί μειώνουν την πιθανότητα να αναπτύξουν στερεότυπα» αναφέρει η Φρίντμαν.

Παρόλα αυτά, οι συνεντεύξεις αποκάλυψαν ότι πολλοί τυφλοί πιστεύουν σε φυλετικά στερεότυπα, ακόμα κι αν ο δικός τους ορισμός για τη φυλή δεν βασίζεται στην εμφάνιση. Το εύρημα αυτό, λέει η ερευνήτρια, δείχνει να διαψεύδει μια προηγούμενη μελέτη, η οποία διαπίστωνε ότι τα τυφλά άτομα αντιλαμβάνονται την έννοια της φυλής με εμφανισιακούς όρους.

Σε κάθε περίπτωση, λέει η Φρίντμαν, η μελέτη δείχνει ότι οι κοινωνιολόγοι θα έπρεπε να αναζητήσουν μη οπτικούς τρόπους για την αντίληψη της έννοιας της φυλετικής προέλευσης.

Σε γενικές γραμμές, οι κοινωνιολόγοι θεωρούν σήμερα ότι η φυλή είναι πανανθρώπινο χαρακτηριστικό, παρόλο που η έννοια της φυλής δεν έχει στέρεα βιολογική βάση. Τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι αυτό δεν ισχύει απαραίτητα για όλους.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ