Γεωλογικά γλυπτά αποδεικνύονται έργα της βαρύτητας

Εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες επισκέπτονται κάθε χρόνο το «Εθνικό Πάρκο Αψίδων», μια περιοχή της πολιτείας Γιούτα με περισσότερες από 2.000 μνημειώδεις αψίδες από ψαμμίτη. Οι σχηματισμοί αυτοί πιστεύεται ότι δημιουργήθηκαν λόγω της διάβρωση των εύθρυπτων πετρωμάτων από το νερό και τον αέρα. Όμως τα τελευταία πειράματα δείχνουν ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για γλυπτά της βαρύτητας.

Ερευνητές από τις ΗΠΑ και την Τσεχία ήταν περίεργοι να κατανοήσουν πώς ο ψαμμίτης, ένα μάλλον σαθρό πέτρωμα από κόκκους άμμου που συγκρατούνται χαλαρά μεταξύ τους, μπορεί να σχηματίζει πανύψηλες κατασκευές που δεν καταρρέουν από το ίδιο τους το βάρος.

^{Ακόμα ένα γεωλογικό γλυπτό στο Εθνικό Πάρκο Αψίδων στις ΗΠΑ (Πηγή: Cacophony / Wikimedia Commons)}

Μετέφεραν λοιπόν στο εργαστήριο δείγματα ψαμμίτη από ένα ορυχείο στην Τσεχία στο οποίο οι εργασίες εξόρυξης οδήγησαν στον αυθόρμητο σχηματισμό αψίδων.

Όταν τα δείγματα βυθίστηκαν σε νερό, ο ψαμμίτης διαλύθηκε αμέσως. Όταν όμως βυθίστηκαν με βάρη τοποθετημένα πάνω τους, η τάση που ασκούσε το βάρος στους κόκκους άμμου διατήρησε τη δομή σταθερή, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στο Nature.

Το εντυπωσιακό είναι ότι οι κατακόρυφες τάσεις που ασκεί η βαρύτητα μέχρι τη βάση του σχηματισμού δεν κατανέμεται ομοιόμορφα στον ψαμμίτη. Οι περιοχές που δεν δέχονται τάση παρατηρήθηκαν να καταρρέουν και να αφήνουν πίσω τους σχηματισμούς που θυμίζουν τα φυσικά μνημεία του Εθνικού Πάρκου Αψίδων.

^{O «Πύργος της Βαβέλ» στο Εθνικό Πάρκο Αψίδων (Πηγή: Shannon Martin / Wikimedia Commons)}

Το μεγαλύτερο αξιοθέατο του πάρκου, μέσα στην κοιλάδα του ποταμού Κολοράντο στις ΗΠΑ, είναι το λεγόμενο «Delicate Arch», ή «Λεπτεπίλεπτη Αψίδα», ένα γεωλογικό γλυπτό ύψους 20 μέτρων.

Εδώ και χιλιάδες χρόνια η βαρύτητα επιβραδύνει τη διάβρωση αυτών των επιβλητικών σχηματισμών, δεν αρκεί όμως για να την σταματήσει εντελώς: πάνω από 40 αψίδες έχουν καταρρεύσει στο πάρκο από το 1970.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ