Το σκουλήκι που αποκεφαλίζεται αλλά τα θυμάται όλα

H Μαρία Αντουανέτα, θύμα της γκιλοτίνας, θα είχε κάθε λόγο να ζηλεύει αυτό το σκουληκάκι: σε περίπτωση αποκεφαλισμού, όχι μόνο βγάζει νέο κεφάλι, αλλά περιέργως δείχνει να διατηρεί και τις παλιές του αναμνήσεις.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου Tufts στις ΗΠΑ πειραματίστηκαν με το Dugesia japonica, ένα ζώο που ανήκει στους πλατυέλμινθες, σκωληκόμορφα πλάσματα του γλυκού και του αλμυρού νερού.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το ασιατικό D.japonica και πολλοί ακόμα πλατυέλμινθες αναγεννώνται σε περίπτωση ακρωτηριασμού: σε όποιο σημείο κι αν κόψει κανείς το σκουλήκι, κάθε κομμάτι θα αναπτυχθεί για να δώσει έναν νέο κλώνο. Όπως φαίνεται, όμως, οι ικανότητες αυτών των σκληροτράχηλων σκουληκιών δεν σταματούν εκεί.

Στην πρώτη φάση του πειράματος, οι ερευνητές εκπαίδευσαν τα σκουλήκια να μην αποφεύγουν το φως, όπως κάνουν συνήθως, αλλά να πλησιάζουν μια φωτισμένη περιοχή στην οποία περίμενε ένας μεζές.

Όταν τα πειραματόζωα είχαν πια μάθει πού να βρίσκουν φαγητό, οι ερευνητές τα αποκεφάλισαν. Δύο εβδομάδες αργότερα, τα σκουλήκια είχαν αναπτύξει νέα κεφάλια, οπότε το πείραμα επαναλήφθηκε.

Η δοκιμασία αποκάλυψε ότι τα σκουλήκια θυμούνταν πού βρισκόταν η φωτισμένη περιοχή, ότι ήταν ασφαλής, και ότι προσέφερε τροφή. Οι αναμνήσεις τους, μάλιστα, ήταν εξίσου ακριβείς όσο και σε σκουλήκια που δεν περάσει από τη γκιλοτίνα.

Πώς όμως μπορεί ένα σκουλήκι να διατηρεί τις αναμνήσεις του όταν αποκόπτεται το πιο βασικό κομμάτι του νευρικού του συστήματος;

«Δεν έχουμε ιδέα» παραδέχεται στο Νational Geographic ο Μάικλ Λέβιν, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στο Journal of Experimental Biology.

«Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι οι αναμνήσεις μπορούν να αποθηκεύονται εκτός του εγκεφάλου -πιθανώς σε άλλα κύτταρα του σώματος- έτσι ώστε να μεταφέρονται πίσω στον εγκέφαλο και να εντυπώνονται καθώς ο εγκέφαλος αναγεννάται» συμπληρώνει.

Σύμφωνα μάλιστα με τον ίδιο, τα ευρήματα της μελέτης δεν αποκλείεται να ισχύουν και για άλλους οργανισμούς: «Δημιουργήσαμε ένα νέο σύστημα-μοντέλο, στο οποίο θα μπορέσουμε με τις μελλοντικές μας εργασίες να προσδιορίσουμε πώς οι αναμνήσεις κωδικοποιούνται και αποκωδικοποιούνται από και προς τους ζωντανούς ιστούς».

Για τη Μαρία Αντουανέτα, πάντως, είναι σίγουρα πολύ αργά.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ