Μεγάλος, μυστηριώδης αστεροειδής «θα επέπλεε στο νερό»

Ερευνητές στην Καλιφόρνια πασχίζουν να εξηγήσουν την ανακάλυψη ενός σχετικά μεγάλου σώματος που κρύβεται στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος και έχει πυκνότητα μικρότερη από του νερού. Ο διαστημικός βράχος 2002 UX25 θα επέπλεε αν έπεφτε σε μια αρκετά μεγάλη μπανιέρα, ας πούμε μια μπανιέρα από το Λονδίνο έως τη Φρανκφούρτη.

Το 2002 UX25 βρίσκεται στη λεγόμενη Ζώνη του Κάιπερ, μια περιοχή του Ηλιακού Συστήματος που εκτείνεται πέρα από τις τροχιές του πλανητών, 30 με 50 φορές πιο μακριά από τον Ήλιο σε σχέση με τη Γη.

Τα σώματα αυτής της περιοχής αποτελούνται από βράχους και πάγους
διαφόρων ειδών (μεθανίου, αμμωνίας, νερού) και συνήθως δεν ονομάζονται
αστεροειδείς αλλά «σώματα της ζώνης του Κάιπερ» ή KBO. Οι μεγαλύτεροι
κάτοικοι της ζώνης είναι οι πλανήτες νάνοι Πλούτωνας, Χαουμέα και
Μακεμάκε.

Τα KBO πιστεύεται ότι έχουν αλλάξει ελάχιστα από το σχηματισμό του Ηλιακού Συστήματος πριν από 4,6 δισ. χρόνια, οπότε η μελέτη τους θα μπορούσε να προσφέρει νέα στοιχεία για τη γέννηση της Γης και των υπόλοιπων πλανητών.

H πυκνότητα του 2002 UX25 είναι 0,82 γραμμάτια ανά κυβικό εκατοστό, συγκριτικά με 1,00 g/cm³ στο νερό, δείχνει η νέα μελέτη του Τεχνολογικού Ινστιτούτο της Καλιφόρνια, η οποία πρόκειται να δημοσιευτεί στο Astrοphysical Journal, αλλά είναι ήδη διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης ArXIV.

Η προφανής εξήγηση είναι ότι το μυστηριώδες σώμα αποτελείται κυρίως από πάγους νερού και άλλων πτητικών ουσιών όπως η αμμωνία και το μεθάνιο. Αυτό θα ήταν αναμενόμενο για ένα μικρότερο σώμα της Ζώνης του Κάιπερ, όχι όμως για ένα σώμα του οποίου η διάμετρος εκτιμάται στα 650 χιλιόμετρα.

Όλα τα σώματα του Ηλιακού Συστήματος δημιουργήθηκαν από τη συσσωμάτωση κόκκων σκόνης. Θα περίμενε λοιπόν κανείς ότι οι πυκνότητες των μεγάλων και των μικρών σωμάτων θα έπρεπε να συνδέονται.

Αυτό όμως δεν δείχνει να ισχύει. Όπως εξηγεί το Nature.com, τα σώματα της Ζώνης του Κάιπερ με διάμετρο κάτω από 350 χλμ έχουν όλα μικρότερη πυκνότητα από το νερό, ενώ τα σώματα άνω των 800 χλμ είναι πυκνότερα από το νερό, πιθανώς επειδή συμπιέστηκαν από το ισχυρότερο βαρυτικό πεδίο τους.

Το 2002 UX25 έχει ενδιάμεσο μέγεθος και θα περίμενε κανείς να έχει και ενδιάμεση πυκνότητα, περιέργως όμως είναι λιγότερο πυκνό.

Οι τελευταίες παρατηρήσεις είναι μη αναμενόμενες, υπάρχει ωστόσο μια θεωρία που ίσως τις εξηγεί. Το 2005, ο Άντριου Γιούντιν του Πανεπιστημίου του Κολοράντο πρότεινε την ιδέα ότι τα μεγάλα σώματα της ζώνης του Κάιπερ σχηματίστηκαν πρώτα. Οι συνεχείς συγκρούσεις ανάμεσά τους απέσπασαν τους ελαφρούς πάγους από τα εξωτερικά τους στρώματα και τους εκτίναξαν στο Διάστημα, όπου τελικά συσσωματώθηκαν και δημιούργησαν τα μικρά, παγωμένα σώματα της ζώνης.

Αυτό, όμως, παραμένει μια απλή υπόθεση. Περισσότερα στοιχεία θα υπάρξουν όταν οι αστρονόμοι καταφέρουν να μετρήσουν τις πυκνότητες κι άλλων τέτοιων μακρινών αντικειμένων.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ