Με την πάροδο του χρόνου, τα μυρμήγκια αλλάζουν καριέρα

Οι άνθρωποι δεν είναι οι μόνοι που πιθανώς σκέφτονται να αλλάξουν καριέρα κάποια στιγμή στη ζωή τους: το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στα μυρμήγκια, όπως ανακάλυψαν ερευνητές στην Ελβετία. Οι επιστήμονες είδαν ότι τις κοινωνίες των μυρμηγκιών διέπει μια πολύπλοκη επαγγελματική ιεραρχία καθώς και ότι ο κάθε «εργαζόμενος» κάνει παρέα μόνο με τα μέλη της ομάδας του. Τέτοιου είδους συμπεριφορές είχαν μέχρι σήμερα παρατηρηθεί μόνο στις μέλισσες.

Μυρμήγκια με ειδική σήμανση

Βιολόγοι τοποθέτησαν ειδική σήμανση με ραβδωτούς κώδικες στους εργάτες έξι αποικιών μυρμηγκιών-ξυλουργών και χρησιμοποίησαν υπολογιστή για να παρακολουθήσουν τις κινήσεις τους. Κάθε μισό δευτερόλεπτο οι επιστήμονες τραβούσαν φωτογραφίες των μυρμηγκιών – κάθε αποικία είχε περί τα 150 μυρμήγκια- για μια περίοδο έξι εβδομάδων.

Τι «ψάρια έπιασαν» από αυτή τη διαδικασία; Είδαν ότι οι εργάτες χωρίζονταν σε τρεις διαφορετικές κοινωνικές ομάδες. Τα μυρμήγκια που φρόντιζαν τη βασίλισσα και τα μικρά ήταν συνήθως νεαρότερα. Τα ελαφρώς μεγαλύτερα σε ηλικία ήταν υπεύθυνα για τον καθαρισμό της αποικίας ενώ μια τρίτη ομάδα που αποτελείτο συνήθως από τα πιο ηλικιωμένα μυρμήγκια έβγαινε προς αναζήτηση τροφής εκτός της αποικίας.

Η πληρέστερη εικόνα

Το πρόγραμμα που «έτρεξαν» ερευνητές του Πανεπιστημίου της Λωζάννης διήρκεσε συνολικά έξι έτη και από αυτό προέκυψαν τα πληρέστερα μέχρι σήμερα δεδομένα σχετικά με τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μυρμηγκιών.

Ο καθηγητής Λοράν Κελέρ, διευθυντής του Τμήματος Οικολογίας και Εξέλιξης στο Πανεπιστήμιο της Λωζάννης εξήγησε ότι «ήταν μια πολύ δύσκολη διαδικασία να τοποθετήσουμε την ειδική σήμανση επάνω σε όλα τα μυρμήγκια. Παίρναμε φωτογραφίες των μυρμηγκιών κάθε μισό δευτερόλεπτο. Το προσδόκιμο ζωής ενός μυρμηγκιού είναι περίπου ένα έτος και εμείς με βάση την παρακολούθηση που κάναμε γνωρίζαμε την ηλικία κάθε μυρμηγκιού».

Ο καθηγητής προσέθεσε ότι η ενδελεχής καταγραφή της συμπεριφοράς των μυρμηγκιών αποκάλυψε ότι περίπου το ένα τρίτο των εργατών ήταν τροφοί που έμεναν σχεδόν πάντα με τη βασίλισσα και τα αβγά. Ένα άλλο τρίτο ήταν καθαριστές της αποικίας ενώ οι υπόλοιποι εργάτες συνέλεγαν τροφή εκτός της αποικίας.

Οι «αλλαγές καριέρας»

«Είδαμε επίσης ότι τα μυρμήγκια τείνουν να περνούν από τη μια ‘επαγγελματική’ ομάδα στην άλλη καθώς μεγαλώνουν σε ηλικία, αν και αυτές οι ‘αλλαγές καριέρας’ δεν ήταν δεδομένες. Για παράδειγμα εντοπίσαμε πολύ μεγάλες σε ηλικία τροφούς καθώς και νεαρούς σε ηλικία συλλέκτες τροφής».

Σύμφωνα με τον δρα Κελέρ, η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε επίσης ότι το κάθε μυρμήγκι συναναστρεφόταν κυρίως τους υπόλοιπους εργαζομένους στην ομάδα του. Ακόμη και αν η είσοδος καθώς και ο θάλαμος της βασίλισσας και των τροφών βρίσκονταν πολύ κοντά μεταξύ τους μέσα στην αποικία, οι τροφοί και οι συλλέκτες τροφής σπάνια αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους.

Παρότι δεν είναι σαφές αυτή τη στιγμή πώς τα μυρμήγκια γνωρίζουν πότε να προσαρμοστούν στις νέες εργασιακές τους συνθήκες, τα ευρήματα της μελέτης μαρτυρούν ότι επικοινωνούν με τα υπόλοιπα μέσω ορμονών καθώς και των κεραιών τους.

Κάν’το όπως οι μέλισσες

Η καινούργια μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει συμπεριφορές στα μυρμήγκια οι οποίες μέχρι σήμερα είχαν ανιχνευθεί μόνο στις μέλισσες. «Όπως συμβαίνει με τις μέλισσες, έτσι και με τα μυρμήγκια η συμπεριφορά αλλάζει με την πάροδο του χρόνου» κατέληξε ο καθηγητής και επικεφαλής της μελέτης.

Βήμα Science

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ