Oι ηλικιωμένοι ευάλωτοι στην απάτη «επειδή δεν διαβάζουν σωστά τα πρόσωπα»

Υπάρχει κάποιος λόγος που η γιαγιά μπορεί να δώσει όλα τα χρήματά της σε ένα άγνωστο, ο οποίος την ξεγέλασε με ψέματα. Αμερικανοί επιστήμονες μελέτησαν με μηχανήματα απεικόνισης τον εγκέφαλο των ηλικιωμένων και πιστεύουν ότι ανακάλυψαν την αιτία που οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας, παρά τη συσσωρευμένη πείρα τους, πέφτουν πιο εύκολα θύματα χρηματικής ή άλλης απάτης σε σχέση με τους νεότερους.

Το κλειδί φαίνεται πως βρίσκεται στο ότι ο εγκέφαλος των ηλικιωμένων έχει μεγαλύτερη δυσκολία να «διαβάσει» το πρόσωπο ενός αναξιόπιστου και κακόβουλου ανθρώπου, με συνέπεια να μην χτυπά το σχετικό νευρωνικό «καμπανάκι» και έτσι οι ηλικιωμένοι να δείχνουν μεγαλύτερη ευπιστία στους γύρω τους. Παραμένει ακόμα ασαφές σε ποιο βαθμό κάτι ανάλογο συμβαίνει όταν δεν υπάρχει οπτική επαφή, π.χ. στις περιπτώσεις τηλεφωνικής απάτης.

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια – Λος Άντζελες (UCLA), με επικεφαλής την καθηγήτρια ψυχολογίας Σέλεϊ Τέιλορ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), αναφέρουν ότι η ικανότητα ενός ανθρώπου να αξιολογεί την αξιοπιστία, τη φερεγγυότητα και την εντιμότητα των άλλων, κοιτώντας τα μάτια και το στόμα τους, μειώνεται, όσο κανείς γερνάει.

Αυτό συμβαίνει ιδίως μετά την ηλικία των 50, είτε πρόκειται για άνδρες είτε για γυναίκες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, που ακόμα και 55χρονοι επαγγελματίες, έμπειροι οι ίδιοι στις επενδύσεις, πέφτουν θύματα οικονομικής απάτης.

Οι ερευνητές έκαναν πειράματα με δύο ομάδες εθελοντών, μια με μέση ηλικία 23 ετών και μία με μέση ηλικία 69 ετών, οι οποίοι κλήθηκαν να βαθμολογήσουν την αξιοπιστία μιας σειράς προσώπων από φωτογραφίες. Η ομάδα των ηλικιωμένων συστηματικά αξιολογούσε τα καταφανώς αναξιόπιστα πρόσωπα ως πολύ πιο αξιόπιστα, ενώ οι νεότεροι ήσαν πολύ πιο ακριβείς στις εκτιμήσεις τους. Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι εμφάνιζαν μειωμένα «αντανακλαστικά», όσον αφορά την αξιολόγηση της αξιοπιστίας και εντιμότητας κάποιου άλλου προσώπου.

Οι ερευνητές έκαναν ανάλογα πειράματα και με μια άλλη ομάδα εθελοντών, ενώ παράλληλα μελετούσαν τον εγκέφαλό τους με απεικονιστικές μεθόδους μέσω μαγνητικής λειτουργικής τομογραφίας. Οι νεότεροι εμφάνιζαν μεγαλύτερη δραστηριότητα στην περιοχή του εγκεφάλου που προειδοποιεί κάποιον ότι κάτι δεν πάει καλά, ενώ αντίθετα οι ηλικιωμένοι δεν έπαιρναν από τον εγκέφαλό τους τα ίδια -ή και καθόλου- προειδοποιητικά σήματα, σε περίπτωση που είχαν απέναντί τους κάποιον με αναξιόπιστο πρόσωπο.

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι ηλικιωμένοι τείνουν να θυμούνται περισσότερο, σε σχέση με τους νέους, τις θετικές παρά τις αρνητικές πληροφορίες, κάτι που παίζει ρόλο στο να δυσκολεύονται να αξιολογήσουν σωστά το ποιόν ενός ανθρώπου. Σύμφωνα με στοιχεία από τις αρμόδιες Αρχές των ΗΠΑ (FBI και FTC), περίπου το 80% των ατόμων που πέφτουν θύματα οικονομικής απάτης, είναι άνω των 65 ετών.

Οι ερευνητές συνιστούν στους ηλικιωμένους να είναι γενικά πιο επιφυλακτικοί στις επαφές τους με αγνώστους, ιδίως όταν εμπλέκονται χρήματα στη μέση.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ