Πλώρη για τον Δία έβαλε η αποστολή Juno της NASA

Η πρώτη αποστολή που χρησιμοποιεί ηλιακή ενέργεια για να ταξιδέψει πέρα από την τροχιά του Άρη αναχώρησε την Παρασκευή για τον Δία.

Το 2016, το Juno θα τεθεί σε τροχιά γύρω από τον γίγαντα του Ηλιακού Συστήματος για να ανακαλύψει τι κρύβεται κάτω από τα αδιαπέραστα νέφη του.

Θα μελετήσει τον πλανήτη για περίπου ένα χρόνο, πριν τα ηλεκτρονικά του συστήματα αρχίσουν τελικά να χαλάνε λόγω της θανάσιμης ακτινοβολίας που λούζει αυτή τη γειτονιά του Διαστήματος.

Το σκάφος εκτοξεύτηκε στις 19.34 ώρα Ελλάδας με καθυστέρηση 50 περίπου λεπτών, λόγω τεχνικών προβλημάτων στον πύραυλο Atlas V, αλλά και λόγω μιας βάρκας που εντοπίστηκε στην απαγορευμένη ζώνη έξω από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα.

Περίπου δέκα λεπτά μετά την πυροδότηση, όταν πια είχε φτάσει έξω από τη γήινη ατμόσφαιρα και βρισκόταν πάνω από τον Ατλαντικό, το σκάφος αποδεσμεύτηκε από τον πυραυλοφορέα του και ξεκίνησε ένα ταξίδι των 3,38 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.

To συνολικό κόστος της αποστολής αναμένεται να φτάσει το 1,1 δισ. δολάρια.

Ταξίδι στο χρόνο

Ο Δίας, ο αρχαιότερος, μεγαλύτερος και πιο επικίνδυνος από τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος, σχηματίστηκε από τα ίδια συστατικά από τα οποία αποτελείται και ο Ήλιος: υδρογόνο, ήλιο και μικρές ποσότητες άλλων στοιχείων.

«Το σημαντικό είναι ότι θα κοιτάξουμε σε ένα από τα πρώτα στάδια στην ιστορία του Ηλιακού Συστήματος» εξηγεί ο Σκοτ Μπόλτον, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια.

«Αμέσως μετά το σχηματισμό του Ήλιου, τι ήταν αυτό που επέτρεψε στους πλανήτες να σχηματιστούν, και γιατί οι πλανήτες έχουν ελαφρώς διαφορετική σύσταση από τον Ήλιο;» λέει ο ίδιος.

Το σκάφος των τεσσάρων τόνων είναι η πρώτη αποστολή που θα ταξιδέψει πέρα από την τροχιά του Άρη κινούμενο αποκλειστικά με ηλιακή ενέργεια -η προηγούμενη αποστολή στον Δία, το περίφημο Galileo, βασιζόταν σε μια θερμοηλεκτρική γεννήτρια πλουτωνίου.

Το σκάφος παίρνει το όνομα της Τζούνο, του ρωμαϊκού αντίστοιχου της θεάς Ήρας, η οποία σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν η μόνη που μπορούσε να κοιτάξει μέσα από τα σύννεφα με τα οποία τύλιγε ο Δίας τον εαυτό του για να κρύψει τις ατασθαλίες του.

Τώρα, η Ήρα καλείται να:

• Μετρήσει πόσο νερό υπάρχει στην ατμόσφαιρα του Δία. Η περιεκτικότητα σε νερό έχει άμεση σχέση με το πού σχηματίστηκε ο πλανήτης: ορισμένοι πιστεύουν ότι βρισκόταν ανέκαθεν στη σημερινή του θέση (πέντε φορές μακρύτερα από τον Ήλιο από ό,τι η Γη), ενώ άλλοι εκτιμούν ότι σχηματίστηκε στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος και αργότερα μετακινήθηκε προς το εσωτερικό του.
• Εξετάσει τη σύσταση, τη θερμοκρασία, τις κινήσεις των νεφών και άλλες παραμέτρους
• Χαρτογραφήσει το μαγνητικό και το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη. Αυτό ίσως απαντήσει στο ερώτημα του αν ο Δίας έχει στερεό πυρήνα, ή αν αποτελείται εξολοκλήρου από αέρια.
• Μελετήσει τη γιγάντια μαγνητόσφαιρα του Δία, προκειμένου να δώσει νέα στοιχεία για την αλληλεπίδραση του μαγνητικού πεδίου με την ατμόσφαιρα. Επιπλέον, θα εξετάσει το σέλας που εκδηλώνεται στο βόρειο και νότιο πόλο του πλανήτη.

LEGO στο Διάστημα

Στο εσωτερικό του σκάφους η NASA έχει κρύψει τρία αγαλματίδια στο πλαίσιο εκπαιδευτικής συνεργασίας με τη LEGO.

^{Το «πλήρωμα» του Juno είναι μια προσφορά της LEGO}

To πρώτο «ανθρωπάκι» είναι ο Δίας, που κρατά στο χέρι του έναν κεραυνό. Το δεύτερο είναι η Ήρα, η οποία βλέπει μέσα από τα πέπλα του Δία και αναζητά την αλήθεια με έναν μεγεθυντικό φακό.

Το τρίτο αγαλματίδιο είναι ο Γαλιλαίος Γαλιλέι, ο Ιταλός αστρονόμος που έκανε σημαντικές παρατηρήσεις για το σύστημα του Δία και με το τηλεσκόπιό του ανακάλυψε τα τέσσερα μεγαλύτερα φεγγάρια του: Ευρώπη, Γανυμήδης, Ιώ και Καλλιστώ.

Το σκάφος μεταφέρει επίσης μια αναμνηστική πλάκα με μια αυτοπροσωπογραφία του Γαλιλαίου και ένα απόσπασμα από τις ιστορικές του παρατηρήσεις. Την πλάκα, κατασκευασμένη από αλουμίνιο, προσέφερε η Ιταλική Υπηρεσία Διαστήματος.

Το Juno θα εκτοξευτεί με πυραυλοφορέα Atlas V, εξοπλισμένο με πέντε βοηθητικούς πυραύλους στερεών καυσίμων.

Ακόμα και με τόση ισχύ, όμως, το σκάφος θα χρειαστεί επιπλέον επιτάχυνση για να φτάσει στον προορισμό του εγκαίρως.

Για να το καταφέρει, θα περάσει ακόμα μια φορά από τη γειτονιά της Γης και θα περάσει πίσω της, χρησιμοποιώντας το βαρυτικό της πεδίο ως «σφεντόνα» για να κερδίσει ταχύτητα.

^{Η πορεία του Juno από την εκτόξευση μέχρι την άφιξη στον Δία}


Γύρω στο 2017, ένα χρόνο μετά την άφιξή του, το Juno θα αυτοκαταστραφεί στην ατμόσφαιρα του Δία. Αυτό αποφασίστηκε προκειμένου να μην μολύνει το σκάφος τον δορυφόρο του πλανήτη Ευρώπη, όπου οι επιστήμονες δεν αποκλείουν να υπάρχει ζωή.

Δείτε περισσότερα βίντεο και animation στο κανάλι της αποστολής στο YouTube.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ