Σπάνιο άστρο νετρονίου ανακαλύφθηκε από PC εθελοντών

Ένα ζευγάρι Αμερικανών και ένας Γερμανός χρήστης, που συμμετείχαν εθελοντικά σε ένα ανοιχτό ερευνητικό πρόγραμμα, ενημερώθηκαν από τους αστρονόμους ότι οι υπολογιστές τους είχαν ανακαλύψει ένα σπάνιο πάλσαρ σε απόσταση 17.000 ετών φωτός.

Το ζεύγος Κρις και Χέλεν Κόλβιν από την Αϊόβα των ΗΠΑ, όπως και ο Ντάνιελ Γκέμπχαρτ από το Μάινζ της Γερμανίας, είχαν εγκαταστήσει στα PC τους το λογισμικό Einstein@Home, το οποίο αξιοποιεί το πλεόνασμα επεξεργαστικής ισχύος του υπολογιστή χωρίς να ενοχλεί το χρήστη (το πρόγραμμα τρέχει συνήθως ως προστασία οθόνης ή screensaver).

«Είναι μια συναρπαστική στιγμή για το Einstein@Home και τους εθελοντές μας. Αποδεικνύει ότι με τη συμμετοχή του κοινού μπορούμε να ανακαλύπτουμε νέα πράγματα στο Σύμπαν» δήλωσε ενθουσιασμένος ο Μπρους Άλεν, επικεφαλής του προγράμματος και διευθυντής του Ινστιτούτου Βαρυτικής Φυσικής Max Planck στη Γερμανία.

ToEinstein@Home είναι ένα από τα πολλά ερευνητικά προγράμματα «κατανεμημένης επεξεργασίας», στα οποία ένα επιστημονικό πρόβλημα χωρίζεται σε επιμέρους κομμάτια και διαμοιράζεται σε χιλιάδες υπολογιστές που εργάζονται ταυτόχρονα. Ένα άλλο, γνωστότερο τέτοιο πρόγραμμα είναι το SETI@home, το οποίο βασίζεται σε υπολογιστές εθελοντών για να εντοπίσει εξωγήινους σε σήματα από ραδιοτηλεσκόπια.

Η ανακάλυψη του σπάνιου άστρου νετρονίων -ενός πάλσαρ- δημοσιεύεται την Παρασκευή στο Science Express, τη διαδικτυακή έκδοση του κορυφαίου περιοδικού Science.

Τα άστρα νετρονίων δημιουργούνται όταν ένα άστρο μεγάλης μάζας εξαντλεί τα καύσιμά του και συρρικνώνεται λόγω της ίδιας του της βαρύτητας. Τα πάλσαρ είναι μια κατηγορία άστρων νετρονίων που περιστρέφονται με μεγάλη ταχύτητα και εκπέμπουν δέσμες ακτινοβολίας από τους μαγνητικούς πόλους τους, περίπου όπως ένας φάρος εκπέμπει περιστρεφόμενες δέσμες φωτός.

Το νέο πάλσαρ βρίσκεται 17.000 έτη φωτός από τη Γη στην κατεύθυνση του αστερισμού της Αλώπεκος. Το ασυνήθιστο χαρακτηριστικό του είναι η εξαιρετικά μεγάλη ταχύτητα περιστροφής, μία φορά ανά 0.0245 δευτερόλεπτα. Οι αστρονόμοι υποθέτουν τώρα ότι το νεκρό άστρο άρχισε να περιστρέφεται ταχύτερα όταν κατάπιε υλικό από ένα γειτονικό άστρο που έχει πλέον έχει εξαφανιστεί.

Κανείς από τους τρεις ερασιτέχνες αστρονόμους δεν γνώριζε λεπτομέρειες για τη φυσική των πάλσαρ. Ο Κρις και η Χέλεν Κόλβιν εργάζονται από το σπίτι τους ως επαγγελματίες της πληροφορικής, ενώ ο Ντάνιελ Γκέμπχαρτ είναι διαχειριστής συστήματος στο Πανεπιστήμιο του Μάινζ.

Συνολικά 262.000 εθελοντές από 192 χώρες έχουν κατεβάσει και εγκαταστήσει το λογισμικό του Einstein@Home.

Ο βασικός στόχος του ερευνητικού προγράμματος είναι ο εντοπισμός των λεγόμενων βαρυτικών κυμάτων, δηλαδή κυματισμών στο χωροχρόνο που προκαλούνται από ορισμένα βίαια φαινόμενα στο Σύμπαν.

Μέχρι στιγμής η αναζήτηση αυτή δεν έχει αποδώσει, οπότε οι υπεύθυνοι του προγράμματος αποφάσισαν να αφιερώσουν το 35% της προσπάθειας στην ανακάλυψη πάλσαρ από σήματα που καταγράφει το μεγάλο ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο.

Ανάλογα ερευνητικά προγράμματα κατανεμημένης επεξεργασίας είναι το Rosetta@Home, που υπολογίζει την τρισδιάστατη δομή πρωτεϊνών, και το Galaxy Zoo που ταξινομεί τους γαλαξίες.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,Associated Press