Μιλτιάδης Λιδωρίκης: «Έζησα την Αθήνα της Μπελ Επόκ»

Ο Μιλτιάδης Λιδωρίκης γεννήθηκε στο Κροκύλειο Φωκίδος το 1871 και διακρίθηκε σε πολλαπλά πεδία: ήταν θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, λογοτέχνης, δημοσιογράφος, ακόμα και πολιτικός.

Σπούδασε νομικά, εξελέγη δύο φορές βουλευτής (το 1906 και το 1910), διετέλεσε διευθυντής της Βουλής και προσωπάρχης του Εθνικού Θεάτρου, υπήρξε ιδρυτής του Πανελληνίου Μουσικού Συλλόγου και εκ των ιδρυτών της Εταιρείας Ελληνικού Θεάτρου και χρημάτισε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων.

Ο Μ. Λιδωρίκης πέθανε σε ηλικία 80 ετών και είχε δυο γιους, τον Γιώργο και τον Αλέκο, επίσης πολύ γνωστό θεατρικό συγγραφέα και δημοσιογράφο.

Από τις εκδόσεις Polaris κυκλοφόρησε πρόσφατα ο τόμος «Έζησα την Αθήνα της Μπελ Επόκ», ένα ανέκδοτο αθηναϊκό χρονικό, αντλημένο από τα αρχεία της οικογένειας Λιδωρίκη, εικονογραφημένο με φωτογραφίες και σκίτσα της εποχής (σε επιλογή του ίδιου του Λιδωρίκη) και προλογισμένο από τον Γιώργο Χατζηδάκη.

Η μεγάλη πρωταγωνίστρια στις αναμνήσεις του Λιδωρίκη δεν είναι άλλη από την Αθήνα: γνωριμίες με βασιλιάδες, πρίγκιπες και αυλικούς, επαφές με πολιτικούς, επιστήμονες και καλλιτέχνες (ποιητές, συγγραφείς και ηθοποιούς), αλλά και περιήγηση στον κόσμο των απλών ανθρώπων και της καθημερινότητας.

Όπως παρατηρεί στον πρόλογό του ο Γ. Χατζηδάκης, ο Μιλτιάδης υπήρξε από τα παιδικά του χρόνια ένας παθιασμένος θεατής. Από το μπαλκόνι του αρχοντικού του επί της οδού Πανεπιστημίου είχε τη δυνατότητα να παρακολουθεί ολοζώντανη την αθηναϊκή ζωή. Οι αναμνήσεις ξεκινούν από το 1880 και συνεχίζονται για άλλα πενήντα χρόνια, καλύπτοντας ένα τεράστιο φάσμα γεγονότων αλλά και προσώπων.

Ο κρητικός ξεσηκωμός, τα πρώτα σπίτια που ηλεκτροφωτίζονται μετά το φωτισμό των Ανακτόρων, η εγκατάσταση των πρώτων τηλεφώνων επί Τρικούπη, το ηλεκτρικό ρεύμα που χρησιμοποιείται τώρα και στο θέατρο, η χρεοκοπία του 1893, τα πρώτα κωμειδύλλια και δραματικά ειδύλλια και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896.

Η είσοδος στον καινούριο αιώνα θα εγκαινιάσει μιαν εντελώς διαφορετική περίοδο. Το Βασιλικό Θέατρο αρχίζει να λειτουργεί στο νεοκλασικό του Τσίλερ, ιδρύεται η Νέα Σκηνή του Χρηστομάνου, καθιερώνονται οι ετήσιες θεατρικές επιθεωρήσεις, ενώ γενικότερα γιγαντώνεται η θεατρική δραστηριότητα.

Όπως υπογραμμίζει ο Γ. Χατζηδάκης, ο Λιδωρίκης δίνει δυναμικά το παρών σε όλα αυτά την ώρα που τα πολιτικά γεγονότα διαδέχονται με τρομακτική ταχύτητα το ένα το άλλο: από την αγροτική εξέγερση του 1910 και τους Βαλκανικούς Πολέμους μέχρι τον Εθνικό Διχασμό και τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Τα χρόνια προχωρούν και συναντάμε τον Λιδωρίκη ενεργό σε όλη τη διαδρομή την οποία χαράσσει το Εθνικό Θέατρο, ενώ ο Αιμίλιος Βεάκης, με τον οποίο θα γίνουν στενοί φίλοι, θα μιλήσει με τα πιο τιμητικά λόγια γι’ αυτόν όταν, το 1939, γιορτάζει τα σαραντάχρονα της καλλιτεχνικής του παρουσίας.

Πέρα, όμως, από την πολιτική και το θέατρο, οι αναμνήσεις του Λιδωρίκη εξαπλώνονται και σε ένα πλήθος κοινωνικών εκφάνσεων του βίου της πρωτεύουσας. Η κηδεία του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, το σαλόνι του Τρικούπη (πώς δεχόταν τους φίλους τους η αδελφή του Σοφία), τα σχολεία, τα μέγαρα, οι συνοικίες, οι δεντροστοιχίες, τα καφενεία, τα ζαχαροπλαστεία, τα νυχτερινά κέντρα, οι μπιραρίες, τα μπαρ και οι συγκοινωνίες της πόλης, ο Σιδηρόδρομος Αθηνών-Πειραιώς (ΣΑΠ), οι μεγάλοι αποκριάτικοι χοροί, η κοσμική κίνηση (και ποια εφόδια χρειάζεται κανείς για να σταδιοδρομήσει ως κοσμικός), οι γιορτές και οι κηδείες, οι χοροί, οι εσπερίδες και τα ζουρ-φιξ, οι αθηναίοι τοκογλύφοι, η Κηφισιά και το Φάληρο, η μορφή του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη, ο εορτασμός της ενηλικίωσης του Διαδόχου στη Μητρόπολη, οι αδυναμίες του βασιλιά Γεωργίου και η βασίλισσα Όλγα, η καλλιτεχνική και η χορευτική κίνηση στο Παλάτι και, τέλος, το χρηματιστήριο, ο τζόγος και ο αθλητισμός.

Και μαζί με όλα αυτά, το σύνολο των στοιχείων που συνθέτουν την προσωπικότητα του συγγραφέα: οι πρόγονοί του, που ήταν αγωνιστές του 1821, η γαλούχησή του στη Μεγάλη Ιδέα και η εθελοντική συμμετοχή του στους πολέμους του 1897 και του 1912.

in.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ