Τι φέρνει η ποσοτική χαλάρωση

Με υψηλές προσδοκίες, αλλά και με την πιθανότητα να υπάρξουν εξελίξεις που θα απογοητεύσουν τις αγορές αναμένει η Ευρωζώνη το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που ανακοινώνει σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Οι εκτιμήσεις των αναλυτών κάνουν λόγο για αγορές ομολόγων 50 δις. ευρώ ανα μήνα και τουλάχιστον 12μηνη διάρκεια, προσθέτουν όμως ότι «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Έτσι, οι αγορές περιμένουν τα «ψιλά γράμματα» του προγράμματος, το οποίο αναμένεται να παρουσιάσει ο Μάριο Ντράγκι κατά τη συνέντευξη Τύπου της ΕΚΤ στις 3:30 το μεσημέρι ώρας Ελλάδος.

Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει αγορές κρατικών ομολόγων από τα μέλη της Ευρωζώνης, ενώ απώτερος στόχος είναι η καταπολέμηση του αποπληθωρισμού και η τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας.

Με βάση τη φιλοσοφία του προγράμματος –και ακολουθώντας το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών- η ΕΚΤ θα αγοράζει σταθερά, σε μηνιαία βάση κρατικό χρέος, διοχετεύοντας έτσι έμμεσα ρευστότητα στα κράτη-μέλη με στόχο εν τέλει να ενισχυθεί η οικονομική τους δραστηριότητα και να επανέλθουν σε τροχιά ανάπτυξης.

Το όφελος για τα κράτη που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα αυτό είναι ότι ουσιαστικά θα δουν το κόστος δανεισμού τους να μειώνεται και έτσι θα μπορέσουν να δώσουν τα ομόλογά τους στην ΕΚΤ με σαφώς πιο ευνοϊκούς όρους σε σχέση με τη δευτερογενή αγορά. Επιπλέον, ειδικά για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα μπορέσουν να δώσουν στην ΕΚΤ κρατικό χρέος που έχουν συσσωρεύσει, απελευθερώνοντας έτσι σημαντική ρευστότητα, η οποία ιδανικά θα διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία.

Η εξέλιξη αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική για τις ελληνικές τράπεζες, καθώς –εφόσον συμμετάσχουν στο πρόγραμμα αυτό- θα μπορέσουν να δώσουν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου στην ΕΚΤ με αντάλλαγμα «ζεστό χρήμα».

Στον αντίποδα, οι πολέμιοι του προγράμματος, προερχόμενοι από τη Γερμανία εκτιμούν ότι η ποσοτική χαλάρωση θα αποτελέσει αντικίνητρο για τα κράτη-μέλη με υψηλό κρατικό χρέος, που θέλουν να νοικοκυρέψουν τα οικονομικά τους. Μάλιστα, όπως ανέφερε ο επικεφαλής του ινστιτούτου IFO του Μονάχου, Χανς Βέρνερ Ζιν, «πίσω από αυτήν την επιχειρηματολογία κρύβεται κάτι άλλο: κρύβεται δηλαδή η επιδίωξη να διευκολυνθούν οι τράπεζες στη νότια Ευρώπη, που έχουν φορτωθεί τοξικά ομόλογα».

Με αυτά τα δεδομένα, το μεσημέρι της Πέμπτης, και αν τελικά υπερισχύσει η άποψη του Μάριο Ντράγκι, δεν αποκλείεται να υπάρξουν ειδικοί όροι και περιορισμοί για τις χώρες με ομόλογα χαμηλότερης αξιολόγησης, στις οποίες συγκαταλέγεται και η Ελλάδα. Ένα σενάριο θέλει να ζητάται από τις χώρες αυτές να παράσχουν εγγυήσεις μέσω ασφαλίστρων έναντι κινδύνου χρεοκοπίας (CDS) τις οποίες θα κληθεί να αγοράσει η εκάστοτε εθνική κεντρική τράπεζα.

Επιπλέον ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας, εκτιμάται ότι επιπλέον προϋπόθεση θα αποτελέσει να υπάρχει πρόγραμμα προσαρμογής, το οποίο ισχύει μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου με τα σημερινά δεδομένα. Με δεδομένο όμως ότι οι αγορές αναμένεται να ξεκινήσουν από το Μάρτιο, θα απαιτηθεί τουλάχιστον τεχνική παράταση, προκειμένου το εγχώριο τραπεζικό σύστημα να συμμετάσχει στη διαδικασία.

Σημειώνεται ότι, για ένα πρόγραμμα της τάξης των 500 με 550 δισ. ευρώ τα επιλέξιμα ελληνικά ομόλογα ανέρχονται σε περίπου 15 δισ. ευρώ, όμως οι αγορές κρατούν «μικρό καλάθι» για το τελικό ποσό.

Δείτε ζωντανά τη συνέντευξη τύπου του Μάριο Ντράγκι

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ