Στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου οι αποφάσεις για την προληπτική γραμμή

Μπορεί η ευρωζώνη και τα Κοινοβούλιά της να προέκριναν τη χορήγηση προληπτικής χρηματοπιστωτικής συνδρομής στην Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM) με τη μορφή πίστωσης με ενισχυμένους όρους (Enhanced Conditions Credit Line -ECCL) ωστόσο η τελική απόφαση θα κλειδώσει στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου.

Σύμφωνα με το άρθρο 13 της Συνθήκης του ESM, μετά από αίτηση του κράτους μέλους, το Συμβούλιο Διοικητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης δύναται να αποφασίσει να χορηγήσει στήριξη σταθερότητας. Ο πρόεδρος του συμβουλίου των διοικητών του ESM αναθέτει ακολούθως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ, να εκτιμήσουν την ύπαρξη κινδύνου για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, να εκτιμήσουν κατά πόσο το χρέος της γενικής κυβέρνησης είναι βιώσιμο (η αξιολόγηση θα πρέπει να γίνει μαζί με το ΔΝΤ), αλλά και να εκτιμήσουν τις πραγματικές ή δυνητικές ανάγκες χρηματοδότησης του μέλους.

Μια αρχική εκτίμηση των μεγεθών αυτών θα παρουσιαστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου, όπου θα αξιολογηθεί το εάν η Ελλάδα πληροί ή όχι τα απαιτούμενα κριτήρια για την γραμμή ECCL. Πάντως, ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ έχει ξεκαθαρίσει πως για να δοθεί η πιστωτική γραμμή στην Ελλάδα πρέπει να κλείσει η αξιολόγηση της τρόικας.

Εάν τελικά προχωρήσουν οι διαδικασίες για τη χορήγηση του ECCL και δεν διακοπούν από πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα το συμβούλιο διοικητών του ESM θα αναθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή -σε συνεργασία με την ΕΚΤ και, εφόσον είναι εφικτό, από κοινού με το ΔΝΤ- να διαπραγματευθεί με το ενδιαφερόμενο μέλος του ESM το Μνημόνιο Κατανόησης όπου θα περιγράφονται αναλυτικά οι όροι που θα συνδέονται με τη διευκόλυνση χρηματοπιστωτικής συνδρομής. Το περιεχόμενο του Μνημονίου Κατανόησης θα αντικατοπτρίζει τις αδυναμίες που πρέπει να αντιμετωπιστούν και το μέσο χρηματοπιστωτικής συνδρομής που έχει επιλεγεί.

Σημειώνεται πως αναφορικά με την προληπτική χρηματοπιστωτική συνδρομή ECCL ο κανονισμός του ESM αναφέρει πως στόχος της είναι να στηρίξει υγιείς πολιτικές και την πρόληψη καταστάσεων κρίσης, επιτρέποντας στα μέλη του ESM να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στη βοήθεια του Μηχανισμού πριν αντιμετωπίσουν σημαντικές δυσκολίες άντλησης κεφαλαίων στις αγορές κεφαλαίων.

Το πλαίσιο εποπτείας

Το κράτος μέλος που λαμβάνει την προληπτική χρηματοπιστωτική συνδρομή υπόκεινται σε ενισχυμένη εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο πλαίσιο αυτό θα παρέχει στον ESM σε μηναία βάση όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που απαιτούνται για την εκτέλεση της δανειοδοτικής δραστηριότητας και τη διαχείριση του κινδύνου, όπως μηνιαίες πληροφορίες σχετικά με τα στοιχεία της γενικής κυβέρνησης, τα ταμειακά διαθέσιμα, αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τις εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό του σύστημα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και, εφόσον είναι εφικτό, από κοινού με το ΔΝΤ, επιφορτίζεται με την παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς τους όρους που συνοδεύουν τη διευκόλυνση της χρηματοπιστωτικής συνδρομής.

Στο πλαίσιο αυτό η «2+1 τρόικα» του ESM θα πραγματοποιεί τακτικές αποστολές επιθεώρησης στο μέλος υπό επιτήρηση (δύο φορές το χρόνο) για να επαληθεύει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά στην εφαρμογή των μέτρων που έχουν εγκριθεί. Στην βάση αυτή θα γνωστοποιεί ανά τρίμηνο τα πορίσματά της στο Διοικητικό Συμβούλιο του ESM το οποίο θα κρίνει και το εάν θα απαιτούνται περαιτέρω μέτρα πολιτικής.

Σε περίπτωση που το κράτος μέλος αποκλίνει από τους όρους ή τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει το Συμβούλιο των Διοικητών του ESM μπορεί να αποφασίσει να κλείσει την πιστωτική γραμμή. Στην περίπτωση αυτή το κράτος μέλος θα πρέπει να ζητήσει τακτική στήριξη με ένα πλήρες πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής.

Η επέκταση της συνδρομής

Τέλος, σημαντική είναι και η πρόβλεψη της Συνθήκης ότι από τη στιγμή που το κράτος μέλος του ESM αντλήσει κεφάλαια για πρώτη φορά από την προληπτική χρηματοπιστωτική συνδρομή, το συμβούλιο διευθυντών του ESM μπορεί να αποφασίσει, βάσει πρότασης του διευθύνοντος συμβούλου του Μηχανισμού και βασιζόμενο σε αξιολόγηση που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ, εάν το πιστωτικό όριο εξακολουθεί να είναι επαρκές ή εάν χρειάζεται άλλη μορφή χρηματοπιστωτικής συνδρομής.

Πιο απλά, εάν κριθεί πως η έξοδος της χώρας στις αγορές καθυστερεί και πως οι χρηματοδοτικές ανάγκες της αυξάνονται, o ESM μπορεί να αλλάξει τη μορφή δανειακή στήριξης, αλλά και να την μορφή της εποπτείας.

Θανάσης Κουκάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ