Συμφωνία στο Ecofin για τον τρόπο διάσωσης των τραπεζών

Σε συμφωνία-συμβιβασμό σχετικά με τους νέους κανόνες που αφορούν στην εκκαθάριση των προβληματικών τραπεζών, χωρίς να προκληθεί αναταραχή και χωρίς να επιβαρυνθούν οι φορολογούμενοι, κατέληξαν αργά τη νύχτα οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών.

Η συμφωνία για τους κανόνες διάσωσης και εκκαθάρισης προβληματικών ευρωπαϊκών τραπεζών προβλέπει την επιβολή ζημιών στους μετόχους, ομολογιούχους και στο τέλος τους μεγάλους καταθέτες τους, αλλά δίνει, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, την διακριτική ευχέρεια στις χώρες όσον αφορά την κατανομή των ζημιών.

Για να αποφευχθεί να πληρώνουν οι φορολογούμενοι όταν μια τράπεζα χρειάζεται να αναδιαρθρωθεί ή να εκκαθαριστεί, οι Ευρωπαίοι είχαν ήδη συμφωνήσει εκ των προτέρων ότι οι τράπεζες θα πρέπει να διατηρούν κεφάλαια για να αντιμετωπίζουν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και ότι οι πιστωτές και οι μέτοχοι των τραπεζών θα υφίστανται ζημίες σε περίπτωση πτωχεύσεων πιστωτικών ιδρυμάτων.

Οι αποταμιεύσεις κάτω από τις 100.000 ευρώ θα είναι εγγυημένες, όμως τα πρόσωπα και οι επιχειρήσεις με μεγαλύτερες αποταμιεύσεις θα ενταχθούν στην «ιεραρχία» αυτών που θα καλούνται να υφίστανται ζημίες, όπως συνέβη στην περίπτωση της Κύπρου.

Επίσης, η συμφωνία επιτρέπει ρητά τη δυνατότητα κρατικοποίησης πιστωτικών ιδρυμάτων στην περίπτωση που αυτά θεωρηθούν σημαντικά για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Προβλέπεται, ακόμη, η επιβολή εισφοράς στις τράπεζες ίσης με το 1,3% των ασφαλισμένων καταθέσεων τους (δηλαδή των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ) και η απευθείας ανακεφαλαιοποίηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).

Οι νέοι κανόνες θα ισχύσουν από το 2018, σύμφωνα με δημοσιεύματα του Ρόιτερς και της εφημερίδας Financial Times, ενώ θα πρέπει προηγουμένως να εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

«Χρειάστηκε πολύς χρόνος και ήταν μία επίπονη και εντατική διαδικασία», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μετά το Ecofin.

H συμφωνία, πρόσθεσε, αποτελεί ένα «σημαντικό βήμα» ώστε να γίνει σαφές πως «οι μέτοχοι και οι πιστωτές έχουν την αρχική και μεγαλύτερη ευθύνη».

Οι καταθέτες με αποταμιεύσεις κάτω των 100.000 ευρώ εξαιρούνται από την επιβολή ζημιών, ενώ ευνοϊκότερη μεταχείριση (preferential status) προβλέπεται και για τα φυσικά πρόσωπα και τις μικρές επιχειρήσεις με καταθέσεις πάνω από 100.000 ευρώ.

Η ελάχιστη ζημία που πρέπει να επωμισθούν οι μέτοχοι και πιστωτές των τραπεζών αντιστοιχεί στο 8% του παθητικού τους, πριν αποκτήσουν οι χώρες το περιθώριο να προστατεύσουν συγκεκριμένους πιστωτές από ζημιές σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Το έντονο παρασκήνιο

Για την επίτευξη της συμφωνίας, οι υπουργοί έπρεπε να αποφασίσουν πότε οι χώρες μπορούν να δηλώνουν ότι υπάρχει απειλή για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Ο στόχος ήταν να βρεθεί μία μέση οδός μεταξύ χωρών –όπως η Γαλλία, η Βρετανία και η Σουηδία, από τη μία πλευρά– που τόνιζαν την ανάγκη της δυνατότητας προσαρμογής στις συνθήκες κάθε χώρας και κρατών –όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία, από την άλλη πλευρά–, που επιδίωκαν να θεσπιστούν σταθεροί, γενικής ισχύος κανόνες.

Πριν τη συμφωνία οι υπουργοί ήταν χωρισμένοι σε δύο ομάδες. Στην πρώτη ήταν χώρες όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που επιθυμούσαν να απολαμβάνουν μια κάποια ευελιξία σε μεμονωμένες περιπτώσεις.

Στην δεύτερη, χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία, που υπερασπίζονταν τις αυστηρότερες διατάξεις, για να αποφευχθεί η αβεβαιότητα που μπορεί να φοβίσει τους επενδυτές και τους καταθέτες. Ήθελαν επίσης να μην χρειαστεί να μη δοθεί δημόσιο χρήμα για τις περιπτώσεις κρίσεων.

Ωστόσο, ακόμη και οι χώρες που ήταν υπέρ του να περιορισθεί η δυνατότητα ευελιξίας, λόγω ανησυχίας ότι μπορεί να αυξανόταν τα κόστη χρηματοδότησης των τραπεζών χωρών που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να τις στηρίξουν, στήριξαν τη συμφωνία.

«Πρόκειται για έναν ισορροπημένο συμβιβασμό», δήλωσε η Δανή υπουργός Οικονομικών Μαργκρέτε Βέσταγκερ.

Όταν πρόκειται να υπάρξει κρατική στήριξη, αυτή θα γίνεται πρώτα μέσω των εθνικών ταμείων εκκαθάρισης (national resolution funds) που θα χρηματοδοτούνται από τις εισφορές των τραπεζών στο ύψος του 1,3% των ασφαλισμένων καταθέσεων τους.

Η συμφωνία προβλέπει ότι τα ταμεία αυτά θα μπορούν να συμβάλλουν με κεφάλαια που δεν θα υπερβαίνουν το 5% του παθητικού των προβληματικών τραπεζών, εκτός αν έχει επιβληθεί η πλήρης διαγραφή της αξίας των ομολόγων υψηλής διαβάθμισης (senior bondholders).

Ο Επίτροπος της ΕΕ αρμόδιος για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες Μισέλ Μπαρνιέ κάλεσε τις χώρες και το Ευρωκοινοβούλιο να καταλήξουν σε συμφωνία έως το τέλος του έτους.

Ο κ. Μπαρνιέ θα ανακοινώσει σύντομα προτάσεις για τη δημιουργία ενός ενιαίου μηχανισμού αναδιάρθρωσης και εκκαθάρισης των τραπεζών της Ευρωζώνης, ο οποίος θα βασίζεται στους κανόνες που συζητήθηκαν στο Ecofin.

Ικανοποίηση εκφράζουν οι αξιωματούχοι

«Αυτή είναι μια επιτυχία, μια σκληρά κερδισμένη επιτυχία» ανέφερε στο τέλος της μαραθώνιας συνεδρίασης, η οποία κράτησε περισσότερο από έξι ώρες, ο γάλλος υπουργός Οικονομικών, Πιέρ Μοσχοβισί, κρίνοντας ότι η συμφωνία είναι «πολύ σημαντική για την οικονομική σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» .

Την ικανοποίηση για τη συμφωνία εξέφρασε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου και ο ιρλανδός υπουργός Οικονομικών, Μάικλ Νούναν, ο οποίος προήδρευσε της συνεδρίασης. «Η συμφωνία είναι ένα σημαντικό ορόσημο στις προσπάθειές μας για να σπάσει ο φαύλος κύκλος μεταξύ των τραπεζών και των κρατικών χρεών » ανέφερε.

«Αν μια τράπεζα είναι το πρόβλημα, τώρα έχουμε ένα ενιαίο σύνολο κανόνων σε όλη την Ευρώπη για να αποφασίσει ποιος θα πληρώσει το λογαριασμό» δήλωσε από την πλευρά του, ο ολλανδός πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισεμπλουμ.

Ο Σουηδός υπουργός Οικονομικών Άντερς Μποργκ δήλωσε ότι η συμφωνία αφήνει ανοικτό τον δρόμο για να αποκτούν οι χώρες πακέτα μετοχών στις πιο σημαντικές τράπεζές τους.

«Υπάρχει ένας εύλογος βαθμός ευελιξίας, όσον αφορά την ένεση κρατικών κεφαλαίων στις τράπεζες», είπε.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Reuters