«Είμαστε πολύ μακριά από το στόχο για χρέος 120% του ΑΕΠ» λέει ο Γιούνκερ

«Είμαστε πολύ μακριά από το στόχο του 120% για το ελληνικό χρέος», δήλωσε ο επικεφαλής του Eurogroup, Ζ. Κ. Γιούνκερ, εντείνοντας την ανησυχία για την έκβαση των εντατικών διαβουλεύσεων μέσα στο Σαββατοκύριακο και τελικά του Eurogroup την Δευτέρα, για το ελληνικό ζήτημα.

Η τελευταία ανάλυση των δανειστών για τη βιωσιμότητα του χρέους κάνει λόγο για χρέος 129% του ΑΕΠ το 2020 και αναζητούνται λύσεις με τα βλέμματα να στρέφονται στην ΕΚΤ και τον δημόσιο τομέα για να προσεγγιστεί το 120% του ΑΕΠ.

«Έχουμε την απόφαση του Συμβουλίου της 26ης Οκτωβρίου που εκφράζει την άποψη ότι το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα πρέπει να είναι στο 120%», είπε ο Ζ.Γιούνκερ σε δημοσιογράφους ενόψει της κρίσιμης συνεδρίασης του Eurogroup στις Βρυξέλλες την Δευτέρα.

«Είμαστε μακριά από τον στόχο αυτό. Με όλες τις συζητήσεις που θα έχω … μέχρι το βράδυ της Κυριακής θα προσπαθήσω το νούμερο αυτό να πλησιάσει πιο κοντά στον στόχο».

Οι δηλώσεις Γιούνκερ έρχονται να αποδυναμώσουν την αισιοδοξία των Παπαδήμου-Μόντι- Μέρκελ για ύπαρξη συμφωνίας την Δευτέρα και να προστεθούν στον πόλεμο δηλώσεων και απόψεων για το αν τελικά η Ελλάδα θα σωθεί, τι είναι καλύτερο για την ίδια τη χώρα, αλλά και την ευρωζώνη, που φιλοξενούν από το πρωί της Παρασκευής τα διεθνή ΜΜΕ.

Το ελληνικό χρέος διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή περίπου στο 160% του ΑΕΠ. Το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξήγαγαν ανάλυση βάσει της οποίας το ελληνικό χρέος μετά την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσής του μέσω του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων (PSI), θα μειωθεί το 2020 περίπου στο 129% του ΑΕΠ.

Εντωμεταξύ το ΔΝΤ διευκρίνισε ότι αν η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ δεν καταστεί δυνατό να μειωθεί στο 120% του ΑΕΠ το 2020, το Ταμείο μπορεί να μην νομιμοποιείται να χρηματοδοτήσει το δεύτερο δάνειο προς την Ελλάδα, ύψους 130 δισ. ευρώ.

Το βλέμμα στρέφεται σε ΕΚΤ

Για να καλυφθεί το κενό των πρόσθετων κεφαλαίων που προκύπτουν από τη διαφορά μεταξύ χρέους 129% του ΑΕΠ και του επιθυμητού χρέους περίπου στο 120% του ΑΕΠ (ή στο 125% αν ισχύσουν τελικά τα περί αναθεώρησης του στόχου) εξετάζονται η ενεργοποίηση του δημόσιου τομέα και της ΕΚΤ.

Στις επιλογές περιλαμβάνονται η επιπλέον μείωση των επιτοκίων στα δάνεια που έλαβε και θα λάβει η Ελλάδα από την Ευρώπη και το ΔΝΤ, η συμμετοχή της ΕΚΤ στο πακέτο βοήθειας, η αύξηση του συνόλου του νέου δανείου πάνω από τα 130 δισ. ευρώ και το ελαφρώς μεγαλύτερο κούρεμα των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν ιδιώτες στο πλαίσιο του PSI.

Σε ό,τι αφορά την συμμετοχή της ΕΚΤ εκτιμάται ότι η ΕΚΤ μπορεί να ανταλλάξει τα ελληνικά ομόλογα ύψους 50 δισ. ευρώ που έχει στο χαρτοφυλάκιο της με νέα ομόλογα ίσης ονομαστικής αξίας, τα οποία θα εξαιρεθούν από το «κούρεμα» που θα επιβληθεί στους ιδιώτες ομολογιούχους.

Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε το Reuters, επικαλούμενο τρεις πηγές από κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ εξετάζει την πιθανότητα να δεχτεί «κούρεμα» στα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης στο επενδυτικό τους χαρτοφυλάκιο, ίδιο με αυτό που θα υποστούν οι ιδιώτες πιστωτές, δηλαδή 50% αν μιλάμε για την ονομαστική αξία ή 70% για ζημίες σε όρους καθαρής παρούσας αξίας.

Το Reuters εκτιμά ότι η αξία αυτών των ομολόγων είναι 20 δισ. ευρώ περίπου.

Το τέλος της αγοράς ομολόγων από ΕΚΤ;

Στο «νομικό τέχνασμα» στο οποίο θα καταφύγει η ΕΚΤ προκειμένου να αποφύγει τις ζημίες από τα ελληνικά κρατικά ομόλογα του κατέχει, αναφέρεται ανάλυση του Reuters.

Όπως επισημαίνει, η ειδική μεταχείριση που επιφυλάσσει για τον εαυτό της η ΕΚΤ θα δυσαρεστήσει τους ιδιώτες ομολογιούχους της Ελλάδας, που καλούνται να υποστούν ζημίες. ‘Ίσως ακόμη να αποτελεί προάγγελο τέλους για το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ.

Το πρόγραμμα αυτό είχε διχάσει από την αρχή την Ευρώπη, προκαλώντας την οργή όσων (κυρίως Γερμανών τραπεζιτών) υποστήριζαν ότι παραβιάζεται έτσι η βασική αρχή της ΕΚΤ να μην χρηματοδοτεί τα δημοσιονομικά ελλείμματα χωρών-μελών της ευρωζώνης.

Η δεύτερη δανειακή σύμβαση της Ελλάδας, βασικό στοιχείο της οποίας είναι το πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων αξίας 200 δισ. ευρώ, δημιούργησε και νέα αντιπαράθεση: Θα πρέπει και η ΕΚΤ, όπως και οι ιδιώτες ομολογιούχοι, να υποστεί απομειώσεις στην αξία των ελληνικών ομολόγων που διακρατεί -χρηματοδοτώντας έτσι de facto την Ελλάδα;

Ή θα πρέπει η ΕΚΤ να αποπληρωθεί στο ακέραιο, εξαγριώνοντας τους υπόλοιπους ιδιώτες πιστωτές στους οποίους επιβάλλονται οι ζημίες;

Η ΕΚΤ, συνεχίζει ο αρθρογράφος του Reuters, επιχειρεί να βρει μια μέση λύση, αλλά αυτή δεν πρόκειται να ικανοποιήσει όλες τις πλευρές.

Τα ελληνικά ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ θα ανταλλαγούν με νέα, τα οποία νομικά δεν θα υπόκεινται στην αναδιάρθρωση του χρέους. Με τον τρόπο αυτό, η κεντρική τράπεζα θα πληρωθεί στο ακέραιο. Έτσι, όμως, θα αποκόμιζε κέρδη από την κρίση χρέους, κάτι που θα ήταν ιδιαίτερα προκλητικό.

Η ιδέα λοιπόν είναι να αποδώσει η ΕΚΤ τα κέρδη αυτά σταδιακά στους μετόχους της, δηλαδή στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης. Αυτές, με την σειρά τους, θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα κεφάλαια αυτά για να αναχρηματοδοτήσουν την Ελλάδα.

Ωστόσο, δεν αλλάζει το γεγονός ότι οι ιδιώτες ομολογιούχοι θα υποχρεωθούν να υποστούν ζημίες, ενώ η ΕΚΤ όχι.

Σε αυτό το πλαίσιο, εκτιμά ο αρθρογράφος, καθίσταται παράλογη οποιαδήποτε νέα αγορά κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ στο μέλλον.

Όσο περισσότερα ομόλογα θα αγοράζει, τόσο μεγαλύτερο το μέρος του χρέους που θα θεωρείται προνομιούχο και τόσο περισσότερο θα αυξάνονται οι κίνδυνοι που θα επωμίζονται οι υπόλοιποι επενδυτές.

Όσο θα συρρικνώνεται το ποσοστό των ιδιωτών στο σύνολο των δανειστών, τόσο θα αυξάνονται οι αποδόσεις των ομολόγων και μαζί το κόστος δανεισμού των κρατών που τα εκδίδουν.

Ωστόσο, όλα αυτά μπορεί τελικά να μην έχουν και τόση σημασία. Η ΕΚΤ κατέχει αυτήν τη στιγμή κρατικά ομόλογα της ευρωπεριφέρειας συνολικής ονομαστικής αξίας 219 δισ. ευρώ περίπου.

Τα 100 δισ. περίπου από αυτά εκτιμάται ότι είναι ιταλικά, αντιστοιχώντας μόλις στο 5% του συνολικού υφιστάμενου χρέους της χώρας.

Το πρόγραμμα αγοράς κρατικού χρέους ενδέχεται να είναι πλέον παρωχημένο εξαιτίας του άλλου εργαλείου που έθεσε σε εφαρμογή η ΕΚΤ ως αντίβαρο στην κρίση – την χορήγηση εξαιρετικά φθηνών, μακροπρόθεσμων δανείων προς τις τράπεζες – το οποίο έχει αποδειχθεί αποτελεσματικότερο.

Σε κάθε περίπτωση, καταλήγει η ανάλυση του Reuters, αυτό σημαίνει ότι ένα από τα εργαλεία της ΕΚΤ κατά της κρίσης έχει αχρηστευθεί.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ