Ισχυρό πλήγμα στα κέρδη των επιχειρήσεων το 2010 από τη βαθιά ύφεση

Ισχυρό πλήγμα στην κερδοφορία του ιδιωτικού τομέα το 2010 προκύπτει από την ανάλυση των πρώτων 4.065 ισολογισμών που πραγματοποίησε η ICAP Group.

Το δείγμα της έρευνας περιέλαβε 4.062 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 923 είναι βιομηχανικές, οι 1.111 εμπορικές, οι 248 εταιρείες του τεχνικού-κατασκευαστικού τομέα, οι 347 επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα, καθώς και 1.433 επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (πλην τραπεζών).

Αυτές οι εταιρείες δημοσίευσαν ισολογισμό χρήσης 2010 μέχρι τις 17 Μαΐου.

Από τα ενοποιημένα αποτελέσματα χρήσης αυτών προέκυψε απόλυτη στασιμότητα των συνολικών πωλήσεων το 2010 (74,624 δισ. ευρώ), έναντι του 2009 (74,628 δισ. ευρώ), μείωση των μικτών κερδών (-11,6%) και ακόμα μεγαλύτερη μείωση των λειτουργικών αποτελεσμάτων (κατά 48,7% ή 2,15 δισ. ευρώ).

Την αρνητική αυτή εξέλιξη επιδείνωσε η ισχυρή αύξηση (+44%) των μη λειτουργικών εξόδων (όπως έκτακτα & ανόργανα έξοδα, έξοδα προηγούμενων χρήσεων, έκτακτες ζημιές κ.ά.), με συνέπεια τελικά τη μεγάλη μείωση των κερδών προ φόρου (κατά 69,5%), τα οποία και διαμορφώθηκαν σε 1,27 δισ. ευρώ το 2010, έναντι αντίστοιχων κερδών 4,14 δισ. ευρώ το 2009 (απώλειες 2,88 δισ. ευρώ).

Στην κορυφή της κατάταξης βάσει κερδοφορίας για το 2010 κυριάρχησαν οι εταιρείες του τομέα της παροχής υπηρεσιών.

Τα κέρδη EBITDA υποχώρησαν κατά 22,8% ή 6,67 δισ. ευρώ το 2010, έναντι 8,64 δισ. ευρώ το 2009.

Ο συνολικός δανεισμός των επιχειρήσεων διευρύνθηκε το 2010, με έμφαση κυρίως στον βραχυπρόθεσμο δανεισμό, ο οποίος αυξήθηκε κατά 5,6% ή 2,1 δισ. ευρώ, ενώ αντίθετα ο μακροπρόθεσμος δανεισμός μειώθηκε κατά 4,7%. Το γεγονός αποδίδεται ως ένα βαθμό σε ανάλογη στάση του τραπεζικού τομέα, που αφορά την κατά προτεραιότητα εξυπηρέτηση των μακροπρόθεσμων πιστώσεων, ενώ παράλληλα προτιμάται η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων κυρίως με βραχυπρόθεσμο δανεισμό.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

Ο τομέας της βιομηχανίας, παρ’ όλο που ήταν ο μόνος που εμφάνισε αύξηση του κύκλου εργασιών το 2010, δεν απέφυγε την πτώση της κερδοφορίας. Με βάση το δείγμα των 923 βιομηχανιών με συνολική συμμετοχή 36,6% στον συνολικό κύκλο εργασιών, 14,8% στα κέρδη προ φόρου και 21,6% στα κέρδη EBITDA (στο δείγμα των 4.062 επιχειρήσεων), προέκυψε σημαντική αύξηση των πωλήσεων (κατά 12,8% ή κατά 3,1 δισ. ευρώ), οι οποίες και ανήλθαν σε 27,3 δισ. ευρώ το 2010.

Ωστόσο, οι εν λόγω επιχειρήσεις δεν φαίνεται να κατόρθωσαν να συγκρατήσουν το κόστος τους (σε αντίθεση με το προηγούμενο έτος), το οποίο διευρύνθηκε κατά 16,2%, η δε αύξηση του κόστους σε απόλυτο μέγεθος (3,3 δισ. ευρώ) υπερίσχυσε εκείνης των πωλήσεων, με συνέπεια την υποχώρηση των αντίστοιχων μικτών κερδών.

Οι παραπάνω μεταβολές συνέβαλαν αποφασιστικά στην επιδείνωση (-47,8%) του λειτουργικού αποτελέσματος. Τελικά, τα προ φόρου κέρδη των βιομηχανικών εταιρειών υπέστησαν ποσοστιαία μείωση 74,2% και διαμορφώθηκαν σε 188 εκατ. ευρώ περίπου το 2010, από 728 εκατ. ευρώ το 2009 (απώλειες κερδών ύψους 540 εκατ. ευρώ).

ΕΜΠΟΡΙΟ

Τα αποτελέσματα του τομέα του εμπορίου επιβεβαίωσαν και πάλι το αρνητικό κλίμα που επεκράτησε στην αγορά το 2010, καθώς οι 1.111 εμπορικές επιχειρήσεις με συμμετοχή 25,8% στον συνολικό κύκλο εργασιών, 10,4% κέρδη προ φόρου και 11,2% στα κέρδη EBITDA (στο δείγμα των 4.062 επιχειρήσεων), εμφανίζουν σημαντική μείωση των πωλήσεών τους (μείωση κατά 5,4% ή 1,1 δισ. ευρώ) και εντονότερη υποχώρηση των μικτών κερδών (κατά 12,6%).

Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό και με την περαιτέρω αύξηση των (ήδη υψηλών) λειτουργικών τους εξόδων ήταν καθοριστικές, καθώς τα λειτουργικά αποτελέσματα μειώθηκαν με ρυθμό πολύ εντονότερο εκείνου των πωλήσεων (-63,8%). Τελικά η κερδοφορία τους υπέστη κάθετη πτώση (-76,3%), τα δε κέρδη (προ φόρου) μειώθηκαν σε 132,1 εκατ. ευρώ το 2010 από 558,7 εκατ. το 2009 (απώλειες εσόδων 427 εκατ. ευρώ περίπου). Ακόμη και σε επίπεδο κερδών EBITDA οι απώλειες ήταν μεγάλες (-37,4%).

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Η συνεχιζόμενη πτώση εργασιών στον κατασκευαστικό κλάδο και το 2010, οδήγησε σε οξεία επιδείνωση των αποτελεσμάτων των 248 τεχνικών εταιρειών με συμμετοχή 2,4% στον συνολικό κύκλο εργασιών (στο δείγμα των 4.062 επιχειρήσεων).

Συγκεκριμένα, οι συνολικές πωλήσεις μειώθηκαν κατά 23,7% (ή μείωση κατά 567 εκατ. ευρώ) διαμορφούμενες σε 1,83 δισ. ευρώ το 2010 από 2,4 δισ. ευρώ το 2009, ενώ μεγάλη ήταν η μείωση και στα μικτά κέρδη (-31,2%). Περαιτέρω, τα λειτουργικά έξοδα των επιχειρήσεων υπερκάλυψαν τα πραγματοποιηθέντα μικτά κέρδη, με συνέπεια την εμφάνιση και πάλι αρνητικών λειτουργικών αποτελεσμάτων (-198 εκατ. ευρώ).

Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ήδη ζημιογόνο και το προηγούμενο έτος, ωστόσο οι ζημιές των εταιρειών του δείγματος αυξήθηκαν σε 218,2 εκατ. ευρώ το 2010 έναντι ζημιών 47,1 εκατ. ευρώ του 2009. Ακόμη και σε επίπεδο κερδών EBITDA το αποτέλεσμα κατέστη αρνητικό, με ζημιές ύψους 98,2 εκατ. ευρώ, έναντι αντίστοιχων κερδών 110 εκατ. ευρώ του προηγούμενου έτους.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Η αρνητική οικονομική συγκυρία έπληξε και τον τομέα του τουρισμού, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα των 347 τουριστικών εταιρειών με συμμετοχή 1,2% στο συνολικό κύκλο εργασιών και 1,9% στα κέρδη EBITDA (στο δείγμα των 4.062 επιχειρήσεων). Οι πωλήσεις των επιχειρήσεων αυτών μειώθηκαν, από 947,5 εκατ. ευρώ το 2009 σε 909,4 εκατ. ευρώ το 2010 (-4%), ενώ πολύ μεγαλύτερη ήταν η ποσοστιαία μείωση των μικτών κερδών τους τα οποία υποχώρησαν κατά 14,2%, λόγω της μείωσης του περιθωρίου μικτού κέρδους.

Η εξέλιξη αυτή είναι ενδεικτική του γεγονότος ότι οι επιχειρήσεις αυτές πιεζόμενες για μείωση τιμών, οδηγήθηκαν σε συμπίεση των περιθωρίων τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν της συνέπειες της κρίσης. Οι μεταβολές αυτές ήταν καθοριστικές και οδήγησαν σε ανατροπή τόσο του λειτουργικού αποτελέσματος όσο και του τελικού καθαρού αποτελέσματος το οποίο κατέστη ζημιογόνο το 2010, με ζημιές ύψους 17,3 εκατ. ευρώ, έναντι αντίστοιχων κερδών (προ φόρου) ύψους 3,1 εκατ. ευρώ του προηγούμενου έτους.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Στον τομέα των εταιρειών παροχής υπηρεσιών υπήρξε υποχώρηση (5,2%) του συνολικού κύκλου εργασιών, από 26,7 δισ. ευρώ το 2009 σε 25,3 δισ. ευρώ το 2010 (απώλειες εσόδων σχεδόν 1,4 δισ. ευρώ), η οποία συνοδεύτηκε από ακόμη εντονότερη μείωση του μικτού κέρδους (κατά 13,0% ή 1 δισ. ευρώ).

Οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών είχαν ιδιαίτερα σημαντική συμμετοχή στην τελική κερδοφορία του δείγματος των 4.062 εταιρειών, καθώς τα κέρδη προ φόρου του τομέα παροχής υπηρεσιών αντιστοιχούν σε ποσοστό 93,3% των συνολικών κερδών ολόκληρου του δείγματος, δηλαδή του συνόλου των 4.062 εταιρειών.

Ο κ. Νικήτας Κωνσταντέλλος, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ICAP, τόνισε σχετικά: «Από τα στοιχεία που έχουμε δεν αναμένεται η εικόνα να ανατραπεί με τη συγκέντρωση του συνόλου των ισολογισμών του 2010. Σε μία εποχή που προσβλέπουμε στο ότι η ανάκαμψη θα προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα, το σοβαρό πλήγμα που φαίνεται να έχει δεχθεί η κερδοφορία των εταιρειών για το 2010, μας προβληματίζει έντονα».

» Το 2009 ο παράγοντας που συνέβαλε θετικά στην κατά τα άλλα δυσμενή κατάσταση των επιχειρήσεων ήταν η συγκράτηση των δαπανών, η οποία εξισορρόπησε σε έναν βαθμό τη μείωση των κερδών. Φαίνεται όμως ότι όσες προσπάθειες μείωσης κόστους απέδωσαν το 2009, αποδεικνύονται λιγότερο αποτελεσματικές το 2010, γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω μείωση των μικτών κερδών».

» Η δε άνω του αναμενόμενου αύξηση των μη λειτουργικών εξόδων κατά 44% οδήγησε σε μεγάλη μείωση των κερδών προ φόρων για τις εταιρείες που δημοσίευσαν αυτούς τους 4.000 πρώτους ισολογισμούς. Αξιοσημείωτη και συμβατή με τα παραπάνω συμπεράσματα είναι και η αύξηση του δανεισμού και μάλιστα του βραχυπρόθεσμου έναντι του μακροπρόθεσμου, λόγω της αντίστοιχης πρακτικής των τραπεζών σε αυτήν τη συγκυρία».

» Όσον αφορά στην οικονομική χρήση του 2011 και αναλύοντας τους ισολογισμούς α’ τριμήνου αυτής της χρονιάς των μεγαλύτερων εισηγμένων στο ΧΑ, πιστεύουμε ότι στους τελικούς ισολογισμούς του 2011 (που θα δημοσιευτούν το 2012) θα αντανακλάται μία βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων. Άρα, ενώ παραμένει έντονα αρνητική συγκυρία, κρατάμε μία συγκρατημένη αισιοδοξία ότι τελικά τόσο οι δρομολογημένες διαρθρωτικές αλλαγές όσο και η διεθνής χρηματοοικονομική βοήθεια και ο συνεχής διεθνής έλεγχος θα οδηγήσουν σε βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και των εταιρικών οικονομικών αποτελεσμάτων για το 2011».

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ