Κερδίζει έδαφος το σενάριο επιμήκυνσης αποπληρωμής του χρέους

Κωστούλας Γεώργιος

Το σενάριο επιμήκυνσης αποπληρωμής του «παλαιού» -εκτός Μνημονίου- χρέους των 330 δισ. ευρώ, χωρίς «κούρεμα», κερδίζει σταδιακά έδαφος, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η δήλωση του Γ. Παπακωνσταντίνου για το ενδεχόμενο καλύτερης ρύθμισης του «νέου» χρέους των 110 δισ. ευρώ.

Ο Ολλανδός κεντρικός τραπεζίτης και μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ Νουτ Βέλινκ, είπε την Δευτέρα ότι το χρέος των προβληματικών χωρών της Ευρωζώνης ίσως χρειαστεί να επιμηκυνθεί, παρά να αναδιαρθρωθεί.

Σε ερώτηση που του απευθύνθηκε σε συνέδριο, για το πως θα μπορούσε η Ελλάδα να επαναφέρει σε τάξη τα δημοσιονομικά της, δήλωσε:

«Η αναδιάρθρωση σημαίνει στην ουσία «Στείλτε μου τον λογαριασμό». Αυτό δεν πρέπει να γίνει. Είναι δύσκολο να πληρώνεις το λογαριασμό. Καμιά φορά κρατάει περισσότερο από ό,τι αναμένεται. Καμιά φορά οδηγείσαι σε αναδιάρθρωση, όχι με τον τρόπο που εισηγούνται μερικοί, αλλά με μεγαλύτερη διάρκεια του χρέους».

Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Liberation, φέρεται να είπε ότι θα ήταν καλύτερη λύση η περαιτέρω επιμήκυνση και μείωση του επιτοκίου που κατάβαλλει η Ελλάδα στην ΕΕ και το ΔΝΤ για τα δάνεια των 110 δισ. ευρώ.

Όταν ερωτήθηκε αργότερα, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου για το πρόγραμμα κατά της φοροδιαφυγής, διευκρίνισε: «Όπως ξέρετε, το Ευρωπαϊκό Σύμβουλιο πήρε μια απόφαση επιμήκυνσης αποπληρωμής των 110 δισ. ευρώ. Δεν υπάρχει κάτι νεότερο επ’ αυτού».

Ο υπουργός συμπλήρωσε ότι απλώς εξέφρασε την ελπίδα ότι η Ελλάδα θα μπορούσε σε ένα μεταγενέστερο χρονικό διάστημα να επιτύχει ακόμα καλύτερη διευθέτηση αυτού του χρέους.

Στη συνέντευξη επανέλαβε ότι δεν πρέπει να υπάρξει ούτε αναδιάρθρωση, ούτε περικοπή (haircut) του ελληνικού χρέους.

Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις του κυβερνητικού εκποροσώπου Γ. Πεταλωτή.

Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο επιμήκυνσης και μείωσης του επιτοκίου για το χρέος, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε ότι «είναι άλλο πράγμα η αναδιάρθρωση και άλλο η βελτίωση των όρων αποπληρωμής των δανείων» και υπενθύμισε τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις 25 Μαρτίου, για την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής και τη μείωση του επιτοκίου για τα 110 δισ. ευρώ.

Ο Φινλανδός επίτροπος Όλι Ρεν δήλωσε ότι «οι υποστηρικτές της αναδιάρθρωσης του χρέους φαίνεται να αγνοούν τις δυνητικά καταστρεπτικές επιπτώσεις για την οικονομική σταθερότητα μιας χώρας αλλά και για το σύνολο της Ευρωζώνης».

Ο κ. Ρεν επανέλαβε ότι «η αναδιάρθρωση του χρέους ούτε είναι αλλά και ούτε θα υπάρξει μέρος της στρατηγικής μας».

«Οι αναλύσεις μας δείχνουν ότι η σχέση χρέους προς το ΑΕΠ σταθεροποιείται και αρχίζει να μειώνεται, υπό την προϋπόθεση ότι τα προγράμματα θα υλοποιηθούν πλήρως», σημείωσε και εξέφρασε τη διαφωνία του με όσους κάνουν λόγο για αποτυχία στη στρατηγική που ακολουθείται για τη διαχείριση της κρίσης χρέους στην περίπτωση της Ελλάδας.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Βίτορ Κονστάνσιο είπε από την πλευρά του, μιλώντας σε συνέδιο στις Βρυξέλλες ότι δεν υπάρχουν συζητήσεις για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

Τα σχόλια του αφορούσαν τις συνεντεύξεις δύο συμβούλων της γερμανικής κυβέρνησης το Σάββατο ότι είναι αναπόφευκτη η αναδιάρθρωση.

«Γερμανοί υπουργοί αρνήθηκαν ότι υπάρχει στο τραπέζι τέτοιο θέμα. Όπως γνωρίζετε, στην ΕΚΤ παραμένουμε επίσης στη θέση ότι όσο έχουμε ένα πρόγραμμα για την Ελλάδα, θα πρέπει να εμμείνουμε στην πλήρη εφαρμογή του προγράμματος, με όλες τις προσαρμογές που ίσως κριθούν αναγκαίες στο μέλλον, όπως είναι φυσικό σε τέτοια προγράμματα», είπε.

Ερωτηθείς εάν αυτή τη στιγμή η αναδιάρθρωση είναι στο τραπέζι, τόνισε: «Όχι, το έχουμε πει ξεκάθαρα αυτό πολλές φορές».

Η επιμήκυνση εκτιμάται ότι θα είναι για τουλάχιστον 10 έτη, ενώ ακούγονται και ορισμένες φωνές που ζητούν ακόμα μεγαλύτερη περίοδο «χάριτος», ίσως έως και 30 έτη, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι θα συμφωνήσουν οι -περισσότεροι έστω- πιστωτές της χώρας.

Για παράδειγμα, το Ελληνικό Δημόσιο για τα ομόλογα που λήγουν μέχρι το 2020, θα μπορούσε να παρατείνει την περίοδο αποπληρωμής για 10 έτη, συνεχίζοντας την καταβολή των τόκων. Έτσι, ένα ομόλογο που λήγει το 2011 θα πληρωθεί το 2021, ενώ εν τω μεταξύ το Δημόσιο θα συνεχίσει να πληρώνει τους τόκους (το ύψος των οποίων είναι επίσης αντικείμενο διαπραγμάτευσης).

Με αυτόν τον τρόπο, το Δημόσιο θα εξοικονομήσει κεφάλαια 30 δισ. ευρώ περίπου ετησίως για πληρωμή παλαιότερων ομολόγων που λήγουν.

Σημειώνεται ότι μόνο για τόκους, το Δημόσιο θα καταβάλει 14,3 δισ. ευρώ φέτος, 15,4 δισ. το 2012, 17 δισ. το 2013, 19,9 δισ. το 2014 και 22,5 δισ. ευρώ το 2015.

Εφόσον, σε αυτό το πακέτο περιλαμβάνεται και μία περίοδο αναστολής πληρωμής τόκων ή μείωση των τόκων, τότε το όφελος για την ελληνική οικονομία είναι ακόμα μεγαλύτερο.

Επέκταση του Μνημονίου;

Οι φόβοι για τις επιπτώσεις που θα είχε ένα («κούρεμα», όχι μόνο στους ιδιώτες ομολογιούχους, αλλά και στους θεσμικούς δανειστές της χώρας (ΕΚΤ, ΔΝΤ, κυβερνήσεις της Ευρωζώνης), στα χέρια των οποίων σταδιακά περνά το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους, ίσως φέρνει πιο κοντά την επέκταση του προγράμματος στήριξης που λήγει το 2013.

Oι αναλυτές των οίκων αξιολόγησης Standard & Poor’s και Fitch εκτιμούν ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δεν είναι αναπόφευκτη και πως η αποφυγή της θα εξαρτηθεί κυρίως από τη στήριξη της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Ο αναλυτής της Fitch Πολ Ρόκινς, είχε ταχθεί υπέρ της συνέχισης της στήριξης της Ελλάδας από κεφάλαια της ΕΕ και του ΔΝΤ, μαζί με μια αναδιαπραγμάτευση των όρων του Μνημονίου, αλλά όχι και του συνολικού χρέους (των 330 δισ. ευρώ).

Το συμπέρασμα που εξάγεται παρατηρώντας την αγορά ομολόγων είναι ότι η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερη στήριξη από την Ευρωζώνη, ένα ακόμη πακέτο διάσωσης, ώστε να μην αναγκαστεί να αποταθεί στις αγορές για δανεισμό, είχαν επισημάνει οι αναλυτές της Societe Generale.

«Θα πρέπει να υπάρξει μία αλλαγή στην κατάσταση ή τους όρους δανεισμού της Ελλάδας, ώστε να απομακρυνθούν οι φόβοι για αναδιάρθρωση», είχαν τονίσει.

Σε συνέντευξη που είχε δώσει ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ΔΝΤ, Τζον Λίπσκι, στα μέσα Μαρτίου, στη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο επέκτασης του προγράμματος στήριξης μετά το 2013, αποκλείοντας παράλληλα τη «λύση» της αναδιάρθρωσης.

«Για να επιστρέψει η Ελλάδα στην ανάπτυξη και να αποφύγει διάφορες επιπλοκές, η δύσκολη (δημοσιονομική) προσαρμογή είναι προς το δικό της συμφέρον. Κανείς δεν υποτιμά το πόσο επίπονη είναι η κατάσταση», είχε σημειώσει.

Ερωτηθείς αν η στήριξη της χώρας θα επεκταθεί μετά το 2013 όταν λήγουν τα δάνεια των 110 δισ. ευρώ από ΕΕ και ΔΝΤ, είχε απαντήσει ότι «είναι πάντα πιθανό».

Σε αυτό το σενάριο είχε αναφερθεί, μεταξύ άλλων, παλαιότερα και η αμερικανική επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, που θεωρούσε πιθανότερο το σενάριο της παράτασης της βοήθειας απ’ αυτό μίας έστω «εθελοντικής» (σ.σ. σε συμφωνία με τους πιστωτές) αναδιάρθρωσης του χρέους.

Τα σενάρια για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ύψους 328 δισ. ευρώ, περίπου, περιλαμβάνουν την παράταση αποπληρωμής, μείωση των επιτοκίων (οι πιθανότερες μέχρι αυτή τη στιγμή) ή του κεφαλαίου («haircut»).

Οι δύο πρώτες επιλογές θα είχαν πιο ήπιες επιπτώσεις στους ομολογιούχους και άρα θα ήταν πιο εύκολα αποδεκτές από τους ιδιώτες και θεσμικούς πιστωτές. Κάποιοι οικονομολόγοι όμως πιστεύουν ότι θα χρειαστεί «κούρεμα» 50% ή και περισσότερο για να βελτιωθούν οι προοπτικές της χώρας.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ