Αυστηρές κυρώσεις για τις χώρες με υψηλά ελλείμματα προτείνει η Κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την Τετάρτη νέες κυρώσεις για τις χώρες της ευρωζώνης που παραβιάζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες, επιδιώκοντας να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών μετά την κρίση κρατικού χρέους που «ταλαιπώρησε», νωρίτερα φέτος, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως και η Ελλάδα.

Οι προτάσεις -επί της ουσίας, τέσσερις κοινοτικές οδηγίες και δύο κανονισμοί με στόχο την αν αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας- θα αυστηροποιήσουν το Σύμφωνο Σταθερότητας επιβάλλοντας ποινές σε χώρες, οι δαπάνες των οποίων ξεπερνούν τις δημοσιονομικές τους δυνατότητες, σύμφωνα με το Reuters. Οι προτάσεις ανακοινώθηκαν ενώ πλήθος διαδηλωτών στις Βρυξέλλες διαμαρτυρόταν για τις δημοσιονομικές πολιτικές λιτότητας στην Ευρώπη.

«Για την ευρωζώνη, οι αλλαγές θα ενδυναμώσουν τους μηχανισμούς επιβολής [των κανόνων] και θα περιορίσουν τη ευχέρεια που υπάρχει στην εφαρμογή των κυρώσεων», ανέφερε η Κομισιόν σε ανακοίνωση.

Οι κυρώσεις που προτάθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εστιάζονται στις χώρες της ευρωζώνης και δεν συμπεριλαμβάνουν την αναστολή των χρηματοδοτήσεων της ΕΕ προς τις χώρες που παραβιάζουν τους κανόνες, όπως ήθελε η γερμανική κυβέρνηση.

Σύμφωνα με αξιωματούχο της Κομισιόν, οι προτάσεις για πάγωμα των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων στα κράτη-μέλη της ΕΕ που παραβιάζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα αποτελούν τμήμα των αλλαγών, ωστόσο η διαδικασία είναι νομικά περίπλοκη και θα χρειαστεί αρκετό καιρό.

Η νέα νομοθεσία θα επιτρέπει στην Κομισιόν να επιβάλλει πρόστιμα έως και 0,2% του ΑΕΠ για τις χώρες της ευρωζώνης που επανειλημμένα αγνοούν τις συστάσεις της.

Στόχος είναι, μεσοπρόθεσμα, ο ισοσκελισμένος ή ακόμα καλύτερα ο πλεονασματικός προϋπολογισμός. Έως τότε, το έλλειμμα θα πρέπει να μειώνεται, ετησίως, κατά 0,5% του ΑΕΠ.

Εάν ο ρυθμός μείωσης είναι μικρότερος, τότε θα επιβάλλεται πρόστιμο (δηλαδή, οι παραβάτες θα υποχρεώνονται να προχωρούν σε κατάθεση, σε λογαριασμό της Κομισιόν) ύψους 0,2% του ΑΕΠ.

Η κατάθεση δεν θα επιστρέφεται παρά μόνον όταν το εν λόγω κράτος θα έχει διορθώσει το πρόβλημα.

Στη δικαιοδοσία της Κομισιόν θα περιλαμβάνεται η επιβολή κυρώσεων στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, η οποία θα αναιρείται μόνο σε περίπτωση πλειοψηφικής απόφασης των χωρών κατά των κυρώσεων. Μέχρι σήμερα, η πλειονότητα των υπουργών έπρεπε να ταχθεί υπέρ της επιβολής των μέτρων, ώστε αυτά να εφαρμοστούν.

Για να εξασφαλισθεί η επιβολή προβλέπεται ο λεγόμενος «αντίστροφος μηχανισμός ψηφοφορίας» κατά την επιβολή των εν λόγω κυρώσεων: αυτό σημαίνει ότι η πρόταση της Επιτροπής για την επιβολή των κυρώσεων θεωρείται ότι έχει εγκριθεί, εκτός εάν το Συμβούλιο τάσσεται κατά των εν λόγω μέτρων με ειδική πλειοψηφία.

Με βάση τις προτάσεις της Επιτροπής οι τόκοι που προέρχονται από τις καταθέσεις και τα πρόστιμα διανέμονται μεταξύ των κρατών μελών που συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ, τα οποία δεν παρουσιάζουν ούτε υπερβολικό έλλειμμα, ούτε υπερβολική ανισορροπία.

Επίσης, η Κομιισόν επιθυμεί να αναλάβει την ευθύνη για τον έλεγχο των μακροοικονομικών ανισορροπιών και την εξουσία να επιβάλει ποινές έως 0,1% του ΑΕΠ στα κράτη της ευρωζώνης που αγνοούν τις συστάσεις της για τη διόρθωση αυτών των ανισορροπιών.

Για το κρατικό χρέος, το όριο είναι το 60 του ΑΕΠ. Σε όσες χώρες δεν το μειώνουν αρκετά γρήγορα για να επανέλθει στο όριο αυτό, η Επιτροπή θα τους ζητεί να μειώνουν το χρέος τους με «έναν ικανοποιητικό ρυθμό», δηλαδή κατά το 5% της διαφοράς ανάμεσα στο χρέος τους και το όριο του 60% ετησίως.

Αν δεν το πράττουν, θα μπορεί να ξεκινήσει σε βάρος τους η διαδικασία «υπερβολικού ελλείμματος», όπως συμβαίνει σήμερα όταν το έλλειμμά τους υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ.

Όταν αρχίζει η διαδικασία αυτή, οι Βρυξέλλες προβλέπουν ότι τα κράτη θα πρέπει να κάνουν μια κατάθεση αντίστοιχη με το 0,2% του ΑΕΠ. Στη συνέχεια, αν δεν σεβαστούν τις συστάσεις που θα τους γίνουν, η κατάθεση θα μετατρέπεται σε πρόστιμο.

Οι προτεινόμενες αλλαγές έρχονται σε αντίθεση με την προηγούμενη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας το 2005, η οποία ήταν πιο «επιεικής» με τους παραβάτες.

Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης θα εξετασθούν στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών τον Οκτώβριο.

Ζ.Μ.Μπαρόζο: «Έχουμε επίγνωση των επιπτώσεων»

Στόχος της Κομισιόν είναι να τεθούν σε εφαρμογή οι νέες κυρώσεις από τα μέσα του 2011 (όχι αναδρομικά). Οι προτάσεις θα πρέπει να εγκριθούν πρώτα από τους υπουργούς της ΕΕ και το Ευρωκοινοβούλιο.

Την στιγμή που ανακοινώνοντας οι προτάσεις της Κομισιόν, δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι και άνεργοι από όλη την Ευρώπη είχαν συγκεντρωθεί έξω από το κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες για να διαδηλώσουν κατά των μέτρων λιτότητας που προωθούν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

«Έχουμε επίγνωση των κοινωνικών επιπτώσεων που θα επιφέρουν αυτά τα μέτρα», ανέφερε ο Ζ.Μπαρόζο, για να προσθέσει ότι λόγω του υπερβολικού χρέους οι κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να εφαρμόζουν δύσκολα μέτρα. «Όταν το χρέος είναι πολύ υψηλό, το χρήμα των ευρωπαίων φορολογουμένων δεν διοχετεύεται στην κοινωνική πολιτική, στην παιδεία, στις συντάξεις, ή στα επιδόματα για τους φτωχούς, αλλά στους τόκους αποπληρωμής του δημόσιου χρέους», ανέφερε ο Πρόεδρος της Επιτροπής, τονίζοντας ότι μια πολιτική που στοχεύει στη μακροοικονομική ισορροπία είναι προς το συμφέρον των ευρωπαίων πολιτών.

Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ χαιρέτισε τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή αυστηρότερων κυρώσεων κατά των κρατών μελών της ΕΕ που αδυνατούν να χαλιναγωγήσουν τα ελλείμματά τους, αλλά επέμεινε συνάμα πως μία τροποποίηση του συμφώνου εξακολουθεί να είναι αναγκαία για να αποτραπούν μελλοντικές κρίσεις στην ευρωζώνη.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ