Νέα δεδομένα στην τραπεζική αγορά από την κεφαλαϊακή ενίσχυση της Εθνικής Τράπεζας

Στον απόηχο της κίνησης της Εθνικής Τράπεζας να προχωρήσει σε ολοκληρωμένο πρόγραμμα κεφαλαϊακής της ενίσχυσης, κατά 2,8 δισ. ευρώ, κινείται η εγχώρια τραπεζική αγορά.

Η απόφαση της Εθνικής απέσπασε θετικά σχόλια από το σύνολο σχεδόν των εγχώριων και διεθνών αναλυτών και εκτιμάται ότι θα συμβάλει μεσοπρόθεσμα στην ενίσχυση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος και κατ’ επέκταση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ώστε να δοθεί το σήμα για έξοδο από την ύφεση.

Παράλληλα, η κίνηση της Εθνικής δημιουργεί νέα δεδομένα στο τραπεζικό τομέα, με τις διοικήσεις των άλλων μεγάλων τραπεζών να επανασχεδιάζουν τις όποιες αποφάσεις τους για ενδεχόμενες εξαγορές, συγχωνεύσεις ή σκέψεις για αυξήσεις κεφαλαίων.

Εξάλλου, σύντομα εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρώσει το έργο τους οι Deutsche Bank AG London Branch, HSBC BANK PLC και Lazard Freres SAS, που επέλεξε η διυπουργική επιτροπή Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων ως χρηματοοικονομικούς συμβούλους του Δημοσίου, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος της χώρας.

Οι σύμβουλοι έχουν αναλάβουν το έργο του προσδιορισμού και της αξιολόγησης των στρατηγικών επιλογών του Δημοσίου, της αποτίμησης των συμμετοχών του στο τραπεζικό σύστημα, καθώς και της αξιολόγησης των συνεπειών των διαφορετικών επιλογών στο εγχώριο πιστωτικό σύστημα, ιδιαιτέρως από την άποψη της αποτελεσματικότητας και χρηματοπιστωτικής ευστάθειας.

Η αποστολή των συμβούλων έχει διττή αποστολή:

Αφενός να γνωμοδοτήσουν τόσο για την πρόταση της Τράπεζας Πειραιώς για την απόκτηση της Αγροτικής Τράπεζας και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, όσο και για την πρόταση της ΑΤΕ να συγχωνευθεί με το ΤΤ, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και την Τράπεζα Αττικής.

Και, αφετέρου να εκπονήσουν μελέτη για μια γενικότερη αναδιάρθρωση του εγχώριου πιστωτικού συστήματος, με αιχμή τις τράπεζες που ελέγχει ευθέως ή εμμέσως το Δημόσιο. Οι τελικές αποφάσεις θα παρθούν από την κυβέρνηση και θα καθορίσουν τον νέο εγχώριο τραπεζικό χάρτη της χώρας.

Μερίδια αγοράς και βαθμός συγκέντρωσης των τραπεζών

Ο βαθμός συγκέντρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, όπως αναφέρεται σε πρόσφατη μελέτη της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, παρουσίασε, σε σχέση με το 2007, ελαφρά αύξηση είτε βάσει του μεριδίου αγοράς των πέντε μεγαλύτερων τραπεζών σε όρους ενεργητικού είτε με βάση το δείκτη Herfindahl-Hirschmann (HHI) .

Στην Ελλάδα, το μερίδιο αγοράς των 5 μεγαλύτερων τραπεζών, σε όρους ενεργητικού, διαμορφώθηκε στα τέλη του 2008 σε 69,5% (2007: 67,7%) εμφανίζοντας, μεταξύ 2003 και 2008, ελαφρά αύξηση του βαθμού συγκέντρωσης (2003: 66,9%).

Αντίστοιχη τάση αύξησης του βαθμού συγκέντρωσης των πέντε μεγαλυτέρων τραπεζών παρουσιάζεται και στο σύνολο των τραπεζικών συστημάτων της ΕΕ, κατά την εξαετία 2003 – 2008 (2008: 59,6%, 2003: 58,8%).

Όπως αναφέρεται στην μελέτη της ΕΕΤ, η εν λόγω τάση συγκέντρωσης αποτυπώνει, αφενός τις συγχωνεύσεις που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ μικρού και μεσαίου μεγέθους (πριν τις συγχωνεύσεις) τραπεζών και αφετέρου τη δυναμική ανάπτυξη συγκεκριμένων τραπεζικών ομίλων, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας συγχωνεύσεων και εξαγορών.

Αξιοσημείωτο είναι, πάντως, ότι ο βαθμός συγκέντρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, μολονότι εμφανίζεται υψηλότερος από το γενικό μέσο όρο του συνόλου της ΕΕ, παραμένει αισθητά χαμηλότερος από τον αντίστοιχο βαθμό συγκέντρωσης των τραπεζικών συστημάτων κρατών-μελών της ευρωζώνης με πληθυσμό αντίστοιχο της Ελλάδας, όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Φινλανδία και η Δανία.

Αντίθετα, πολύ χαμηλότερος είναι ο βαθμός συγκέντρωσης μόνο σε κράτη της ΕΕ, τα οποία είτε λειτουργούν ως διεθνή χρηματοπιστωτικά κέντρα (όπως η Βρετανία και το Λουξεμβούργο), είτε διαθέτουν, για ιστορικούς λόγους, ένα πολύ μεγάλο δίκτυο συνεταιριστικών και αποταμιευτικών τραπεζών (όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Ισπανία και η Ιταλία), συνθήκες που ισχύουν στη χώρα μας.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ