Σκληρό «παζάρι» στις Βρυξέλλες για τα πρόσθετα μέτρα εν μέσω ασφυκτικής επιτήρησης

2

Σκληρές διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τις ισχυρές χώρες της ευρωζώνης (κυρίως τη Γερμανία) και την ΕΚΤ θα γίνουν το διήμερο 15-16 Φεβρουαρίου, στις συναντήσεις των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών, στις Βρυξέλλες, καθώς κορυφώνονται οι πιέσεις στην Αθήνα για να λάβει πρόσθετα μέτρα «αλά ΔΝΤ».

Η γερμανική κυβέρνηση σε αγαστή συνεργασία με την ΕΚΤ πιέζουν την κυβέρνηση να κάνει ακόμα πιο σκληρό το πρόγραμμα μείωσης του ελλείμματος, με πρόσθετα μέτρα όπως η αύξηση του ΦΠΑ κατά 1-2 ποσοστιαίες μονάδες και επιπλέον περικοπές στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων, προκειμένου να δώσουν, όταν χρειαστεί, οικονομική βοήθεια.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Handelsblatt, η ευρωτράπεζα ζήτησε από τους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών να αυξήσουν τις απαιτήσεις τους έναντι της Ελλάδας, αλλά οι περισσότεροι φέρεται να αντιτάχθηκαν στο πακέτο σκληρής λιτότητας που προωθεί η ευρωτράπεζα.

Τα μέτρα που φέρεται να προτείνει η ΕΚΤ είναι, μεταξύ άλλων, η αύξηση των φόρων σε προϊόντα πολυτελείας και τα καύσιμα.

Στελέχη της Κομισιόν εκτιμούν ότι με τα μέτρα που έχει ήδη ανακοινώσει η κυβέρνηση, καλύπτεται το 2,75% από το 4% που πρέπει να μειωθεί φέτος το έλλειμμα. Αυτές οι εκτιμήσεις ενισχύονται από το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 2% το 2009 (έναντι προβλέψεων για -1,2%), συνεπώς η κυβερνητική πρόβλεψη για -0,3% φέτος είναι ανέφικτη.

Ο εκπρόσωπος του αρμόδιου για τις οικονομικές υποθέσεις επιτρόπου Όλι Ρεν κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση «να πράξει τα απαραίτητα, συμπεριλαμβανομένης της υιοθέτησης συμπληρωματικών μέτρων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι φιλόδοξοι στόχοι που περιλαμβάνονται στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας και ειδικότερα, η μείωση του ελλείμματος κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες το 2010, θα επιτευχθούν».

Η βαθύτερη ύφεση θα επηρεάσει τα κρατικά έσοδα, ενώ τα αυστηρά μέτρα λιτότητας πιέζουν περαιτέρω τη ζήτηση, απειλώντας να ρίξουν την οικονομία σε ένα φαύλο κύκλο αναιμικής ανάπτυξης και υψηλής ανεργίας.

Στο ίδιο πνεύμα ήταν και οι «συστάσεις» του προέδρου του Eurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, που διατύπωσε σε συνέντευξή του σε ελβετική εφημερίδα.

«Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση και η Ελλάδα το γνωρίζει. Η Ελλάδα δεν μπορεί να υπολογίζει σε ένα είδος γενναιοδωρίας εκ μέρους του Eurogroup, που δεν θα χρηματοδοτήσει τις αδυναμίες της και γι αυτό θα πρέπει πρώτα να τις θεραπεύσει. Ύστερα μπορεί να υπολογίζει στην αλληλεγγύη μας. Η Ελλάδα θα πρέπει πρώτα να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες μας . Χωρίς αυτό δεν μπορούν να δοθούν χρήματα».

» Το ελληνικό σχέδιο πρέπει να φαίνεται αξιόπιστο. Αν οι αγορές αμφισβητήσουν την αξιοπιστία των ελληνικών μέτρων, τότε θα πρέπει να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα. Η ευρωζώνη δεν θα παρέμβει, παρά μόνο όταν γίνει αυτό. Πρόκειται για μία στήριξη υπό όρους» υπογράμμισε.

Ωστόσο, η Αθήνα αντιστέκεται σε αυτές τις ασφυκτικές πιέσεις και ζητεί αναβολή για τα πρόσθετα μέτρα ως τα μέσα Μαρτίου.

«Δεν έχει νόημα να πάμε σε πρόσθετα μέτρα, εώς ότου τουλάχιστον φανούν απαραίτητα» δήλωσε στέλεχος της ελληνικής κυβέρνησης στους Financial Times.

Στελέχη της γερμανικής και της γαλλικής κυβέρνησης δείχνουν διατεθειμένα να περιμένουν μέχρι τα μέσα Μαρτίου, όμως η ΕΚΤ ζητεί πρόσθετα μέτρα για την αύξηση των φορολογικών εσόδων ή τη μείωση των κρατικών δαπανών.

Πάντως, η υποστήριξη του κ. Τρισέ στην ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ ίσως σημαίνει ότι έχει βρει τρόπους με τους οποίους, σε μία έκτακτη κατάσταση, θα μπορεί να βοηθηθεί η Ελλάδα χωρίς να χρειαστούν χρήματα μέσω διμερούς δανεισμού.

Στη συνάντηση του Eurogroup, δεν πρόκειται -επισήμως- να ασκηθούν πιέσεις για συμπληρωματικά μέτρα, κάτι που εκτιμάται ότι θα γίνει μετά τα μέσα Μαρτίου. Ωστόσο, θα συζητήσουν ποια θα είναι αυτά τα μέτρα σε περίπτωση που η κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει μέχρι τότε να παρουσιάσει αξιόλογη πρόοδο στο μέτωπο των εσόδων.

Επίσης, δεν θα συζητηθούν τα συγκεκριμένα μέτρα στήριξης της ελληνικής οικονομίας, που θα ενεργοποιηθούν μόνο αν το Ελληνικό Δημόσιο δεν μπορεί να δανειστεί τα χρήματα που χρειάζεται στις διεθνείς αγορές.

Και αυτό γιατί οι Ευρωπαίοι ηγέτες πιστεύουν ότι αν τα μέτρα αυτά ανακοινωθούν λεπτομερώς, θα έστελναν στις αγορές το μήνυμα ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται μία ανάσα μακριά από τη στάση πληρωμών. 

«Οι υπουργοί είναι πολύ επιφυλακτικοί να ορίσουν απτά μέτρα. Όταν υπάρξει πρόβλημα, θα κάτσουν κάτω και θα αντιμετωπίσουν το θέμα σε 30 λεπτά», είπε στο Reuters την Δευτέρα κυβερνητική πηγή από την ευρωζώνη.

Εξηγήσεις για τα swaps συναλλάγματος, μετά το σχετικό δημοσίευμα των New York Times, ζητούν οι Βρυξέλλες από την Αθήνα. Εκπρόσωπος της ΕΕ δήλωσε την Δευτέρα ότι έχει δοθεί προθεσμία στην Αθήνα ως τα τέλη Φεβρουαρίου για να εξηγήσει το πως οι «συμφωνίες ανταλλαγής» από το 2001 επηρέασαν την αποτύπωση των δημοσιονομικών στοιχείων.

Αυτή πρακτική δεν είναι παράνομη, τόνισε, εφόσον η Αθήνα δεν χρησιμοποίησε χαμηλότερα από τα τότε ισχύοντα επιτόκια για υπολογίσει την ισοτιμία. Σημειώνεται ότι τα ποσά που δανείστηκε το Δημόσιο δεν γράφτηκαν ποτέ ως δάνειο, αφού βαφτίστηκαν «συναλλαγματική συναλλαγή».

Αυστηρή επιτήρηση

Η ελληνική οικονομία εισέχρεται και τυπικά πλέον σε καθεστώς αυστηρής κοινοτικής επιτήρησης.

Tρεις διεθνείς οργανισμοί, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αλλά και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, θα «επιτηρούν» και επίσημα την πορεία υλοποίησης των μέτρων για την ελληνική οικονομία.

Στα συμβούλια Eurogroup/Ecofin, την Δευτέρα και την Τρίτη στις Βρυξέλλες, θα ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για την Ελλάδα.

Η πρώτη απόφαση θα αφορά την υπαγωγή της χώρας σε καθεστώς αυστηρής επιτήρησης της οικονομίας, πράγμα που εκτός των άλλων σημαίνει ότι η πορεία της θα ελέγχεται κάθε μήνα.

Η κυβέρνηση θα πρέπει στις 16 Μαρτίου να υποβάλει την πρώτη «έκθεση πεπραγμένων», με τα μέτρα που έχει λάβει και την αποτελεσματικότητά τους.

Η δεύτερη απόφαση θα αφορά την έγκριση του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η οποία θα συνοδεύεται από δήλωση του ΕcoFin ότι δεσμεύσεις που περιγράφονται σε αυτό θα πρέπει να τηρηθούν απαρέγκλιτα.

Η τρίτη και τελευταία απόφαση θα αφορά πακέτο κοινοτικών παρεμβάσεων στην οικονομία, πλέον εκείνων που προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση μέσω του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Η συνεδρίαση του συμβουλίου υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης (Eurgroup) ξεκινά στις 18:00 ώρα Ελλάδος. Αμέσως μετά, ο κ. Γιούνκερ θα παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου.

Το Πρόγραμμα Σταθερότητας στο Ecofin

Το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ), αλλά και τα πρόσθετα οικονομικά μέτρα που εξήγγειλε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Γ.Παπανδρέου θα βρεθούν στο επίκεντρο της συνεδρίασης του Συμβουλίου υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (Ecofin), την Τρίτη.

Ειδικότερα, θα αποφασίσει την υπαγωγή της ελληνικής οικονομίας στο άρθρο 126 (παρ.9), ήτοι στο καθεστώς της «αυστηρής επιτήρησης» και της μηνιαίας παρακολούθησης της υλοποίησης του προϋπολογισμού.

Το Ecofin θα απευθύνει σύσταση προς την Ελλάδα, βάσει του συγκεκριμένου άρθρου, σύμφωνα με την οποία η χώρα μας πρέπει να λάβει μέτρα για τη διόρθωση του υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος και τη μείωσή του κατά 4% του ΑΕΠ το 2010.

Παράλληλα, το Συμβούλιο θα συζητήσει για τα μέτρα που περιλαμβάνει το ΠΣΑ 2010-2013 και θα απευθύνει επιπλέον σύσταση βάσει του άρθρου 121(4) για τον τερματισμό της ασυνέπειας των οικονομικών πολιτικών στην Ελλάδα με τους γενικούς προσανατολισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την εξάλειψη του κινδύνου υπονόμευσης της ορθής λειτουργίας της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.

Θα υπάρξει, επίσης, απόφαση για τη δημοσίευση αυτής της σύστασης. Στη συνεδρίαση του Ecofin ενδέχεται να δοθεί και το στίγμα για το μοντέλο υποστήριξης των αδυνάτων οικονομιών της ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και της χώρας μας, σύμφωνα με τις πολιτικές δεσμεύσεις που ελήφθησαν για την Ελλάδα από τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής, την περασμένη Πέμπτη,στις Βρυξέλλες.

Στο πλαίσιο αυτών των δεσμεύσεων, η ελληνική οικονομία και το σχέδιο ανάκαμψής της, καθώς και η υλοποίηση του προϋπολογισμού και του ΠΣΑ θα βρίσκονται υπό την επίβλεψη της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ.

Σημειώνεται ότι, εκτός της Ελλάδας, το Ecofin θα υιοθετήσει σύσταση βάσει του άρθρου 126 (παρ.7) για τη Λιθουανία και τη Μάλτα, με την οποία διαπιστώνεται ότι οι δύο αυτές χώρες έχουν λάβει αποτελεσματικά μέτρα για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος.

Ωστόσο, λόγω των έκτακτων οικονομικών συνθηκών, που είχαν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά τους, δικαιολογείται η παράταση της προθεσμίας για τη διόρθωση του ελλείμματός τους κατά ένα έτος (νέα προθεσμία για τη Μάλτα είναι το 2011 και για τη Λιθουανία το 2012).

Νέα προθεσμία, έως το 2012, για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος θα δοθεί και στη Ρουμανία βάσει του άρθρου 126(7) και τη διαπίστωση ότι έχει ήδη λάβει αποτελεσματικά μέτρα.

Τέλος, για την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Λετονία, το Συμβούλιο θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι έχουν λάβει αποτελεσματικά μέτρα και ότι η αναπροσαρμογή των συστάσεων δεν είναι απαραίτητη. Θα πρέπει, ωστόσο, να συνεχίσουν τις προσπάθειες ώστε να φέρουν το έλλειμμα τους κάτω από το 3% του ΑΕΠ εντός των προθεσμιών που έχουν συμφωνηθεί.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ