Νέα χρονολόγηση για την έκρηξη που κατέστρεψε την αρχαία Θήρα

38

Ένα κλαδί ελιάς «θαμμένο ζωντανό» σε ηφαιστιακή τέφρα, ηλικίας 3.636 χρόνων, που βρέθηκε στα ορυχεία της Σαντορίνης, απειλεί να ανατρέψει παγιωμένες αντιλήψεις για τους πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς μετατοπίζει κατά εκατό τουλάχιστον χρόνια νωρίτερα την ηφαιστειακή έκρηξη της Θήρας και όλο το σύστημα χρονολόγησης και συσχέτισης του μινωικού, αιγυπτιακού και μυκηναϊκού πολιτισμού στη 2η χιλιετία π.Χ.

Όπως αναφέρουν Τα Νέα, από τους πάγους της Γροιλανδίας έφθασαν τα πρώτα σημάδια ότι η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας έγινε τουλάχιστον 150 χρόνια νωρίτερα από ό,τι πίστευε (30 χρόνια πριν) ο πρώτος ανασκαφέας του μεγάλου προϊστορικού οικισμού στο Ακρωτήρι, Σπυρίδων Μαρινάτος. Και τα σημάδια αυτά ήταν η τέφρα, που έκανε τον γύρο του κόσμου και έκατσε στον Βόρειο Πόλο.

Η ανακάλυψη και πρώτη χρονολόγηση της στάχτης έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 80 με τη μέθοδο του ραδιενεργού άνθρακα και έδωσε αποτελέσματα 1629 – 1640 π.Χ., ανάλογα δηλαδή με εκείνα που συγκλόνισαν τον σημερινό αρχαιολογικό κόσμο με τη δημοσιοποίηση από το έγκυρο περιοδικό «Science» των αποτελεσμάτων δύο διαφορετικών ερευνών και χρονολογήσεων με τη μέθοδο του ραδιενεργού άνθρακα.

Η πρώτη αφορά το κλαδί της ελιάς και η δεύτερη άλλα 127 δείγματα από το Ακρωτήρι της Θήρας που χρονολογήθηκαν από τον καθηγητή Στιούαρτ Μάνινγκ, του Πανεπιστημίου Κορνέλ της Νέας Υόρκης.

Τα τελευταία χρόνια, από την αρχαιολογική έρευνα που διεξάγεται στο Ακρωτήρι υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Χρήστου Ντούμα, περισυνελέγησαν και ραδιοχρονολογήθηκαν πολλά: απανθρακωμένοι καρποί, δημητριακά, ίχνη ξύλου, που αναλύθηκαν με τη μέθοδο του ραδιενεργού άνθρακα και έδωσαν παλαιότερη χρονολόγηση την οποία έχει ήδη αποδεχθεί ο Έλληνας ανασκαφέας. Ότι δηλαδή, η έκρηξη του ηφαιστείου που εξαφάνισε τα 2/3 του νησιού, δεν συνέβη γύρω στο 1500 π.Χ., αλλά γύρω στο 1640 π.Χ.

Το καινούργιο στοιχείο είναι ότι ο καθηγητής Ηφαιστειολογίας του Πανεπιστημίου του Ααρχους στη Δανία, Βάλτερ Φρίντριχ και οι συνάδελφοί του που ανέλυσαν τους 72 κύκλους ανάπτυξης του κλαδιού της ελιάς, πιστεύουν ότι βρήκαν την ακριβή χρονολογία του «θανάτου» του, που τοποθετείται με απόκλιση +/- 13 ετών μεταξύ του 1627 και του 1600 π.Χ.

Αρχαιολογική διελκυστίνδα πλέον είναι η χρονολογική «τρύπα» 100-150 ετών, που εμφανίζεται στο σφιχτό σύστημα χρονολόγησης των αιγαιακών πολιτισμών και κυρίως του αιγυπτιακού, όπως έχουν καθιερωθεί. Μέχρι τώρα, οι αρχαιολόγοι πίστευαν ότι η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας κατέστρεψε τα μινωικά ανάκτορα με τους σεισμούς και πυρκαγιές που προκάλεσε, κατέστρεψε ενδεχομένως τον στόλο, και επειδή το μινωικό ανάκτορο ήταν το κέντρο της διοίκησης αλλά και της οικονομικής ζωής οδήγησε στην κατάρρευση της μινωικής Κρήτης και την κατάκτησή της από τους Μυκηναίους.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ