Πέθανε ο σκηνοθέτης του «Πρωτάρη», Μάικ Νίκολς

Μπορεί ο Πρωτάρης να ήταν ίσως η πιο γνωστή ταινία του, αλλά η καριέρα του Μάικ Νίκολς μετρούσε πάνω από τέσσερις δεκαετίες. Ο γνωστός σκηνοθέτης πέθανε σε ηλικία 83 ετών.

Ο σκηνοθέτης ήταν μόνο ένα από τα 12 άτομα που έχουν κερδίσει και τα τέσσερα βραβεία ψυχαγωγίας στις ΗΠΑ: Έμμυ, Γκράμι, Όσκαρ και Τόνι. Έμεινε γνωστός για το σαρκαστικό χιούμορ του, το οποίο αποτελούσε χαρακτηριστικό στοιχείο αρκετών ταινιών του.

Εκπρόσωπος του ABC ανακοίνωσε ότι ο Μάικ Νίκολς πέθανε από καρδιακή προσβολή.

Γεννήθηκε στη Γερμανία το 1931 με το όνομα Μάικλ Ιγκόρ Πεσκόβσκι. Ο ίδιος και η οικογένειά του μετανάστευσαν στις ΗΠΑ το 1938, προκειμένου να ξεφύγουν από τους Ναζί. O πατέρας του είχε γεννηθεί στην Αυστρία από οικογένεια ρώσων εβραίων μεταναστών.

Ο Νίκολς είχε πει το 2009 στους New York Times ότι όταν έφτασε στις ΗΠΑ μπορούσε να πει μόνο δύο προτάσεις: «Δεν μιλάω Αγγλικά» και «Παρακαλώ μη με φιλάτε».

Ο θάνατος του πατέρα του αρκετά χρόνια αργότερα άφησε την οικογένεια σε κακή οικονομική κατάσταση.

Ο Μάικ Νίκολς σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, όπου αποφάσισε να γίνει ηθοποιός. Μαθήτευσε δίπλα στον Λι Στράσμπεργκ στη Νέα Υόρκη και πήγε και πάλι στο Σικάγο, όπου ίδρυσε μία ομάδα αυτοσχεδιασμών με αρκετούς ηθοποιούς, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Άλαν Άρκιν.

Εκεί γνωρίστηκε με την Ιλέιν Μέι, με την οποία συνεργάστηκε στη δεκαετία του 1950 σε ένα σατιρικό πρόγραμμα που έλαβε πολύ καλές κριτικές. Το δίδυμο ανέβασε μία επιτυχημένη παράσταση στο Μπρόντγουεϊ και ηχογράφησε τρεις δίσκους με τραγούδια, λαμβάνοντας Γκράμι Καλύτερου Κωμικού Άλμπουμ. Οι δρόμοι τους χώρισαν το 1960, αλλά αργότερα συνεργάστηκαν ξανά αρκετές φορές.

Το 1963 ο Νίκολς άρχισε να ασχολείται με τη σκηνοθεσία θεατρικών έργων και απέσπασε εξαιρετικές κριτικές για πολλές από τις παραστάσεις του, ανάμεσά τους και για τις κωμωδίες του Νιλ Σάιμον (όπως το Ξυπόλυτος στο Πάρκο).

Η πρώτη του κινηματογραφική απόπειρα ήταν -όπως αναμενόταν- η μεταφορά μίας θεατρικής παράστασης. Το Ποιος Φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ του 1966 απέσπασε 13 υποψηφιότητες για Όσκαρ, ανάμεσά τους και Καλύτερης Σκηνοθεσίας.

Έναν χρόνο αργότερα γυρίζει τον Πρωτάρη (The Graduate) με τον Ντάστιν Χόφμαν στον ρόλο που τον έκανε διάσημο. Ο Πρωτάρης αποτελεί μία από τις εμβληματικές ταινίες της νέας γενιάς κινηματογραφιστών της δεκαετίας 1970, ένα σχόλιο για το νέο μοντέλο ερωτικών σχέσεων που φαινόταν να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Για την ταινία ο Νίκολς κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας.

Το επόμενο διάστημα ο Νίκολς θα σκηνοθετούσε μία σειρά από επιτυχίες, αλλά και αποτυχίες. Το Catch 22 δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει το M*A*S*H του Ρόμπερτ Όλτμαν και το πολύ καλό Carnal Knowledge (1971), το ακολούθησε το αποτυχημένο εισπρακτικά The Day of the Dolphin.

Το 1983 επιστρέφει στο σινεμά μετά από απουσία οκτώ ετών με την ταινία Silkwood, για την οποία έλαβε άλλη μία υποψηφιότητα για Όσκαρ (συνολικά είχε πέντε υποψηφιότητες -τέσσερις Σκηνοθεσίας και μία για Καλύτερη Ταινία ως παραγωγός- και μία νίκη).

Μεγάλη επιτυχία σημείωσε και το Εργαζόμενο Κορίτσι με τη Μέλανι Γκρίφιθ, μία ευχάριστη ρομαντική κομεντί για τη σύγχρονη γυναίκα.

Υπήρξε παραγωγός στα Απομεινάρια μιας Μέρας του Τζέιμς Άιβορι. Το 1996 σκηνοθέτησε το Κλουβί με τις Τρελές με τον Ρόμπιν Ουίλιαμς και τον Νέιθαν Λέιν, ενώ δύο χρόνια αργότερα με το Primary Colors μιλούσε για την διακυβέρνηση του Μπιλ Κλίντον -χωρίς να τον ονομάζει.

Το 2003 σκηνοθετεί τη μίνι σειρά Angels in America που μιλάει για την εξάπλωση του AIDS στις ΗΠΑ, ενώ πολύ καλές κριτικές απέσπασε έναν χρόνο αργότερα για το Closer (με τους Τζούλια Ρόμπερτς, Κλάιβ Όουεν, Τζουντ Λο και Νάταλι Πόρτμαν).

Η τελευταία του ταινία ως σκηνοθέτης ήταν το Charlie Wilson’s War με τους Τομ Χανκς, Τζούλια Ρόμπερτς και Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν.

Ο Μάικ Νίκολς είχε παντρευτεί τέσσερις φορές και έχει τρία παιδιά. Το 1988 παντρεύτηκε τη δημοσιογράφο Ντάιαν Σόγιερ, τη σύντροφό του ως τον θάνατό του.

To 2012 σκηνοθέτησε τον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν στο θέατρο και συγκεκριμένα στην παράσταση Ο Θάνατος του Εμποράκου, παράσταση για την οποία κέρδισε Τόνι. Συνολικά, ο Μάικ Νίκολς είχε κερδίσει έξι Τόνι στη διάρκεια της καριέρας του.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ