55ο ΦΚΘ: Όταν η σχολική αίθουσα εμπνέει τους κινηματογραφιστές

Φέτος, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, έγινε φανερή η έλξη των κινηματογραφιστών για τις σχολικές αίθουσες. Οι σκηνοθέτες «εισέβαλλαν» με την κάμερά τους στα σχολεία, μετέτρεψαν μαθητές σε ήρωες των ταινιών τους, προκαλώντας τον θεατή και εκφράζοντας τον προβληματισμό τους πάνω στην έννοια της εκπαίδευσης.

Το ουκρανικό «The Tribe» εκτυλίσσεται σε ένα σχολείο για κωφάλαλα παιδιά και είναι ολόκληρο σε νοηματική γλώσσα χωρίς υπότιτλους. Πρόκειται για ένα σχολείο στο οποίο τα παιδιά επιδίδονται σε κάθε είδους παρανομίες -βάζουν ακόμα και τις συμμαθήτριές τους να εκδίδονται. Η ταινία διαδραματίζεται περισσότερο εκτός της σχολικής αίθουσας και η ξυλογλυπτική είναι ένα από τα λίγα μαθήματα τα οποία βλέπουμε τους μαθητές να παρακολουθούν. Σε αυτό το περιβάλλον η βία δεν θα αργήσει να ξεσπάσει.

Σε μία παράδοξη ταύτιση, Ρωσία και Ουκρανία ασχολήθηκαν με παρόμοιο θέμα στις ταινίες τους που συμμετέχουν στο διαγωνιστικό τμήμα. Στο ρωσικό «Class Correction» (Μάθημα Αποκατάστασης), παρακολουθούμε μία ομάδα μαθητών με ψυχολογικά προβλήματα ή αναπηρίες να συμμετέχουν σε ειδικά μαθήματα που λαμβάνουν χώρα σε ένα σχολείο της Ρωσίας. Η άφιξη μίας ανάπηρης κοπέλας, της Λένα, θα πυροδοτήσει μία σειρά αντιδράσεων, την ώρα που τα παιδιά προσπαθούν να πάρουν την έγκριση μιας επιτροπής για να συμμετάσχουν στα κανονικά μαθήματα του σχολείου. Και εδώ οι έντονες αντιδράσεις και η βία (ψυχολογική και σωματική) είναι γεγονός.

Υποψήφιος για το βραβείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου LUX, ο «Ταξικός Εχθρός» (Class Enemy) από τη Σλοβενία διαδραματίζεται εξ’ολοκλήρου σε ένα σχολικό περιβάλλον. Όταν η δασκάλα των γερμανικών παίρνει άδεια για να γεννήσει, ο αντικαταστάτης της εμφανίζεται αυστηρός και σκληρός. Μετά την αυτοκτονία μιας μαθήτριας, η τάξη θα κατηγορήσει τον καθηγητή και θα επαναστατήσει εναντίον του και εναντίον ολόκληρου του σχολικού συστήματος. Η ταινία ασχολείται τόσο με τις προκαταλήψεις και την απόλυτη στάση κάποιου, όσο και με την ευρύτερη έννοια της εκπαίδευσης, σε έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις.

Στο «The Lesson» από τη Βουλγαρία, μία δασκάλα αγγλικών προσπαθεί να βρει τον μαθητή που έκλεψε χρήματα από την τσάντα μιας άλλης μαθήτριας. Την ίδια στιγμή, προσπαθεί να σώσει το σπίτι της από την κατάσχεση. Οι σκηνοθέτες Κριστίνα Γκρόζεβα και Πέταρ Βαλχάνοφ ασχολούνται με την έννοια του «μαθήματος» με την ευρύτερη έννοια και το πώς κάθε ήρωας της ταινίας παίρνει τα δικά του μαθήματα από τις επιλογές του.

Στην «Προσευχή» του Θανάση Νεοφώτιστου (που κατέκτησε Χρυσό Διόνυσο στο Φεστιβάλ Μικρού Μήκους της Δράμας και προβάλλεται στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο της προβολής των βραβευμένων ταινιών της Δράμας) ένας μαθητής αισθάνεται τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα σε ένα περιβάλλον σχολικού εκφοβισμού.

Αναφορά στο σχολικό περιβάλλον γίνεται και στο «Modris» από τη Λετονία, όπου ο πρωταγωνιστής αναγκάζεται να παρακολουθήσει ειδικά μαθήματα όταν η μητέρα του κάνει καταγγελία εναντίον του για κλοπή. Η ταινία ασχολείται περισσότερο με το δικαίωμα ενός ανθρώπου στο λάθος και στη δεύτερη ευκαιρία.

Αποστολή: Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ