Ο αμφιλεγόμενος κύριος Τζέιμς Φρέι

Ταλαντούχος παραμυθάς; Σίγουρα. Φιλόδοξος μυθιστοριογράφος; Ναι. Απατεώνας που εκμεταλλεύεται τον κόπο τρίτων για να πλουτίσει, ενίοτε παραποιώντας μέχρι και την ίδια την αλήθεια; Ίσως.

Πάντως ένα είναι σίγουρο: ο Τζέιμς Φρέι, ο συγγραφέας του πρόσφατου μπεστσέλερ «Endgame: Το κάλεσμα», εξακολουθεί να απασχολεί τα ΜΜΕ των ΗΠΑ. Οι μισοί τον θεωρούν μια από τις πιο ταλαντούχες «πένες» των τελευταίων ετών, οι υπόλοιποι ωστόσο τον θεωρούν έναν απατεώνα που πρέπει να του απαγορευτεί το δικαίωμα να συνεχίζει να εκδίδει τα αμφιβόλου ποιότητας βιβλία του.

Ο 44χρονος Φρέι απασχόλησε για πρώτη φορά την αμερικανική συγγραφική κοινότητα το 2006, λίγο καιρό μετά την έκδοση της -υποτίθεται- αυτοβιογραφίας του με τίτλο «A Million Little Pieces» (Εκατομμύρια Μικρά Κομμάτια) με θέμα την εξάρτηση και κατόπιν την απεξάρτηση του από τα σκληρά ναρκωτικά.

Και λέμε «υποτίθεται» γιατί όπως προέκυψε στις αρχές του 2006, μετά από έρευνα της ιστοσελίδας The Smoking Gun η αυτοβιογραφία του Φρέι δεν ήταν ακριβώς αλήθεια. Ο Φρέι δεν είχε ζήσει όσα διηγούταν στο βιβλίο, ούτε είχε βιώσει καν… τα μισά απ’ αυτά που ανέφερε στις σελίδες του.

Το άρθρο, τιτλοφορημένο, ειρωνικά, “A Million Little Lies” (Ένα Εκατομμύρι Μικρά Ψέματα), έκανε έρευνα κι ανακάλυψε, λόγου χάρη, πως ο Φρέι ποτέ του δεν μπήκε φυλακή, όπως έγραψε, επειδή δήθεν βιαιοπράγησε εναντίον ενός αστυνομικού.

Αντιθέτως, απλώς συνελήφθη, κρατήθηκε για λίγες ώρες σε ένα αστυνομικό τμήμα και κατόπιν αφέθηκε ελεύθερος, αφού πρώτα πλήρωσε εγγύηση. Το έκανε για λόγους εντυπωσιασμού; Ή απλώς επειδή… μπορούσε, ελπίζοντας πως κανείς δεν θα σπεύσει να επιβεβαιώσει τα γραφόμενα του; Κάποιος, όμως, το έψαξε. Και τον εξέθεσε ανεπανόρθωτα.

Λίγες ημέρες μετά, στις 11 Ιανουαρίου, ο «πολύς» Λάρι Κινγκ κάλεσε τον Φρέι να εμφανιστεί στο τοκ σώου του. Εκεί, ο συγγραφέας ισχυρίστηκε πως όλα όσα ανέφερε το δημοσίευμα ήταν ψέματα, αν και παραδέχθηκε πως άλλαξε, ποιητική αδεία, τις λεπτομέρειες κάποιων εκ των ιστοριών του. Τον υπερασπίστηκε μέχρι και η οπαδός του βιβλίου του, η Οπρα Γουίνφρι, η οποία μάλιστα τον κάλεσε και στη δική της εκπομπή για να του δώσει βήμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του.

Κι εκεί ακριβώς ο Φρέι «έσπασε»: παραδέχθηκε ανοικτά πως το άρθρο του The Smoking Gun ήταν αληθές κι ακριβές, με αποτέλεσμα μερικές ώρες μετά η ατζέντης του, Κάσι Εβασέφσκι, να δηλώσει πως παρατιέται από την εκπροσώπηση του για λόγους «μη-εμπιστοσύνης ανάμεσα στα συμβαλλόμενα μέρη».

Η υπόθεση κλιμακώθηκε λίγους μήνες μετά, όταν ο Φρέι αναγκάστηκε να γράψει μια ανακοίνωση ζητώντας συγγνώμη από τους αναγνώστες του, ενώ ο εκδοτικός οίκος Riverhead, που είχε προλάβει να εκδώσει ακόμη ένα βιβλίο του με τίτλο My Friend Leonard, διέκοψε την συνεργασία του μαζί με τον συγγραφέα. Το χειρότερο; Ο εκδοτικός οίκος Random House –που εξέδωσε το «A Million Little Pieces»- έδωσε το δικαίωμα σε όσους αναγνώστες του βιβλίου το επιθυμούσαν, να ζητήσουν αποζημίωση (!) επειδή εξαπατήθηκαν με τη λογική πως πίστευαν πως αγόρασαν μια «αυτοβιογραφία», ενώ στην ουσία αγόρασαν μια «μυθοπλασία αναληθών γεγονότων».

Όπως αποδείχτηκε ωστόσο, ο Φρέι δεν γνωρίζει την αρχαιοελληνική παροιμία «το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού» και το 2009 προέβη σε δεύτερο ατόπημα: αφού ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Full Fathom Five, έσπευσε να εξαργυρώσει την επιτυχία «ελαφρών» εφηβικών μυθιστορημάτων φαντασίας όπως η σειρά «Λυκόφως» (Twilight) της αμερικανίδας Στέφανι Μέγερ.

Έτσι κυκλοφόρησε τη σειρά Lorien Legacies, μια συγγραφική συνεργασία ανάμεσα στον Φρει και τον νεαρό συγγραφέα Τζόμπι Χιούζ. Ωστόσο, σε σχετικό άρθρο-κόλαφο των New York Times από τον Νοέμβριο του 2010, αναφερόταν πως ο Φρέι ουσιαστικά διατηρεί υπό τον απόλυτο έλεγχο του μια «γαλέρα» με νέους συγγραφείς, τους οποίους πληρώνει ελάχιστα, εκμεταλλεύεται τους κόπους τους, ενώ οποίοι εξ’ αυτών αποφασίσουν να υψώσουν το ανάστημα τους, φτάνει στο σημείο μέχρι και να τους επιτεθεί φραστικά και να τους προσβάλλει ποικιλοτρόπως. Η υπόθεση πήρε και πάλι μεγάλες διαστάσεις.

Όποια κι αν είναι η αλήθεια, το θέμα είναι πως η αμερικανική συγγραφική κοινότητα εξακολουθεί να αποδέχεται τον Φρέι και να μην τον έχει αποβάλλει από τις τάξεις της, πράγμα που σημαίνει είτε το ότι κάποιες από τις κατηγορίες αυτές δεν ευσταθούν, είτε πως έχουν ακόμη εμπιστοσύνη επάνω του, ως μια… κότα που εξακολουθεί να κάνει τα χρυσά (εκδοτικά) αυγά.

Κωνσταντίνος Τσάβαλος

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ