Ο ξεχωριστός Άρθουρ Τρες στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Κράτησε την κάμερα στα χέρια του από την ηλικία των 12 ετών. Ο φωτογράφος Άρθουρ Τρες έχει δηλώσει ότι η φωτογραφία είναι η μέθοδός του για να ερμηνεύει τον μπερδεμένο κόσμο που βρίσκεται συνεχώς γύρω του.

«Είναι η αμυντική μου προσπάθεια να μειώσω το καθημερινό μας χάος, μέσα από μία σειρά κατανοητών εικόνων. Τη χρειάζομαι για να επιβιώσω» τονίζει.

Από τον Οκτώβριο παρουσιάζεται στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης μία μεγάλη αναδρομική έκθεση στο έργο του φωτογράφου. Η έκθεση με τίτλο «Η φωτογραφία ως μαγική εικόνα» θα διαρκέσει μέχρι τον Ιανουάριο του 2014 και καλύπτει τα χρόνια 1956 έως 2006.

Ο Άθρουρ Τρες έχει έναν τεράστιο όγκο δουλειάς (το αρχείο του περιλαμβάνει περισσότερα από 700.000 αρνητικά).

Ως έφηβος του άρεσε να εξερευνά με τη φωτογραφική του μηχανή ερημωμένα λούνα παρκ. Ξεκίνησε να εργάζεται ως φωτογράφος στα τέλη της δεκαετίας του 1950 με τη φωτογραφία ντοκουμέντου και τη φωτογραφία δρόμου. Τη δεκαετία του ’60 ταξιδεύει στην Ευρώπη και την Αφρική, στο Μεξικό, την Ινδία και την Ιαπωνία.

Τη δεκαετία του ’70 στρέφεται προς τη «σκηνοθετημένη φωτογραφία».

Ο Τρες, όπως και οι Ντάιαν Άρμπους, Λι Φριντλάντερ, Ραλφ Γκίμπσον, Λέσλι Κριμς και Ντουέιν Μίχαλς ανήκε στη γενιά εκείνη των αμερικανών φωτογράφων που επιθυμούσε να ανακαλύψει -και να ανατρέψει- τα όρια του φωτογραφικού μέσου.

Το έργο του συνδυάζει συχνά το συνειδητό με το υποσυνείδητο, το φανταστικό με το πραγματικό, ενώ χρησιμοποιεί και σουρεαλιστικά στοιχεία.

Από τους δρόμους της Νέας Υόρκης και του Μπρούκλιν, μέχρι τις ονειρικές εικόνες της δεκαετίας του ’70, η έκθεση επιχειρεί να συστήσει στο κοινό τον σπουδαίο αυτό φωτογράφο.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο Τρες δημιουργεί τη σειρά «Σαν Φρανσίσκο, 1964», μεγάλο μέρος της οποίας παρουσιάζεται στην έκθεση. Εκείνη τη χρονιά δύο σημαντικά γεγονότα πραγματοποιούνται στο Σαν Φρανσίσκο: η πρώτη βορειο-αμερικανική περιοδεία των Beatles και το 28ο εθνικό ρεπουμπλικανικό συνέδριο.

Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι διαδηλώσεις, όπου αντιπαραβάλλονταν οι γενιές και οι κοινωνικές τάξεις.

Σε ηλικία μόλις 23 ετών τότε, ο Άρθουρ Τρες έστρεψε τον φακό του στους απλούς ανθρώπους της πόλης. Τράβηξε περισσότερες από 900 φωτογραφίες στην πόλη.

«Αγαπώ τις αντιπαραθέσεις, όπως για παράδειγμα αυτές τις ηλικιωμένες συντηρητικές κυρίες που κοιτάζουν τους νέους ποδηλάτες με τα δερμάτινα και τα τζιν, πιθανότατα ομοφυλόφιλους – γιατί το Σαν Φρανσίσκο ήταν πάντοτε μια εναλλακτική πόλη – και αυτό είναι που κάνει τις συγκεκριμένες εικόνες να είναι πραγματικά Σαν Φρανσίσκο» σχολιάζει ο ίδιος.

Το 2009 βρίσκει στο σπίτι της αδερφής του στο Σαν Φρανσίσκο ένα κουτί με 25 στοιβαγμένες φωτογραφίες από το 1964. Η ανακάλυψη της ξεχασμένης του δουλειάς τον εμπνέει να επανεξετάσει τα αρχικά του αρνητικά και να δημιουργήσει νέες εκτυπώσεις.

Στη σειρά Dream Collector, ο Τρες εξερευνά τον κόσμο των παιδικών ονείρων.

Χρησιμοποιώντας τα παιδιά ως πρωταγωνιστές των έργων του, προσπαθεί να οπτικοποιήσει τα όνειρα και τους εφιάλτες που του έχουν περιγράψει κατά τη διάρκεια συνεντεύξεων που πραγματοποίησε στο στάδιο της έρευνας του για τη σειρά.

Αυτό που ξεχωρίζει είναι το ύφος, το οποίο μοιάζει να είναι φωτογραφία ντοκουμέντου, ενώ παράλληλα προσομοιάζει την απατηλή τάση των παιδιών του να μην ξεχωρίζουν το πραγματικό από το φανταστικό, αποτυπώνοντας τη στιγμή που το παιδί ξαναβρίσκεται, μέσα από την ανάμνηση, ανάμεσα σε αυτά τα δύο.

Πρόκειται για μία από τις πιο γνωστές σειρές φωτογραφιών του καλλιτέχνη.

Επίσης, τράβηξε μία σειρά γυμνών φωτογραφιών. Έργα από το Tress Facing Up παρουσιάζονται στην έκθεση (με ειδική σήμανση ότι οι ανήλικοι θα πρέπει να συνοδεύονται για την είσοδό τους σε αυτήν) και αποτελούν μια αλληγορία των ομοφυλοφιλικών ονείρων του ίδιου του φωτογράφου.

Παράλληλα, στην έκθεση παρουσιάζεται ένα φιλμ για τον δημιουργό, με τίτλο Tresspassing.

Η έκθεση εντάσσεται στον κύκλο «Μεγάλοι δημιουργοί» και πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Château d’Eau (Τουλούζη) και τις Εκδόσεις Contrejour.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ