Τα χειρόγραφα δεν καίγονται: μαχητικός Μ.Ρασούλοφ στο 54ο ΦΚΘ

Στο 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προβλήθηκε το βράδυ της Τρίτης η ταινία του ιρανού σκηνοθέτη, Μοχάμαντ Ρασούλοφ. Ο Ρασούλοφ όχι μόνο αγνόησε την 20ετή απαγόρευση του να δουλεύει -δικαίωμα που στα περισσότερα μέρη του κόσμου απολαμβάνουν οι σκηνοθέτες, αλλά έκανε και μία ταινία που δεν κρύβει την άποψή της: ο πολιτισμός βρίσκεται υπό δίωξη στο Ιράν.

Την ίδια ώρα, η Δύση διατηρεί τις ελπίδες της ότι ο νέος πρόεδρος της χώρας θα φανεί πιο μετριοπαθής. Μπορεί η παρουσία του Χασάν Ροχανί στην προεδρία να αλλάξει την κατάσταση;

Στην ταινία Closed Curtain ο Τζαφάρ Παναχί, ο οποίος βρίσκεται ακόμα υπό κατ’ οίκον περιορισμό, αναφέρεται εμμέσως -αλλά ξεκάθαρα- στην προσπάθεια φίμωσης των σκηνοθετών από το ιρανικό καθεστώς.

Στα χειρόγραφα δεν καίγονται, ο Μοχάμαντ Ρασούλοφ προχωρά ένα βήμα παραπάνω: το ιρανικό καθεστώς προσπαθεί να αφανίσει τους ιρανούς διανοούμενους.

Στην ταινία παρακολουθούμε την ιστορία ενός απαγωγέα, ο οποίος καλείται να απαγάγει έναν συγγραφέα για να μάθει που βρίσκεται ένα χειρόγραφο, στο οποίο υπάρχει η αναφορά για ένα αποτυχημένο κατασκευασμένο δυστύχημα που θα είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία 21 διανοουμένων.

Στην έναρξη της ταινίας, μαθαίνουμε ότι αυτή είναι βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα. Δεν είναι γνωστό σε τι αναφέρεται ο Ρασούλοφ, ωστόσο πιθανότατα μιλά για τις δολοφονίες δεκάδων συγγραφέων, διανοουμένων, πολιτικών ακτιβιστών και απλών πολιτών το διάστημα 1988 έως 1998.

Ο Ρασούλοφ δεν κρύβει την κριτική του πίσω από μία άλλη ιστορία: η ιστορία αυτή τη φορά είναι οι διώξεις της διακυβέρνησης του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ. Υπό την ηγεσία του πρώην προέδρου του Ιράν ήταν άλλωστε που τέθηκε υπό κατ’ οίκον περιορισμό και ο Τζαφάρ Παναχί.

Μετά την εκλογή του Χασάν Ροχανί στη θέση του νέου προέδρου στο Ιράν, εκφράζεται η ελπίδα για την ανατολή μιας νέας εποχής. Στο επίπεδο του πυρηνικού προγράμματος αυτή έχει εκφραστεί με τη διάθεση για διαπραγματεύσεις και με μια πιο μετριοπαθή στάση.

Στην περίπτωση του κινηματογράφου, θετικό βήμα αποτελεί το άνοιγμα του βασικού κινηματογραφικού οργανισμού της χώρας.

Ίσως αυτό να είναι ένα πρώτο βήμα που θα οδηγήσει σταδιακά στην άρση του περιορισμού του Τζαφάρ Παναχί, καθώς και στην ανάκληση της απαγόρευσης για τον Μοχάμαντ Ρασούλοφ. Ίσως σημαίνει ότι οι ιρανοί σκηνοθέτες που κατακρίνουν το καθεστώς θα μπορούν να κάνουν ταινίες, δεν θα χρειάζεται να τις στέλνουν κρυφά στα ξένα φεστιβάλ και θα μπορούν να κυκλοφορούν και να κινηματογραφούν ελεύθεροι.

Και το σημαντικότερο; Θα μπορούν να ευχαριστούν όλους τους συνεργάτες τους και δεν θα χρειάζεται να ακολουθείται η διαδικασία που ακολουθήθηκε στην ταινία Τα Χειρόγραφα δεν Καίγονται: εκεί η οθόνη έδειξε μαύρο και εμφανίστηκε μήνυμα που έγραφε ότι «για την ασφάλεια των συμμετεχόντων στην ταινία, τα ονόματά τους δεν αναφέρονται στους τίτλους».

Αποστολή: Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ