Το σινεμά απαιτεί δικτατορία, λέει στο in.gr ο Ματ Ντέιμον

Τίποτα δεν φαίνεται να περνά απαρατήρητο από το βλέμμα του Ματ Ντέιμον. Καθώς περιμένουμε να αρχίσει η συνέντευξη (που πραγματοποιείται διαδικτυακά με τη συμμετοχή και δημοσιογράφων και από άλλες χώρες του κόσμου), ο ηθοποιός μοιάζει να προσέχει τα πάντα.

Είναι αυτή η ίδια προσοχή που τον έχει μετατρέψει σε ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του Χόλιγουντ. Ο Ματ Ντέιμον έχει την δυνατότητα να επιλέγει τις ταινίες στις οποίες θέλει να παίξει και όταν είδε το District 9 ήξερε ότι ήθελε να παίξει στην καινούρια ταινία του σκηνοθέτη Νιλ Μπλομκάμπ.

Το αποτέλεσμα είναι το Elysium, ένα μπλοκμπάστερ επιστημονικής φαντασίας που διαδραματίζεται το έτος 2154. Δύο τάξεις ανθρώπων υπάρχουν: οι πλούσιοι που ζουν στο διαστημικό σταθμό Elysium και οι υπόλοιποι που ασφυκτιούν στη γη. Βασικό μέλημα των κατοίκων της γης είναι η επιβίωση, αφού το έγκλημα, η φτώχεια και οι θανατηφόρες ασθένειες κυριαρχούν. Ο απελπισμένος Μαξ θα προσπαθήσει να βρει διέξοδο στον Elysium.

Οι αναφορές στο κίνημα Occupy Wall Street, καθώς και στο σύνθημα «Είμαστε το 99%» που επικρατούσε στη διάρκεια των διαδηλώσεων.

Σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής μίλησαν στο in.gr για αυτά τα σημαντικά ζητήματα, για το πώς συνδυάζονται με μία «ταινία ποπ κορν» και για το πώς η σκηνοθεσία πρέπει να είναι και λίγο δικτατορία.

• Νιλ, και το District 9 και το Elysium είναι μπλοκμπάστερ επιστημονικής φαντασίας, αλλά ταυτόχρονα διαθέτουν και μια πολιτική αλληγορία για όσα σημαντικά συμβαίνουν σήμερα. Είναι αυτός ο στόχος σου σαν κινηματογραφιστής, η δημιουργία μυθικών κόσμων που μιλούν για κάτι πραγματικό και σύγχρονο;

• Νιλ Μπλομκάμπ: Η αλήθεια είναι ότι δεν σκέφτομαι σημαντικά θέματα και ύστερα λέω: «Θα κάνω ταινία για αυτά». Σε ένα κομμάτι μου απλά αρέσουν οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας και οι ταινίες δράσης και τρόμου και όλα αυτά που πήγαινα να δω στο σινεμά όταν ήμουν παιδί. Και ένα άλλο κομμάτι μου… –και δεν ξέρω εάν αυτό συμβαίνει επειδή κατάγομαι από την Νότιο Αφρική- κοιτάζει γύρω του, στον κόσμο που ζούμε και βρίσκει ιδέες για ταινίες που προέρχονται από αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Δεν προσπαθώ συνειδητά να κάνω ταινίες για σημαντικά πράγματα. Απλά αυτά κάπως συνδυάζονται και φτιάχνουν μια ταινία σαν το Elysium.

• Ματ, είσαι πολύ προσεκτικός στην επιλογή των ρόλων σου. Πώς διαλέγεις το σενάριο της ταινίας που θα παίξεις;

• Ματ Ντέιμον: Όπως ο Νιλ, έτσι και εγώ δεν έχω μία στρατηγική που ακολουθώ. Για μένα το βασικό είναι ποιος σκηνοθετεί την ταινία. Έχω κάνει ταινίες χωρίς σενάριο, το έχω κάνει αυτό αρκετές φορές και η ταινία δούλεψε. Αυτό έχει να κάνει με την ικανότητα του σκηνοθέτη. Εννοώ, η κινηματογράφηση είναι στην πραγματικότητα μια δικτατορία, είναι μια καλοπροαίρετη δικτατορία εάν γίνει σωστά, αλλά και πάλι είναι δικτατορία και χρειάζεται να υπάρχει ένας άνθρωπος που να παίρνει όλες τις αποφάσεις που να είναι διαθέσιμος σε όλους όσους εργάζονται κάτω από αυτόν, σε όλες τις ιδέες και τη συμμετοχή τους. Αλλά στο τέλος της μέρας, αυτός που αποφασίζει για τη… γεύση είναι ο σκηνοθέτης.

• Με τα ίδια κριτήρια επέλεξες και το Elysium;

• Μ.Ντ.: Έριξα μια ματιά στο πρότζεκτ, σε αυτό που προσπαθούσε ο Νιλ να πει. Είχε φτιάξει ένα ολόκληρο graphic novel στον υπολογιστή του, με αυτά τα φανταστικά εφέ. Είχε δημιουργήσει αυτόν τον κόσμο με απίστευτη λεπτομέρεια. Όταν μίλησα μαζί του, κατάλαβα ότι έπρεπε να είμαι μέρος αυτού του πράγματος. Φοβόμουν ότι εάν δεν το έκανα εγώ, τότε θα το έκανε κάποιος άλλος και δεν ήθελα να είμαι απών. Επομένως, ήταν μια πολύ εύκολη απόφαση για μένα, αλλά βασίστηκε στο γεγονός ότι ο Νιλ ήταν ο σκηνοθέτης.

• Διάβασα ότι μόλις είδες το District 9 σκέφτηκες ότι θα ήθελες να δουλέψεις με τον Νιλ.

• Μ.Ντ.: Ναι, σίγουρα το να δουλέψω με τον Νιλ αποτέλεσε προτεραιότητά μου μετά το District 9. Η ταινία αυτή ήταν απίστευτα πρωτότυπη και διασκεδαστική, είχε σχέση με θέματα τα οποία με αφορούν, είχε μία εξαιρετική πρωταγωνιστική ερμηνεία (μία από τις καλύτερες που έχω δει την τελευταία δεκαετία), η οποία δεν εκτιμήθηκε όσο θα έπρεπε. Η ερμηνεία,η μοναδική ιστορία, τίποτα από αυτά δεν μπορεί να ήταν τυχαίο: όλα οφείλονταν στο σκηνοθέτη.

• Νιλ, η ταινία αναφέρεται στους έχοντες και στους μη έχοντες. Πώς κρατάς την ισορροπία ανάμεσα στο πολύ δυνατό μήνυμα και στη δημιουργία ενός μπλοκμπάστερ;

• Ν.Μπ.: Στο μυαλό μου το πρώτο πράγμα που σκέφτομαι, σαν θεατής κινηματογράφου, είναι να δημιουργήσω κάτι ευχάριστο. Σε αυτό το είδος ταινίας θέλεις να κρατήσεις το κοινό με μία ιστορία που είναι προσωπική και να την αφήσεις να ξετυλιχτεί με τον πιο δραματικά δελεαστικό τρόπο που γίνεται. Αλλά η γέννηση του κόσμου στον οποίο λαμβάνει χώρα η ταινία και τα θέματα που διαπραγματεύεται ξεκινούν από κάτι σημαντικό που θέλω να πω.

• Ματ, τα τελευταία χρόνια σε έχουμε δει σε ρόλους με πολιτική βαρύτητα. Βρίσκεσαι σε ένα σημείο που προσπαθείς να φέρεις την αλλαγή μέσα από τους ρόλους σου;

• Μ.Ντ.: Όχι συνειδητά. Απλά υπάρχουν στιγμές που κάτι συμβαίνει και αυτό αντικατοπτρίζεται στις ταινίες. Για παράδειγμα, όταν γυρίζαμε την ταινία με τον Νιλ, έλαβε χώρα το κίνημα Occupy Wall Street και το θέμα των εχόντων και των μη εχόντων βρισκόταν στη δημοσιότητα. Και σίγουρα αυτό απασχολεί την Αμερική, διαβάζεις για αυτό, δημοσιογράφοι γράφουν για αυτό, οι άνθρωποι μιλούν για αυτό. Είναι κάτι που βρίσκεται στο μυαλό των πολιτών. Και η ταινία ήταν μια ενδιαφέρουσα έκφραση αυτού, πραγματικά μοναδική. Γι’ αυτό ήθελα να την κάνω.

• Η ταινία φέρνει στο νου το Μετρόπολις. Νιλ, ήθελες να αποτίσεις έναν φόρο τιμής στην ταινία του Φριτς Λανγκ;

• Ν.Μπ.: Θαύμαζα το Μετρόπολις από πολύ μικρός. Απλά λατρεύω αυτή την ταινία. Και έχεις δίκιο -και κανείς δεν το έχει αναφέρει μέχρι τώρα-, αλλά πραγματικά υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στις δύο ταινίες, αν και όχι συνειδητή. Ολόκληρος ο κόσμος που έφτιαξε ο Φριτς Λανγκ είναι υπέροχος. Το Μετρόπολις είναι μία από τις 20 αγαπημένες μου ταινίες. Οπότε αισθάνομαι υπερήφανος να συνδέουν την ταινία μου με αυτήν.

• Νιλ, μίλησέ μας λίγο για το σχεδιαστικό κομμάτι.

• Ν.Μπ.: Το αγαπημένο μου κομμάτι μιας ταινίας είναι να δημιουργήσω τον κόσμο στον οποίο η ταινία λαμβάνει χώρα. Στόχος μου είναι να ταξιδέψω το κοινό κάπου που δεν έχει πάει μέχρι τότε, μιας και σαν θεατής αυτό απολαμβάνω. Αυτός είναι ο στόχος του σινεμά, να σε μεταφέρει κάπου. Είμαι οπτικός τύπος νομίζω, οι λέξεις σε ένα χαρτί δεν με συγκινούν τόσο πολύ όσο οι εικόνες. Αυτό που προσπάθησα να κάνω στην ταινία ήταν να διαχωρίσω τη μελλοντική γη, η οποία είναι σαραβαλιασμένη και κατεστραμμένη, χωρίς πόρους και χρήματα από έναν διαστημικό σταθμό που είχε φτιαχτεί με βάση τη χλιδή και τον πλούτο.

• Η ταινία δείχνει δύο κόσμους, έναν που έχει πληγεί από την πείνα και έναν υψηλής τεχνολογίας, φαινομενικά τέλειο κόσμο. Εσύ, Νιλ, γεννήθηκες στη Νότιο Αφρική και πήγες να ζήσεις στον Καναδά. Θεωρείς ότι αυτή η μετάβαση υπήρξε αφορμή για την ταινία;

• Ν.Μπ.: Ναι, νομίζω ότι αυτό είναι αλήθεια. Το θέμα, όμως, με τη Νότιο Αφρική είναι ότι μεγάλωσα στο Γιοχάνεσμπουργκ, στα βόρεια προάστια που στην πραγματικότητα δεν διαφέρουν από…

• Μ.Ντ.: Το Elysium.

• Ν.Μπ.: Το Λος Άντζελες. Ναι, είναι σαν το Μπέβερλι Χιλς (γέλια). Οπότε αυτό έρχεται σε αντίθεση με αυτό που λες, αλλά εάν πάς έξω από αυτές τις περιοχές θα δεις πολύ φτώχεια και σίγουρα αυτό επηρέασε σημαντικά την ανατροφή μου. Υπάρχουν δύο τάξεις, δύο οικονομίες κατά κάποιον τρόπο. Και για όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, με ενδιέφερε αυτό το θέμα. Επομένως δεν υπήρχε μόνο φτώχεια. Στον Καναδά πολύ λίγοι ζουν σε περιβάλλοντα σαν αυτά, δεν καταλαβαίνουν περί τίνος πρόκειται. Ωστόσο, δεν ήθελα να κάνω ντοκιμαντέρ, δεν ήθελα να κάνω κάτι που θα αλλάξει τον κόσμο. Αλλά μου αρέσει η ιδέα να πάρω μερικά από αυτά τα σημαντικά ζητήματα και στοιχεία και να τα παρουσιάσω σε ένα είδος ποπ κορν ποπ κουλτούρας.

• Πώς βλέπεις το μέλλον της ανθρωπότητας;

• Ν.Μπ.: Δεν είμαι, πολύ αισιόδοξος για το μέλλον της ανθρωπότητας. Το Γιοχάνεσμπουργκ είναι για μένα το μοντέλο που θα επικρατήσει στο μέλλον, καθώς στα προάστιά του ζουν κοινότητες πλούσιων και φτωχών.

Η ταινία Elysium προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες από τις 22 Αυγούστου, σε διανομή Feelgood Entertainment.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ