Κ.Βούλγαρη και Μ.Γεωργιάδου δίνουν «Συγχαρητήρια στους Αισιόδοξους?»

Στο τρυφερό και ρεαλιστικό «Συγχαρητήρια στους Αισιόδοξους?» η σκηνοθέτης Κωνσταντίνα Βούλγαρη μιλά για τους κοινωνικούς αγώνες, την Αθήνα του σήμερα και… το φαγητό.

Η σκηνοθέτης και η πρωταγωνίστρια της ταινίας, Μαρία Γεωργιάδου, μιλούν στο in.gr για το φαγητό ως επανάσταση, για το τι μπορεί να τις κάνει αισιόδοξες (ακόμα και με ερωτηματικό, όπως εκείνο του τίτλου) στη σύγχρονη πραγματικότητα και για αυτούς που «ονειρεύονται χωρίς εκπτώσεις».

• Το «Συγχαρητήρια στους Αισιόδοξους?» είναι η πιο πολιτική σας ταινία. Ξεκινήσατε λέγοντας «Θέλω να κάνω μια ταινία για τους κοινωνικούς αγώνες»;

Κωνσταντίνα Βούλγαρη: Θεωρώ ότι η ταινία μου είναι πολιτική, αλλά και πολύ προσωπική ταυτόχρονα. Δεν φιλοδοξώ να εκφράσω ένα κίνημα ή έναν πολιτικό χώρο, αλλά τον εαυτό μου. Τα τελευταία χρόνια, που η κοινωνία μας έχει πέσει σε βαθιά κατάθλιψη και ηττοπάθεια λόγω της πολιτικής που ασκούν οι κυβερνήσεις, και λόγω της προπαγάνδας των κυρίαρχων ΜΜΕ ότι «δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα», θεώρησα ότι υπάρχει ανάγκη να δείξει κάποιος ότι υπάρχει και άλλος δρόμος. Ο δρόμος των συλλογικοτήτων και της αλληλεγγύης. Θεωρώ, όμως, ότι είναι η ιστορία μιας κοπέλας και όχι μιας ιδεολογίας.

• Τι μπορεί να σας κάνει αισιόδοξη στη σύγχρονη Ελλάδα; Και πού οφείλεται το ερωτηματικό του τίτλου;

Κ.Β.: Αισιόδοξη με κάνει το ότι παρόλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε καθημερινά, υπάρχουν άνθρωποι που δεν χάνουν την αξιοπρέπειά τους, δεν ξεπουλιούνται για ένα κομμάτι ψωμί παρόλο που το έχουν ανάγκη, και που συνεχίζουν να ονειρεύονται χωρίς εκπτώσεις.

Μαρία Γεωργιάδου: Έτσι όπως είναι τα πράγματα σήμερα, το να λέει κανείς ότι είναι αισιόδοξος ακούγεται σχεδόν αστείο. Το μόνο πράγμα που μου δίνει ελπίδα είναι οι άνθρωποι που συνεχίζουν να δουλεύουν και να αγωνίζονται, παρά τις ασφυκτικές συνθήκες γύρω μας. Και το ερωτηματικό του τίτλου για μένα εκφράζει αυτήν ακριβώς την αντίθεση. Δηλώνουμε απαισιόδοξοι, αλλά συνεχίζουμε σαν να υπάρχει ακόμη ελπίδα.

• Στην ταινία η προηγούμενη γενιά επικρίνεται. Είναι μια γενιά που έκανε και εκείνη τους κοινωνικούς της αγώνες αλλά μοιάζει πλέον εγκλωβισμένη στο «μια καλή δουλειά, ένας καλός γαμπρός». Αυτή είναι η οπτική σας για την προηγούμενη γενιά; Πιστεύετε και ότι η σημερινή γενιά μπορεί να καταλήξει σε τέτοιου είδους συμβιβασμούς ή ότι στη σύγχρονη πραγματικότητα έχει επιδοθεί σε άλλου είδους συμβιβασμούς;

Κ.Β.: Βλέπω πολλούς υπουργούς, μεγαλοεκδότες, διευθυντές, πανεπιστημιακούς, συνδικαλιστές, να μιλάνε με έπαρση για το αγωνιστικό τους παρελθόν σε ένα στυλ «τότε που ήμασταν νέοι διαδηλώναμε, τώρα που 50ρησαμε θέλουμε ακριβό αμάξι και εξουσία». Αυτοί με ενοχλούν περισσότερο. Αγαπώ πολύ όμως τους ανθρώπους που παρόλα τα χρόνια, τις διαψεύσεις, τις προσωπικές και ίσως συλλογικές μικρές ήττες, δεν έγιναν κυνικοί και συνεχίζουν να αγωνίζονται για δικαιοσύνη, για ελευθερία, για τα δικαιώματα των πιο αδύνατων στρωμάτων… για ισότητα και αλληλεγγύη. Σίγουρα γίνεται το ίδιο και με την δικιά μου γενιά, πάντα θα καπηλεύονται άνθρωποι τα κινήματα για προσωπικό τους όφελος. Η συνέπεια και ο χρόνος όμως ξεκαθαρίζουν τα πράγματα.

• Ποια θεωρείτε ως «θέλω» αυτής της γενιάς; Σε τι διαφέρουν ή σε τι μοιάζουν με εκείνα της προηγούμενης;

Μ.Γ.: Δεν ξέρω αν μπορώ να μιλήσω για μια ολόκληρη γενιά, αυτό που νιώθω όμως εγώ είναι ότι πολλές φορές φοβάμαι ακόμη και να ονειρευτώ το μέλλον γιατί το άγχος για την οικονομική επιβίωση είναι τεράστιο. Παράλληλα όμως, αυτό με κάνει και πιο μαχητική, πιο δημιουργική, με πιάνει ένα πείσμα. Δεν νομίζω ότι τα θέλω μας διαφέρουν τόσο ριζικά από αυτά της γενιάς των γονιών μας, εμείς όμως ζούμε σε ένα καθεστώς παγκόσμιου τρόμου άνευ προηγουμένου.

• Στην ταινία η κουζίνα διαπλέκεται με τους κοινωνικούς αγώνες. Ξεκινά τελικά η επανάσταση από ένα πιάτο φαΐ;

Μ.Γ.: Σίγουρα ξεκινάει για ένα πιάτο φαΐ.

Κ.Β.: Όλα μπορούν να συνδεθούν με τους κοινωνικούς αγώνες, αρκεί να τους δώσεις το αντίστοιχο πλαίσιο. Μια συλλογική κουζίνα σε μια πλατεία ή σε μια κατάληψη, φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά, τους κάνει να δημιουργούν μαζί κάτι όμορφο, τους κάνει να προσφέρουν. Και σε εστιατόρια οι άνθρωποι τρώνε μαζί, αλλά η διαδικασία είναι πολύ διαφορετική. Η διαδικασία λοιπόν είναι αυτή που κάνει κάτι «πολιτικό» ή «life style», ή ο,τιδήποτε.

• Στην ταινία χρησιμοποιείτε ένα έντονα ντοκιμαντερίστικο στυλ. Πώς οπτικοποιείται η Ελλάδα της κρίσης;

K.B.: Αυτό που ήθελα πολύ να αποφύγω στην ταινία μου είναι να πέσω στην παγίδα της «επικαιρότητας». Έχουμε πήξει από τηλεοπτικά ρεπορτάζ για μαγαζιά που κλείνουν, για συσσίτια, για φτώχεια, που όμως δεν προσφέρουν κάτι άλλο πέρα από «λύπηση». Προτίμησα να έχω μια πιο αποστασιοποιημένη κινηματογράφηση γιατί δεν ήθελα προσφέρω «τηλεοπτική συγκίνηση», αλλά πιο ουσιαστική. Ελπίζω να το κατάφερα.

• Ζείτε στο κέντρο; Πόσο δύσκολο είναι να επιβιώνει κανείς στην Αθήνα του σήμερα;

Μ.Γ.: Ζω πολύ κοντά στο κέντρο και κινούμαι κάθε μέρα εκεί. Και ναι, η Αθήνα είναι δύσκολη πόλη. Είναι βρώμικη, αφιλόξενη, θορυβώδης… Είναι πολύ λίγα τα μέρη πια που σε προσκαλούν να τα περπατήσεις. Αλλά για ένα περίεργο λόγο δεν μπορώ να με φανταστώ να ζω κάπου αλλού.

• Κυρία Βούλγαρη, μιλήστε μας για τη συνεργασία σας με τη Μαρία Γεωργιάδου.

Κ.Β.: Η Μαρία είναι μια πολύ ταλαντούχα ηθοποιός, με χιούμορ και γλύκα, που μου ταίριαζε πολύ για το ρόλο. Πολλοί όταν ακούν ή σκέφτονται άτομα που ανήκουν σε κινήματα, τα φαντάζονται επιθετικά, απότομα, άγρια… ειδικά τις γυναίκες. Επειδή αυτή η εικόνα δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα, επέλεξα κι εγώ μια ηθοποιό που να είναι και να παίζει όπως είναι στην πραγματικότητα αυτοί οι άνθρωποι, και όχι όπως έχουν περάσει ότι είναι… Χαίρομαι που και η Μαρία ήθελε να δώσει αυτή την πλευρά στο ρόλο.

• Κυρία Γεωργιάδου, πείτε μας πώς προέκυψε η συνεργασία με την Κωνσταντίνα Βούλγαρη. Πώς ήταν η εμπειρία των γυρισμάτων;

Μ.Γ.: Η Κωνσταντίνα έκανε κάστινγκ για την ταινία και γνωριστήκαμε εκεί. Γρήγορα πάντως βρήκαμε πολλές κοινές αναφορές και πλέον είναι ένας άνθρωπος που αγαπώ και εκτιμώ πολύ. Η εμπειρία των γυρισμάτων τώρα, ήταν εξουθενωτική και συγχρόνως υπέροχη. Το σινεμά είναι ένας τελείως διαφορετικός κόσμος από το θέατρο, αλλά πραγματικά με μάγεψε.

• Χρειάστηκαν σχεδόν τέσσερα χρόνια για να γυριστεί η ταινία. Πόσο δύσκολο είναι να γυρίζει ένας νέος σκηνοθέτης ταινίες στην Ελλάδα του σήμερα;

Κ.Β.: Πάρα πολύ δύσκολο, και όχι μόνο για τους νέους. Είναι δύσκολο γιατί δεν πληρώνεσαι ποτέ ως σκηνοθέτης για αυτά που κάνεις, άρα πρέπει να βρεις και έναν τρόπο να ζεις. Συνήθως είναι άλλα πράγματα, τηλεόραση, διαφήμιση. Εδώ και κάποια χρόνια δεν γυρίζεται τίποτα στην ελληνική τηλεόραση, η διαφήμιση έχει πέσει πολύ, και υπάρχει ουσιαστικό πρόβλημα επιβίωσης σε έναν ολόκληρο κλάδο. Όχι μόνο στους σκηνοθέτες, αλλά και στους ηθοποιούς, και στους τεχνικούς και στους σκηνογράφους. Δεν υπάρχουν δουλειές, άνθρωποι αφήνουν τα σπίτια τους, χρωστάνε στον ΟΑΕΕ, γυρίζουν στα χωριά τους, άνθρωποι που 5 χρόνια πριν είχαν καλές δουλειές και ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής. το να κάτσεις λοιπόν και να αφιερώσεις τον χρόνο που απαιτείται για να γίνει μια ταινία μοιάζει αδύνατο.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ