Ο πρόεδρος της Κολομβίας ο φετινός νικητής του Νόμπελ Ειρήνης

Η Νορβηγική Επιτροπή αποφάσισε να κάνει και φέτος την έκπληξη. Το Νόμπελ Ειρήνης για το 2015 απονέμεται στον πρόεδρο της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος. Η μεγάλη ομάδα πρώην βραβευμένων, πολιτικών και ακαδημαϊκών κλήθηκε να κάνει μία πολύ δύσκολη επιλογή ανάμεσα σε τουλάχιστον 376 υποψηφίους, οι οποίοι ξεχώρισαν τη χρονιά που πέρασε – και όχι μόνο – για το ειρηνευτικό τους έργο. Και απένειμε το φετινό βραβείο στον άνθρωπο που εργάστηκε σκληρά για να φέρει την ειρήνη στη χώρα του, έστω και αν η ειρηνευτική συμφωνία καταψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα.

Πώς είναι δυνατό όμως να βραβεύεται ένας πρόεδρος που διαπραγματεύτηκε μία ειρηνευτική συμφωνία, η οποία μόλις απορρίφθηκε; Αυτό ήταν το άμεσο ερώτημα που τέθηκε και στο οποίο ασφαλώς η Νορβηγική Επιτροπή ήταν προετοιμασμένη να απαντήσει: «Οι Κολομβιανοί – τόνισε εκπρόσωπος της επιτροπής – απέρριψαν λεπτομέρειες της ειρηνευτικής συμφωνίας, όχι τη συμφωνία καθαυτή. Και εκφράζεται η ελπίδα ότι αυτό το βραβείο θα ενθαρρύνει τους ηγέτες της χώρας να συνεχίζουν να αγωνίζονται για την ειρήνη».

Πολιτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι αυτό το βραβείο αποτελεί μία ακόμη απόδειξη ότι η Επιτροπή το χρησιμοποιεί πολύ συχνά πλέον ως εργαλείο ενθάρρυνσης ώστε καμία προσπάθεια ειρήνευσης να μη βρει άδοξο τέλος. Από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, το 2005, τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, το 2013, αλλά και τον Μπαράκ Ομπάμα, το 2009, ή το Τυνησιακό Εθνικό Κουαρτέτο Διαλόγου, πέρσι, φαίνεται πως στόχος της Νορβηγικής Επιτροπής είναι κυρίως να ενισχύει τη συνέχεια της προσπάθειας.

Καθώς το όνομα του νικητή παρέμενε επτασφράγιστο μυστικό έως το τελευταίο λεπτό της ανακοίνωσής του, μέρες πριν τα σενάρια έδιναν και έπαιρναν. Στην κορυφή της φετινής λίστας με τους επικρατέστερους για το βραβείο βρίσκονταν κυρίως ομάδες ανθρώπων που στάθηκαν περισσότερο από άνθρωποι στις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: οι έλληνες νησιώτες, οι οποίοι εθελοντικά προσέφεραν τη βοήθειά τους στους πρόσφυγες που έφθαναν κατά χιλιάδες στις ακτές τους, αλλά και τα λεγόμενα «λευκά κράνη» οι διασώστες της Συρίας που επί καθημερινής βάσης παλεύουν μέσα στα ερείπια του πολέμου για να ανασύρουν ζωντανούς (περισσότερους από 60.000) και νεκρούς…

Στα φαβορί, όπως και πέρσι, βρίσκονταν επίσης οι διαπραγματευτές της ιστορικής συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ψηλά στη λίστα βρίσκονταν βεβαίως και εκείνοι που εργάστηκαν μήνες για να δοθεί ένα οριστικό τέλος στον αιματηρό πόλεμο στην Κολομβία. Το δημοψήφισμα της 2ας Οκτωβρίου ωστόσο, με το οποίο απορρίφθηκε, έστω και οριακά, η συμφωνίας ειρήνης που συνήψαν η κυβέρνηση και οι Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC), φάνηκε να ανακατεύει ξανά την τράπουλα. Λίγες ώρες πριν από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, τα γραφεία στοιχημάτων ποντάριζαν όλο και περισσότερο στην υποψηφιότητα των ελλήνων νησιωτών.

Με βάση τον κανόνα των πιθανοτήτων, ειδικοί επί του βραβείου τοποθετούσαν στους επικρατέστερους και φέτος τόσο τη γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ όσο και τον Πάπα Φραγκίσκο. Πέραν της όποιας προσφοράς τους (της μεν Μέρκελ για το ότι τόλμησε να ανοίξει τα σύνορα της Γερμανίας σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, του δε Πάπα κυρίως για τον ρόλο-κλειδί του Βατικανού στην ιστορική συμφωνία για αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων ΗΠΑ-Κούβας) αμφότεροι ανήκουν στην κατηγορία «πολιτικοί-θρησκευτικοί ηγέτες», από την οποία προέρχονται πολύ πρώην νικητές.

Μία αναγωγή στο παρελθόν οδηγούσε ειδικούς και μη στο συμπέρασμα ότι, εκτός από πρόεδρος ή θρησκευτικός ηγέτης, ο φετινός νικητής θα είναι επίσης άνδρας και μάλιστα στην ηλικιακή ομάδα των 60 – ο μέσος όρος των βραβευθέντων είναι τα 61 έτη. Η αλήθεια είναι ότι ο κολομβιανός πρόεδρος τα έχει όλα: Είναι άνδρας, πολιτικός, 65 ετών.

Σε κάθε περίπτωση, η πρόβλεψη του εκάστοτε νικητή ήταν, είναι και θα είναι πολύ δύσκολη. Ειδικά, τα τελευταία χρόνια, η Νορβηγική Επιτροπή έχει αιφνιδιάσει πολλές φορές με τις επιλογές της.

Μάρω Βακαλοπούλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ