Το διπλό παιχνίδι της Μόσχας

Στην αρχή έντονοι και μετά ήπιοι τόνοι: η Ρωσία εμφανίζεται έτοιμη για συνεργασία με στόχο την ειρήνη. Πρόκειται για παιχνίδι εντυπώσεων; Κάποιοι διαβλέπουν τον κίνδυνο ενός νέου «θερμού» πολέμου.

Βρισκόμαστε ενώπιον ενός νέου ψυχρού πολέμου; Αυτή η ερώτηση τίθεται διαρκώς από την έναρξη της κρίσης στη Ουκρανία. Ο ρώσος πρωθυπουργός Ντιμίτρι Μεντβέντεφ έδωσε το Σάββατο στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια στο Μόναχο μια ξεκάθαρη απάντηση: «Φτάσαμε στην εποχή ενός νέου ψυχρού πολέμου».

Προειδοποιήσεις για μια επιστροφή στους καιρούς που ένα σιδηρούν παραπέτασμα χώριζε την Ευρώπη και η Ανατολή ήταν εχθρός με τη Δύση δεν είναι καινούργιες. Αλλά ότι αυτή η εποχή έχει έρθει, αυτό είναι κάτι που δεν το ακούμε συχνά.

Ωστόσο ο Μεντβέντεφ δεν εξαπέλυσε στο Μόναχο έναν φιλιππικό κατά της Δύσης, όπως συνηθίζει να κάνει ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο τελευταίος είχε επιτεθεί πριν από εννέα χρόνια στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια εναντίον του ΝΑΤΟ κατηγορώντας παράλληλα τις ΗΠΑ ότι επιδιώκουν να επιβληθούν ως η μόνη δύναμη κυριαρχίας στο κόσμο. Φέτος ωστόσο ο Πούτιν αρνήθηκε να πάει στο Μόναχο αν και προσκλήθηκε.

Ο δεύτερος τη τάξει πολιτικός της Ρωσίας δεν επιτελεί ωστόσο διακοσμητικό ρόλο. Μια από τις πρώτες ενέργειες του Μεντβέντεφ στο Μόναχο ήταν να συναντηθεί με εκπροσώπους της γερμανικής οικονομίας. Οι γερμανοί επιχειρηματίες επιθυμούν λόγω των ταραγμένων εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία αποκλιμάκωση της πολιτικής έντασης. Η κριτική του Μεντβέντεφ στις κυρώσεις της ΕΕ λόγω της Ουκρανίας είναι ευπρόσδεκτη σε αυτούς τους κύκλους.

Λίγο αργότερα ο Μεντβέντεφ άσκησε κριτική από το βήμα της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και στο ΝΑΤΟ, προειδοποιώντας ταυτόχρονα για περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης. «Είναι δυνατόν να χρειαζόμαστε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο για να καταλάβουμε ότι η συνεργασία είναι απαραίτητη; Οφείλουμε να ξεκινήσουμε αυτή τη διαδικασία. Και σε αυτό δεν πρέπει να υπάρχουν προαπαιτούμενα».

Ο Μεντβέντεφ μπορεί να απευθύνει αυτά τα λόγια συμφιλίωσης χωρίς να κινδυνεύει να ακουστεί ως ικέτης. Η ενεργός συμμετοχή του ρωσικού στρατού στον εμφύλιο της Συρίας έχει ξαναβάλει τη Ρωσία στη διεθνή πολιτική σκακιέρα ως ισχυρό παίκτη. Ήδη το 2014 ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα χαρακτήριζε τη χώρα ως «περιφερειακή δύναμη». Και τώρα στο Μόναχο ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γιενς Στόλτενμπεργκ μίλησε για «διεθνή δύναμη» για πρώτη φορά στον μακρύ λόγο του.

«Προφανώς βρισκόμαστε μπροστά σε έναν θερμό πόλεμο»

Θα πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά τα λόγια του Μεντβέντεφ; Μετά τη συμφωνία της Παρασκευής για παύση πυρός στη Συρία οι ρωσικές αεροπορικές επιθέσεις ενισχύθηκαν εκ νέου σήμερα Σάββατο. «Στη Συρία δεν υπάρχει εμφύλιος, τα δικά σας αεροπλάνα βομβαρδίζουν αμάχους» είπε ο ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο μόλις ο Μεντβέντεφ ολοκλήρωσε το λόγο του, ενώ δεν παρέλειψε να κατηγορήσει το Κρεμλίνο ότι στηρίζει στρατιωτικά τις αποσχιστικές τάσεις στη χώρα του.

Η δυσκολία για την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία φάνηκε και στο Μόναχο. Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ουκρανίας, της Ρωσίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας συναντήθηκαν σήμερα, σχεδόν ένα χρόνο μετά τη συμφωνία του Μινσκ, για να προχωρήσουν σε απολογισμό της κατάστασης. «Τα ανοιχτά σημεία είναι εύκολο να τα εντοπίσει κανείς, αλλά δύσκολο να τα κλείσει» δήλωσε ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ μετά τη συνάντηση.

Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που για τους Ανατολικοευρωπαίους η εικόνα της ασφάλειας στην Ευρώπη είναι ακόμη πιο σκοτεινή απ’ όσο έδειξαν τα λόγια του Μεντβέντεφ. «Προφανώς βρισκόμαστε μπροστά σε έναν θερμό πόλεμο» δήλωσε η λιθουανή πρόεδρος Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε. Αν δει κανείς τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία και τη Συρία θα καταλάβει πως η κατάσταση «είναι κάθε άλλο παρά ψυχρή».

Μίκαελ Φίσερ/ Άνσγκαρ Χάαζε (dpa)

Deutsche Welle