Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Εκλογές στα χρόνια της λιτότητας: Η δύσκολη νίκη της πορτογαλικής δεξιάς

Εκλογές στα χρόνια της λιτότητας: Η δύσκολη νίκη της πορτογαλικής δεξιάς

Στη Λισαβώνα, εκείνοι που εφάρμοσαν την σκληρή λιτότητα του πορτογαλικού μνημονίου μέχρι την έξοδο από το πρόγραμμα διάσωσης κατάφεραν σχετικά μόνο να περάσουν τη δοκιμασία της κάλπης: Ο κεντροδεξιός κυβερνητικός συνασπισμός βγήκε πρώτος αλλά χωρίς αυτοδυναμία απέναντι σε μία αντιπολίτευση που επίσης είχε αναγκαστεί να υποσχεθεί μία «λιτότητα λάιτ».

Στη Λισαβώνα, εκείνοι που εφάρμοσαν την σκληρή λιτότητα του πορτογαλικού μνημονίου μέχρι την έξοδο από το πρόγραμμα διάσωσης κατάφεραν σχετικά μόνο να περάσουν τη δοκιμασία της κάλπης: Ο κεντροδεξιός κυβερνητικός συνασπισμός βγήκε πρώτος αλλά χωρίς αυτοδυναμία απέναντι σε μία αντιπολίτευση που επίσης είχε αναγκαστεί να υποσχεθεί μία «λιτότητα λάιτ».

Οι αδύναμοι συσχετισμοί στο Κοινοβούλιο προμηνύουν δύσκολους καιρούς στη Λισαβώνα, αλλά την έκβαση της κάλπης «σημειώνουν» και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες -την ώρα που πλέον όλοι κοιτούν στην Ισπανία.

Ο κεντροδεξιός συνασπισμός του πρωθυπουργού Πέδρο Πάσους Κοέλιου (PSD) και του Πάολο Πόρτας (CDS) βγήκε πρώτος μεν με σχεδόν 37%, αλλά με συνολικά 104 έδρες σε σύνολο 230 εδρών -δηλαδή μακριά από την αυτοδυναμία, και με τα ποσοστά του αρκετά αποδυναμωμένα από το 2011 (μαζί, τα δύο κόμματα είχαν φτάσει τότε στο 50,4%).

Αντιθέτως, το κεντροαριστερό PS υπό τον Αντόνιο Κόστα πήρε 32,4% και μόνο 85 έδρες. Οι υπόλοιπες έδρες μοιράστηκαν αποκλειστικά σε κόμματα του αριστερού τόξου, πλην ενός νέου κόμματος που εξέλεξε έναν βουλευτή.

Μόνο σημαντικά ενισχυμένο στις εκλογές ήταν το Μπλοκ της Αριστεράς, το «αδελφό κόμμα» των Podemos και ΣΥΡΙΖΑ (όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν εφημερίδες όπως η Pais ή η ιταλική Corriere). Με 10,2%, κατάφερε για πρώτη φορά να ξεπεράσει το CDU, τη σύμπραξη κομμουνιστών και οικολόγων.

Για τον Κοέλιου, που μπορεί να μην καταφέρνει να επιστρέψει αυτοδύναμος, η νίκη είναι κατόρθωμα: Όχι μόνο κατάφερε να αντιστρέψει τις δημοσκοπήσεις που προ αρκετών μηνών τον ήθελαν να καταποντίζεται και τη Λισαβώνα να περνά στο PS, αλλά έγινε και ο μοναδικός πρωθυπουργός χώρας της Ευρωζώνης σε πρόγραμμα διάσωσης που εφάρμοσε μνημόνιο και δεν έχασε τις εκλογές.

Πέραν αυτού, μπορεί να ισχυρίζεται ότι, έστω κι αν δεν είναι αυτοδύναμος, βγήκε πρώτος έχοντας επιπλέον καταφέρει να εξαντλήσει την τετραετία (μετά την δικτατορία, η Πορτογαλία είχε κυβερνήσεις τετραετίας μόνο σε ένα «διάλειμμα» στη δεκαετία του ’90).

Ωστόσο, η επικράτηση παρά την κηλίδα του μνημονίου έχει σχετική αξία: Το αντιπολιτευόμενο PS ήταν εκείνο που είχε οδηγήσει αρχικά τη Λισαβώνα στο πακέτο διάσωσης -αν οι Πορτογάλοι λοιπόν είχαν να διαλέξουν μεταξύ των δύο πρώτων, δεν διάλεγαν μεταξύ «μνημονίου ή όχι».

Το PS έχει διαμηνύσει πως δεν πρόκειται ούτε να συνεργαστεί με τον Κοέλιου ούτε και να επιδιώξει σχηματισμό συγκυβέρνησης με τα υπόλοιπα κόμματα του αριστερού τόξου -και αν κοιτάξει κανείς στενότερα, αυτό δεν προκαλεί απορία: Το PS είχε επίσης δεσμευτεί προεκλογικά, όπως και η απερχόμενη κυβέρνηση, στην γραμμή «λιτότητας α λα Βρυξέλλες» με όσο το δυνατόν ηπιότερη εφαρμογή και στόχο την μείωση του δημόσιου χρέους και παραμονή στην Ευρωζώνη.

Ως εκ τούτου, τα μικρότερα κόμματα βρίσκονται από αυτήν την κεντρική άποψη ακόμη πιο μακριά από το PS από ό,τι ο Κοέλιου.

Ο «καλός μαθητής» της Ευρωζώνης

Η εφαρμογή του πορτογαλικού μνημονίου, το οποίο οι Πορτογάλοι παλεύουν πια να αφήσουν στο παρελθόν ως άσχημη ανάμνηση, είχε βρει θετική υποδοχή στις Βρυξέλλες και η Λισαβώνα παρουσιαζόταν ως ο «καλός μαθητής» της Ευρωζώνης.

Η αυτόνομη επιστροφή της Πορτογαλίας στις αγορές έχει γίνει πλέον με θετικά πρόσημα στο ΑΕΠ (+1,5% στο πρώτο τρίμηνο), περιορισμό της ανεργίας που στο ενδιάμεσο είχε ενισχυθεί σημαντικά και ανεκτά επιτόκια δανεισμού. Το μνημόνιο όμως άφησε τη Λισαβώνα με ένα δημόσιο χρέος στο 128% του ΑΕΠ, το οποίο και τα δύο μεγάλα κόμματα θα επιδιώξουν να ελαφρύνουν.

Όσον αφορά τις πολιτικές τους προτάσεις για την οικονομίας, οι δύο «μεγάλοι» είχαν μείνει στη γραμμή της πολύ αργής υποχώρησης από τη λιτότητα ψάχνοντας αναπτυξιακά μέτρα.

Ο κεντροδεξιός συνασπισμός είχε περιοριστεί στο ότι θα αποκαθιστούσε τις περικοπές στους δημόσιους υπαλλήλους μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια -και μέχρι εκεί. Αντιθέτως, η πιο «γενναιόδωρη» εξαγγελία που είχε κάνει το PS ήταν το ίδιο αλλά νωρίτερα, σε δύο χρόνια αντί για τέσσερα, μαζί με μείωση του ΦΠΑ από το 23% στο 13%.

Η κάπως πιο τολμηρή πρόταση του PS ήταν να ρίξει τις ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων, αλλά με αντίμετρο επίσης τη μείωση της αρχικής σύνταξης κατά την έξοδο από την εργασία -στόχος ήταν να έχουν περισσότερα χρήματα τώρα οι εργαζόμενοι στην τσέπη τους, με την ελπίδα να τονωθεί η καταναλωτική κίνηση και να ξεκινήσει ένας «ενάρετος κύκλος» στην αγορά.

Υπό αυτό το πρίσμα, το δίλημμα φαίνεται να επιβεβαιώνει την εκτίμηση της αρχηγού του Μπλοκ της Αριστεράς Καταρίνα Μάρτινς: Η επιλογή ανάμεσα στα δύο κόμματα ήταν η επιλογή μεταξύ λιτότητας ή «λιτότητας λάιτ».

Στη μάχη για την ευρωπαϊκή λιτότητα, η πορτογαλική κάλπη εμφανίζεται λοιπόν να έχει και μία ευρωπαϊκή διάσταση που δεν έχει μείνει απαρατήρητη σε χώρες του Βορρά: «Μήνυμα για όλη την Ευρώπη» διαβάζει για παράδειγμα η γερμανική SZ, «οι Πορτογάλοι επανεισάγουν τη λιτότητα» γράφει η γαλλική Liberation, που βλέπει στη Λισαβώνα «το αντίθετο σενάριο από εκείνο της Ελλάδας».

Μία όμως είναι η πρωτεύουσα που παρακολουθεί στενότερα από όλες το πολιτικό κλίμα στη Λισαβώνα: Η Μαδρίτη, με τον ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι να έχει, μετά το πορτογαλικό σενάριο, ανάμεικτους λόγους να ελπίζει στις εκλογές της 20ής Δεκεμβρίου.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Sports in

Σάλος με τον Ρούντιγκερ: Αντιδράσεις για ποστάρισμά του που παραπέμπει σε… ISIS

Ο Αντόνιο Ρούντιγκερ έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις με ένα ποστάρισμά του με αφορμή το Ραμαζάνι.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024