Η Γάζα παγιδευμένη στο παζλ μεταξύ Νετανιάχου, Χαμάς, Αμπάς και Καΐρου

Η νέα αναζωπύρωση στη Λωρίδα της Γάζας, με τους νεκρούς πλέον να ξεπερνούν τους 300 και τις σειρήνες στο Ισραήλ να χτυπούν καθημερινά, ξεκινά από την πλήρως αδιέξοδη δυναμική στο Παλαιστινιακό: Η κυβέρνηση του Ισραήλ αποφάσισε με την χερσαία επιχείρηση να παίξει πιο σκληρά επιδιώκοντας αδρανοποίηση της Χαμάς, ο Αμπάς προσπαθεί να διασώσει το πολιτικό του κεφάλαιο ως μετριοπαθής -και, δυνητικά, ενωτική- φιγούρα στο εσωτερικό των Παλαιστινίων ενώ η Χαμάς δεν υποχωρεί, πιστεύοντας ότι έχει ελάχιστα να χάσει καθώς το Κάιρο έχει πλέον γίνει άλλος ένας «τοίχος» μετά τον Σίσι.

To έδαφος για τη σημερινή αναζωπύρωση είχε στρωθεί ουσιαστικά με το ναυάγιο στην προσπάθεια να ξεκινήσουν ειρηνευτικές συνομιλίες Ισραήλ και Παλαιστίνιων. Η αποτυχία είχε φέρει τις δύο πλευρές ακόμη πιο μακριά από ό,τι ήταν στην αρχή: Ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς κατέληξε σε συμφωνία με τη Χαμάς για σχηματισμό κυβέρνησης ενότητας -η παρουσία της Χαμάς έκλεισε κάθε δίαυλο με τον Νετανιάχου, ο οποίος την απορρίπτει ως συνομιλητή.

Τα τραγικά γεγονότα που ακολούθησαν, με τις απαγωγές και άγριες δολοφονίες των τριών ισραηλινών εφήβων στην αρχή και του παλαιστίνιου 15χρονου στη συνέχεια, έγιναν η αφορμή για να οδηγηθεί η κατάσταση από το αδιέξοδο στην ανοικτή σύγκρουση.

Η χερσαία επέμβαση που ξεκίνησε το Ισραήλ στη Γάζα την Πέμπτη κλιμακώνει την επιχείρηση που είχε ξεκινήσει κατά της Χαμάς με αεροπορικές επιδρομές. Κάνοντας το επόμενο βήμα, η επιδίωξη του Νετανιάχου είναι να αδρανοποιήσει την απειλή της Χαμάς -όσο μπορεί να το κάνει με το μικρότερο δυνατό κόστος σε αίμα.

Ο στόχος αυτός, που -έστω κι αν το Ισραήλ άφησε ανοικτή την επέκταση της χερσαίες επιχείρησης- δεν φαίνεται να είναι η πλήρης εξόντωση της Χαμάς, βρίσκει ευήκοα ώτα στους πολίτες του Ισραήλ που ανησυχούν βλέποντας τις ρουκέτες της Χαμάς να μπορούν να φτάσουν μέχρι και στο Τελ Αβίβ. Ο Σιδηρούς Θόλος αναχαιτίζει τις περισσότερες από αυτές -μέχρι στιγμής, οι υπόλοιπες έχουν πέσει κυρίως σε ανοικτές περιοχές- αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι ισραηλινές περιοχές δεν κινδυνεύουν.

Οι αεροπορικές επιδρομές στόχευαν τις δυνατότητες της Χαμάς να εκτοξεύει ρουκέτες και η χερσαία επέμβαση στοχεύει στην καταστροφή των τούνελ που έχουν σκαφτεί κάτω από τη διαχωριστική γραμμή και χρησιμοποιούνται ως δίοδος εξοπλισμού και μαχητών στην ισραηλινή πλευρά.

Από την άλλη πλευρά, η Χαμάς εμφανίζεται να μην υποχωρεί παρά το κόστος και αυτό επειδή ούτε εκείνη θεωρεί βιώσιμο το σημερινό καθεστώς. Ο αποκλεισμός έχει καταστήσει τη Γάζα μία μεγάλη φυλακή, οι Παλαιστίνιοι βρίσκονται εγκλωβισμένοι και η Χαμάς, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση, δεν θεωρείται προς το παρόν δυνητικός εταίρος σε μία πολιτική λύση -και αυτό ενώ επιπλέον αποδυναμώνεται και σε επίπεδο υλικών πόρων, χάνοντας την στήριξη ή ανοχή που είχε από την Αίγυπτο.

Αυτό που επιδιώκει η Χαμάς, υποστηρίζει επί παραδείγματι το Associated Press, είναι η έξοδος από την απομόνωση και μία θέση στο τραπέζι. Ο Αμπάς θα μπορούσε να γίνει ο δίαυλος και, έμμεσα, να ενισχύσει και ο ίδιος τη θέση του.

Ο αποκλεισμός της Γάζας δεν είναι κατάσταση με την οποία έχουν συμφιλιωθεί, «βρίσκοντας τις ισορροπίες τους», όλες οι πλευρές: Κομμάτι στο παζλ της σημερινής κατάστασης συμπληρώνει το πέρασμα της Ράφα.

Αποκλεισμένη σε θάλασσα και βορρά από τις ισραηλινές δυνάμεις, η Γάζα είχε μόνο το πέρασμα της Ράφα προς την Αίγυπτο. Ήταν η μόνη ελπίδα διεξόδου, αλλά η ανατροπή του αιγύπτιου ισλαμιστή προέδρου Μόρσι η ανάληψη της εξουσίας από τον Αμπντελφατάχ αλ Σίσι έκανε το Κάιρο πολύ λιγότερο φιλικό απέναντι στη Χαμάς (την οποία θεωρεί «συγγενή» των Αδελφών Μουσουλμάνων) και έκλεισε το πέρασμα. Την στάση της Χαμάς στην πρόσφατη πρόταση της Αιγύπτου για εκεχειρία είχε καθορίσει και η απουσία πρόβλεψης για άνοιγμα της Ράφα.

Β.Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ