Δυναμίτης στις σχέσεις της Ελβετίας με την ΕΕ το «φρένο» στη μετανάστευση

Φωτιά στην γαληνοτάτη των Άλπεων: Το ελβετικό δημοψήφισμα για φρένο στη μετανάστευση, που αφορά ουσιαστικά τους υπηκόους των γειτονικών ευρωπαϊκών χωρών, βάζει σε τροχιά σύγκρουσης τη χώρα με την Ευρωπαϊκή Ένωση και απειλεί -με ενδεχομένως βαριές συνέπειες- το σύνολο της συνεργασίας με τους «28».

Εξοργισμένες οι Βρυξέλλες προειδοποιούν για αναθεώρηση των σχέσεων, ενώ Παρίσι και Βερολίνο βλέπουν «επιπτώσεις». Ελβετοί βγαίνουν στους δρόμους εναντίον του μέτρου, δυναμιτίζει και την εσωτερική πολιτική σκηνή η ψήφος, που θεωρείται ήττα για όλα τα ελβετικά κόμματα πλην του SVP.

Η οριακή έκβαση του δημοψηφίσματος την Κυριακή, με 50,3%, ανοίγει την πόρτα για επιβολή ορίου στον ετήσιο αριθμό μεταναστών στην Ελβετία, αλλά έχει «ουρά»: Αμφισβητώντας την συμφωνία με την ΕΕ για την μετακίνηση εργατικού δυναμικού, το δημοψήφισμα κινδυνεύει να αναστείλει όλο το πακέτο της σχέσης με τους «28», ανάμεσά τους (και κυρίως) και την οικονομική συνεργασία.

Η Ελβετία δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά από το 1999 και έπειτα έχει υπογράψει συνολικά επτά διμερείς συμφωνίες που ρυθμίζουν τομείς όπως τη μετακίνηση προσώπων, την αγροτική οικονομία, το εμπορικό πλαίσιο και την έρευνα. Ακόμη και ο παραδοσιακά ισχυρότατος τραπεζικός τομέας έχει ωφεληθεί αρκετά από την σχέση με τους «28», παρά την δυσφορία ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για την «εχεμύθεια» των ελβετικών ιδρυμάτων.

Η Κομισιόν ήδη μετά το κλείσιμο της κάλπης απείλησε ότι πρέπει να εξετάσει τις συνέπειες του αποτελέσματος «στο σύνολο των σχέσεών» της με τη Βέρνη. Ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών της Ευρωβουλής Έλμαρ Μπροκ είπε ότι «δεν μπορούμε το δεχθούμε χωρίς αντίδραση» και ο Μάρτιν Σουλτς τόνισε χωρίς περιστροφές ότι «οι συνθήκες πρέπει να τηρούνται, η Ελβετία απολαμβάνει τα πλεονεκτήματα της ευρωπαϊκής αγοράς, στην οποία η μετακίνηση προσώπων είναι κεντρική».

Ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λορέν Φαμπιούς χαρακτήρισε ανησυχητική την ψήφο επειδή, όπως την ερμήνευσε, «σημαίνει πως η Ελβετία θέλει να αποτραβηχτεί στον εαυτό της». «Είναι άσχημα νέα και για την Ευρώπη και για την Ελβετία, γιατί η Ελβετία θα υποστεί συνέπειες εάν αποτραβηχτεί» είπε ο Φαμπιούς τη Δευτέρα στο RTL.

Νωρίτερα, και ο Βόλφκανγκ Σόιμπλε είχε προειδοποιήσει ότι θα δημιουργηθούν «πολλές δυσκολίες για την Ελβετία».

Ανησυχία για τις συνέπειες – εσωτερικό «καμπανάκι»

Η υποχώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις διμερείς συμφωνίες έχει ήδη θορυβήσει την ελβετική οικονομία. «Τώρα θα μπούμε σε μία φάση αβεβαιότητας, και η αβεβαιότητα είναι χειρότερη για την οικονομία από ό,τι οι άσχημες ειδήσεις» ανέφερε ο πρόεδρος της Ελβετικής Ένωσης Εργοδοτών (SAV/UPS) Βαλεντίν Φογκτ μετά την κάλπη.

Το πεδίο της ελβετικής βιομηχανίας βασίζεται στις εξαγωγές, τόνισε, και πλέον εγείρονται ανησυχίες για τις εμπορικές σχέσεις με την ΕΕ. Παράλληλα, οι μεγάλες βιομηχανίες χρειάζονται το εξειδικευμένο δυναμικό που προέρχεται από τις γύρω χώρες, και το οποίο θα βρει πλέον λιγότερο ελκυστική την ελβετική αγορά εργασίας. Η ελβετική πολιτική, είπε ο Φογκτ, πρέπει να επιδιώξει να μείνουν αλώβητες οι συμφωνίες με τους «28».

Η ανησυχία και οι αντιδράσεις στην Ελβετία φάνηκε και στους δρόμους της Ζυρίχης το βράδυ της Κυριακής, με διαδηλώσεις με πανό «υπέρ των μεταναστών» και κατά του SVP.

Η ελβετική κυβέρνηση ανέφερε πως «πρέπει τώρα να ξεκινήσουν άμεσα συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και διμερώς με μέλη της», όπως είπε ο πρόεδρος της χώρας Ντιντιέρ Μπούρκχαλτερ. Η έκβαση του δημοψηφίσματος, είπε από την πλευρά της η υπουργός Δικαιοσύνης Σιμονέτα Σομαρούγκα, «έχει βαθιές συνέπειες». «Τα όρια τέθηκαν» είπε, και τώρα πρέπει να βρεθεί το πώς διαμορφωθούν τα μέτρα που επιβάλλει το δημοψήφισμα και πότε θα αρχίζουν να εφαρμόζονται.

Το δημοψήφισμα όμως βυθίζει σε ανησυχία και για αποκλειστικά εσωτερικούς λόγους τα ελβετικά πολιτικά κόμματα. Η πρωτοβουλία «εναντίον της μαζικής μετανάστευσης» που εγκρίθηκε, έστω και οριακά, με το δημοψήφισμα ανήκει στο Λαϊκό Κόμμα (SVP), το οποίο πέτυχε στην κάλπη -όλα τα υπόλοιπα κόμματα είχαν συνταχθεί με το «όχι»στο δημοψήφισμα.

Επιμέλεια: Β.Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ