Σε υψηλούς τόνους ξεκίνησε η δύσκολη διάσκεψη για τη Συρία

Με την έναρξη φάνηκαν οι τεράστιες δυσκολίες της «Γενεύης ΙΙ» για τη Συρία, με την αντιπολίτευση να απορρίπτει συμφωνία που δεν θα προβλέπει αποχώρηση του Άσαντ και την συριακή κυβέρνηση να υπογραμμίζει πως «μόνο ο συριακός λαός μπορεί να αφαιρέσει τη νομιμοποίηση του προέδρου».

Η ειρηνευτική διάσκεψη στο ελβετικό Μοντρέ, υπό την αιγίδα της διεθνούς κοινότητας, ξεκίνησε την Τετάρτη με υψηλούς τόνους μεταξύ του συριακού καθεστώτος και της αντιπολίτευσης και περιορισμένες προσδοκίες.

«Τεράστιες αλλά όχι ανυπέρβλητες» οι δυσκολίες, λέει ο ΓΓ του ΟΗΕ, αντιμετώπιση της τρομοκρατίας προτάσσει η Ρωσία, σε μεταβατικό σχήμα χωρίς τον Άσαντ καλούν οι ΗΠΑ. Λάβρος κατά των χωρών που υποστηρίζουν «τρομοκράτες που θέλουν να γυρίσουν τη Συρία στο μεσαίωνα» ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών, δείχνοντας τις χώρες του Κόλπου αλλά και κατονομάζοντας τον Ερντογάν.

Κηρύσσοντας την έναρξη της διάσκεψης, ο ΓΓ του ΟΗΕ κάλεσε και τις δύο πλευρές να εμπλακούν σοβαρά στις συνομιλίες, λέγοντας πως οι προκλήσεις είναι «τεράστιες αλλά όχι ανυπέρβλητες». Ο Μπαν Γκι-Μουν κάλεσε επίσης να δοθεί πρόσβαση στις πολιορκημένες πόλεις στη Συρία.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε ότι η διάσκεψη πρέπει να φέρει αποτελέσματα στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Υπογράμμισε δε ότι η εσωτερική συριακή αντιπολίτευση πρέπει να είναι μέρος του εθνικού συριακού διαλόγου αλλά και το Ιράν πρέπει να είναι μέρος του διεθνούς διαλόγου -καλώντας επίσης «εξωτερικούς παίκτες» να μην επεμβαίνουν στα εσωτερικά της Συρίας.

Ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι των ΗΠΑ τόνισε ότι η εξέγερση στη Συρία ξεκίνησε με ειρηνικές διαδηλώσεις, στις οποίες η κυβέρνηση απάντησε με βία. «Η κυβέρνηση του Άσαντ δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να είναι μέρος της μεταβατικής κυβέρνησης, όπως και καμία πλευρά που έχει διαπράξει βιαιοπραγίες» τόνισε.

Ο υπουργός Εξωτερικών Συρίας, Γουαλίντ Μουαλέμ, ξεκίνησε επιτιθέμενος εναντίον όσων «κάθονται σε αυτό το τραπέζι και έχουν τα χέρια τους βαμμένα με συριακό αίμα, υποστηρίζοντας τρομοκράτες που θέλουν να γυρίσουν τη Συρία στο Μεσαίωνα». Κατηγόρησε χώρες της περιοχής για υποστήριξη και χρηματοδότηση «τρομοκρατών», υπαινισσόμενος χώρες του Αραβικού Κόλπου (μιλώντας για ουαχαμπιτισμό και πετροδόλαρα) αλλά κατονομάζοντας «την κυβέρνηση του Ερντογάν, που εκπαιδεύει τρομοκράτες».

Στράφηκε επίσης εναντίον όσων «έχουν διαφύγει στο εξωτερικό και ισχυρίζονται ότι μιλούν εξ ονόματος του συριακού λαού», λέγοντας ότι «πουλήθηκαν στο Ισραήλ». Υπογράμμισε δε ότι «κανείς δεν μπορεί να αφαιρέσει τη νομιμοποίηση του σύρου προέδρου εκτός από τον συριακό λαό», απορρίπτοντας έτσι το αίτημα για αποχώρηση του Άσαντ.

Ο αντιπρόσωπος της συμμαχίας των κομμάτων της συριακής αντιπολίτευσης, Αχμάντ Τζαρμπά, είπε ότι «ήρθαμε να εκπροσωπήσουμε τους Σύρους που διαδήλωναν ειρηνικά». «Εμείς θεωρούμε ότι όλοι οι Σύροι είναι θύματα ενός ανθρώπου που θέλει να μείνει στο θρόνο» τόνισε. Αναφέρθηκε εκτενώς στην βίαιη αντίδραση του συριακού καθεστώτος, χωρίς να παραλείψει και την έκθεση που μιλά για συστηματικά βασανιστήρια από τις δυνάμεις του Άσαντ, δείχνοντας και φωτογραφία από την έκθεση στους παρακαθήμενους.

Συνέχισε λέγοντας ότι οι δυνάμεις που πρόσκεινται στον Συριακό Εθνικό Συνασπισμό της αντιπολίτευσης, ο «Ελεύθερος Συριακός Στρατός» (FSA), αντιμάχονται τις τρομοκρατικές ομάδες στη Συρία, μιλώντας για τζιχαντιστές που «έρχονται από το Ιράκ» αλλά και «την Χεζμπολάχ» (η οποία μάχεται στο πλευρό του Άσαντ). «Ο Άσαντ φέρνει τους τρομοκράτες της Χεζμπολάχ στη χώρα» τόνισε. Kλείνοντας, τόνισε ότι η αντιπολίτευση δεν θα δεχθεί συμφωνία που προβλέπει παραμονή του Άσαντ στην εξουσία.

Οι δυσκολίες να λειτουργήσει διαμεσολαβητικά η διεθνής κοινότητα φάνηκαν ακόμη και όταν ο Μπαν Γκι-Μουν διέκοψε τον σύρο ΥΠΕΞ για να του επισημάνει την υπέρβαση του χρονικού ορίου στην εισήγησή του. Ο ΓΓ του ΟΗΕ κάλεσε τον Μουαλέμ να «αποφύγει εμπρηστικούς χαρακτηρισμούς» και ζήτησε «εποικοδομητική στάση», με τον Μουαλέμ να απαντά πως η στάση του είναι εποικοδομητική και λέγοντάς του: «Εσείς μιλάτε από τη Νέα Υόρκη, εγώ μιλάω από τη Δαμασκό, η θέση της οποίας δεν έχει ακουστεί».

Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Λοράν Φαμπιούς ζήτησε άμεση κατάπαυση του πυρός και άνοιγμα ανθρωπιστικών διαδρόμων, ώστε να φτάσει η βοήθεια στους αμάχους.

Σχολιάσε ιδιαίτερα τις προηγούμενες ομιλίες των σύρων εκπροσώπων, λέγοντας ότι η διάσκεψη της Ελβετίας δεν έγινε, ώστε να εκφωνηθούν ομιλίες περί «τρομοκρατίας», αλλά για να υπάρξει συμφωνία.

Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, αν και χαρακτήρισε θετικό βήμα το ότι όλες οι πλευρές κάθονται στο ίδιο τραπέζι, ωστόσο, έσπευσε να προειδοποιήσει ότι δεν μπορούν να γίνουν και θαύματα.

«Μόνη ελπίδα για πολιτική διέξοδο»

Οι διοργανωτές έχουν καλέσει στη διάσκεψη ως «μόνη ελπίδα» για πολιτική διέξοδο από τον εφιαλτικό συριακό εμφύλιο, στη βάση του σχηματισμού μεταβατικής κυβέρνησης με πλήρεις εκτελεστικές εξουσίες.

Η διάσκεψη είναι καρπός της πρωτοβουλίας ΗΠΑ και Ρωσίας και ακόμη και η διενέργειά της ήταν τεράστια πρόκληση. Από την πλευρά των σύρων αντικαθεστωτικών, προσέρχεται ο «Εθνικός Συριακός Συνασπισμός», που απαρτίζεται από αυτοεξόριστα κόμματα συριακής αντιπολίτευσης.

Οι αμφιβολίες για την πραγματική επιρροή του Συνασπισμού στις πολυάριθμες, ετερόκλητες ομάδες αναρτών αλλά και ακραίων ισλαμιστών που βρίσκονται στο συριακό έδαφος μαζί με τις επιφυλάξεις για τις προθέσεις του συριακού καθεστώτος στο Μοντρέ περιορίζουν τις προσδοκίες από τη διάσκεψη.

Την σκιά της ρίχνει ιδιαίτερα και η έκθεση που δημοσιοποιήθηκε την Τρίτη και με την οποία καταλογίζονται στις συριακές δυνάμεις συστηματικά βασανιστήρια και εκτελέσεις. Η έκθεση, νομικών που έχουν υπηρετήσει σε διεθνή δικαστήρια βάσει στοιχείων από αυτομολήσαντα σύρο αξιωματικό, συντάχθηκε κατ’ εντολή του Κατάρ -το οποίο έχει πάρει ανοικτά το μέρος των αντικαθεστωτικών.

Επιμέλεια: Β.Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ