Η Θάτσερ «δεν περίμενε ποτέ» ότι η Αργεντινή θα εισβάλει στα Φώκλαντς

Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Μάργκαρετ Θάτσερ αιφνιδιάστηκε το 1982 από την εισβολή της Αργεντινής στα νησιά Φώκλαντς, σύμφωνα με τα απόρρητα επίσημα αρχεία που αποχαρακτηρίσθηκαν και δόθηκαν την Παρασκευή στη δημοσιότητα από το BBC.

«Ποτέ, ποτέ δεν περίμενα ότι η Αργεντινή θα εισέβαλλε απευθείας στα Φώκλαντς. Ήταν κάτι τόσο ανόητο, όπως εκτυλίχθηκαν τα γεγονότα, ήταν τόσο κουτό και να σκεφτεί κανείς να το κάνει» είχε δηλώσει η Θάτσερ ενώπιον της βρετανικής επιτροπής έρευνας για τα Φώκλαντς τον Οκτώβριο του 1982, τέσσερις μήνες μετά το τέλος του πολέμου που διήρκεσε 74 ημέρες.

Ωστόσο, τον μήνα που προηγήθηκε της εισβολής, το βρετανικό επιτελείο είχε καταρτίσει σχέδια σχετικά με τα νησιά Φώκλαντς. Στις 26 Μαρτίου 1982, αξιωματούχοι του βρετανικού υπουργείου Άμυνας παρουσίασαν στην Μάργκαρετ Θάτσερ στρατιωτικά σχέδια με στόχο την αποτροπή μίας εισβολής.

Μία φράση από τις εισηγήσεις που συνόδευαν τα σχέδια αυτά την είχε τότε εντυπωσιάσει και την είχε μεταφέρει στο ημερολόγιό της: «…εάν έλθει αντιμέτωπη με αργεντινή δύναμη κατοχής φθάνοντας, δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι μία τέτοια [βρετανική] δύναμη θα είναι ικανή να ανακαταλάβει το έδαφος».

• Η ΣΥΡΡΑΞΗ ΣΤΑ ΦΩΚΛΑΝΤΣ – ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ IN.GR

«Καταλαβαίνετε, αυτό ήταν σαν μαχαίρι στην καρδιά μου» είχε δηλώσει εκ των υστέρων στην επιτροπή. Ωστόσο συνέχισε να πιστεύει ότι μία εισβολή είναι απίθανη. «Επιμένω ότι θεωρούσα ότι μία εισβολή στα Φώκλαντς θα ήταν τόσο παράλογη και γελοία, που δεν πίστευα ότι θα συμβεί», όπως είχε καταθέσει στην επιτροπή.

Στις 31 Μαρτίου 1982, δύο ημέρες πριν από την εισβολή, το σκηνικό άλλαξε όταν η Μάργκαρετ Θάτσερ πληροφορήθηκε από τις βρετανικές υπηρεσίες Πληροφοριών ότι επίκειται στρατιωτική επέμβαση της Αργεντινής.

«Ήταν η χειρότερη ημέρα της ζωής μου… Εκείνη τη νύχτα, κανείς δεν μπορούσε να μου πει εάν θα είχαμε τη δυνατότητα να επανακαταλάβουμε τα Φώκλαντς. Κανείς. Δεν γνώριζαν» είχε πει τότε.

Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Εξωτερικών λόρδος Κάρινγκτον κατά τη δική του κατάθεση στην ίδια επιτροπή μετά το τέλος του πολέμου είχε επίσης δηλώσει ότι και κατά τη δική του γνώμη, η Αργεντινή δεν επρόκειτο να εισβάλει στα νησιά.

«Κατηγορήθηκα με σφοδρότητα μετά τις 2 Απριλίου στη Βουλή των Κοινοτήτων και στον Τύπο και αλλού ότι αγνόησα τις ενδείξεις και τις δηλώσεις και τα στοιχεία, ότι απλώς τα αγνόησα. Ειλικρινά δηλώνω ότι δεν είναι αλήθεια […] δεν υπήρχαν ενδείξεις για εισβολή» ανέφερε.

Σύμφωνα με τα αποχαρακτηρισμένα επίσημα έγγραφα, η τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας είχε κάνει τα πάντα για να αποτρέψει την πώληση από τη Γαλλία πυραύλων Exocet στο Περού, φοβούμενη ότι στη συνέχεια θα περάσουν στην Αργεντινή και θα χρησιμοποιηθούν εναντίον των βρετανικών πολεμικών πλοίων.

Σε τηλεγράφημά της προς τον τότε πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν στις 30 Μαΐου 1982, η Βρετανίδα πρωθυπουργός προειδοποιούσε: «Εάν μάθαινε ο κόσμος -όπως και προφανώς θα συμβεί- ότι η Γαλλία προμηθεύει το Περού με όπλα τα οποία θα περάσουν με βεβαιότητα στην Αργεντινή για να χρησιμοποιηθούν εναντίον ημών, των συμμάχων της Γαλλίας, αυτό θα είχε ολέθριο αποτέλεσμα τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες μας. Θα είχε ολέθριο αποτέλεσμα στην [Ατλαντική] Συμμαχία».

Την επομένη, ο Γάλλος διπλωμάτης Φρανσίς Γκουτμάν ενημέρωνε το ειδικό σύμβουλο της Μάργκαρετ Θάτσερ για τα Φώκλαντς ότι ματαιώνεται η αποστολή των πυραύλων.

Ο πόλεμος των νησιών Φώκλαντς (Μαλβίνας για την Αργεντινή), που διήρκεσε από τις 2 Απριλίου μέχρι τις 14 Ιουνίου 1982, τελείωσε με την ήττα της Αργεντινής και τον θάνατο 900 στρατιωτών. Το Αρχιπέλαγος των Φώκλαντς βρίσκεται ανοικτά της Παταγονίας και υπό τον έλεγχο της Βρετανίας από το 1833, οπότε και ίδρυσε εκεί βρετανική αποικία εκδιώκοντας την αργεντινή διοίκηση των νησιών. Το Μπουένος Άιρες συνεχίζει να διεκδικεί την κυριαρχία επί των νησιών.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Reuters/Γαλλικό