Πρόσβαση στα δεδομένα ταξιδιωτών «δίνει» στις ΗΠΑ το Ευρωκοινοβούλιο

«Πράσινο φως» έδωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην αμφιλεγόμενη συμφωνία που δίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες συστηματική πρόσβαση στα δεδομένα Ευρωπαίων επιβατών υπερατλαντικών πτήσεων, στο όνομα του αγώνα κατά της διεθνούς τρομοκρατίας. Η συμφωνία επικυρώθηκε την Πέμπτη στο Στρασβούργο με 409 ψήφους υπέρ, 226 κατά και 33 αποχές, έπειτα από μήνες έντονης πολεμικής.

Η διαβίβαση δεδομένων ταξιδιωτών στο υπουργείο Εσωτερικής Ασφαλείας των ΗΠΑ είχε προκαλέσει έντονες συζητήσεις και διαφωνίες στους κόλπους του Ευρωκοινοβουλίου, με ορισμένους βουλευτές να θεωρούν ότι πρόκειται για την καλύτερη δυνατή συμφωνία και άλλους να διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις για το εάν προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα.

Οι πληροφορίες στις οποίες αποκτούν πρόσβαση οι ΗΠΑ περιλαμβάνουν: ονόματα, διευθύνσεις, αριθμούς πιστωτικών καρτών και τηλεφωνικούς αριθμούς, ζητήματα που αφορούν την υγεία των επιβατών, καθώς και ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα όπως η φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις ή δεδομένα που αφορούν την υγεία και το σεξουαλικό προσανατολισμό προσώπου.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν διά του πρεσβευτή τους στην ΕΕ το ευρωπαϊκό «πράσινο φως».

«Οι ΗΠΑ χειροκροτούν την υιοθέτηση από το Ευρωκοινοβούλιο της συμφωνίας, ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την ΕΕ που θα επιτρέψει να υπάρξει εγγύηση της ασφάλειας των ταξιδιωτών» αναφέρεται σε ανακοίνωση του πρεσβευτή Ουίλιαμ Κέναρντ.

Η συμφωνία θα έχει επταετή ισχύ και τα προσωπικά δεδομένα θα φυλάσσονται και θα επεξεργάζονται από τις αμερικανικές υπηρεσίες για μία δεκαετία. Το κείμενο θα πρέπει να έχει εγκριθεί επισήμως μέχρι τις 26 Απριλίου 2012 από τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι ευρωβουλευτές, δεν ενέκριναν ψήφισμα, με το οποίο ζητούνταν να τεθεί η νομιμότητα της εν λόγω συμφωνίας υπό την κρίση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Ενδεικτική του διχασμού που υπήρξε μεταξύ των ευρωβουλευτών, για την υπερψήφιση ή καταψήφιση της σχετικής συμφωνίας (προϊόν εννεαετούς διαπραγμάτευσης μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωκοινοβουλίου), είναι η δήλωση της εισηγήτριας της σχετικής έκθεσης, Ολλανδής ευρωβουλευτού των Φιλελευθέρων Σοφί ιντ Βέλντ, η οποία και απέσυρε το όνομα της από την έκθεση.

«Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν αντανακλά τις συστάσεις που έκανα. Γι’ αυτό και επιλέγω να αποστασιοποιηθώ από αυτή. Προς μεγάλη μου απογοήτευση μετά από εννέα χρόνια διαπραγματεύσεων με τους στενότατους φίλους και συμμάχους μας, τις ΗΠΑ, καταλήξαμε σε συμφωνία με περιορισμένη υποστήριξη από ένα διχασμένο Κοινοβούλιο».

Με βάση την νέα συμφωνία, οι αμερικανικές αρχές θα διατηρούν τους φακέλους με τα ονόματα και τα δεδομένα των επιβατών (PNR)) σε ενεργή βάση δεδομένων για πέντε έτη. Μετά τους πρώτους έξι μήνες της περιόδου αυτής οι φάκελοι θα «αποπροσωποποιούνται», γεγονός που σημαίνει πως δεδομένα που αφορούν το όνομα του επιβάτη και τα στοιχεία επικοινωνίας του θα πρέπει να κωδικοποιούνται.

Όπως ορίζει η συμφωνία, μετά την παρέλευση της πενταετίας τα δεδομένα θα μεταφέρονται σε «αδρανή βάση δεδομένων» για περίοδο δέκα ετών για τη διεξαγωγή πρόσθετων ελέγχων από ολιγάριθμο, εξουσιοδοτημένο προσωπικό.

Ωστόσο, ακόμη και μετά την παρέλευση των δέκα ετών, τα δεδομένα που διατηρήθηκαν θα καθίστανται πλήρως ανώνυμα με τη διαγραφή όλων των σχετικών στοιχείων, αλλά θα διατηρούνται σε ενεργή βάση δεδομένων στοιχεία που αφορούν συγκεκριμένες υποθέσεις.

Η αρμόδια κοινοτική επίτροπος Σεσίλια Μάλμστρεμ υπεραμύνθηκε της ανάγκης υπερψήφισης της σχετικής έκθεσης, υποστηρίζοντας ότι τα δεδομένα θα χρησιμοποιούνται κυρίως για την πρόληψη, ανίχνευση, διερεύνηση και δίωξη τρομοκρατικών και άλλων σοβαρών διασυνοριακών εγκλημάτων.

Παρά τις αντιρρήσεις μεγάλης μερίδας ευρωβουλευτών, η συμφωνία έγινε αποδεκτή από την πλειοψηφία της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου, ενώ προβλέπεται σαφέστατα σ’ αυτήν ότι θα μπορούν να συλλέγονται και να χρησιμοποιούνται κατά το δοκούν από τις αμερικάνικες υπηρεσίες, ακόμη και ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα όπως η φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις ή δεδομένα που αφορούν την υγεία και το σεξουαλικό προσανατολισμό προσώπου.

Τέτοια δεδομένα, αναφέρεται στην συμφωνία, θα πρέπει να διαγράφονται οριστικά μέσα σ’ ένα μήνα αλλά, θα μπορούν να διατηρηθούν, για το χρονικό διάστημα που καθορίζεται από το αμερικάνικο Δίκαιο όταν κριθεί ότι χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.

Η συμφωνία τέλος προβλέπει ότι, σε περίπτωση κατάχρησης, το πρόσωπο του οποίου τα προσωπικά δεδομένα έχουν υποστεί επεξεργασία και χρησιμοποιηθεί με τρόπο που δεν συνάδει με τη συμφωνία μπορεί να ασκήσει προσφυγή, αλλά με βάση το αμερικάνικο Δίκαιο, όχι το ευρωπαϊκό.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Γαλλικό,ΑΠΕ-ΜΠΕ